سال ۲۰۱۲ هم آمد. سالی که با خود افسانه‌های عجیب و زیادی همچون پایان جهان را به همراه دارد. سال جدید و نو، اتفاقات و رخدادهای نو را هم می‌طلبد، به خصوص در دنیای فناوری اطلاعات و ارتباطات که این روزها رقابت نفسگیر را در بین بازیگران خود شاهد است. در این گزارش می‌خواهیم بپردازیم به اتفاقاتی که در سال گذشته رخ داد و اتفاقاتی که احتمال رخدادنش در سال ۲۰۱۲ بعید به نظر نمی‌رسد. همانند چند سال گذشته در دنیای فناوری باز هم تلفن همراه حرف اول را خواهد زد.

تکنولوژی‌ای که در ایران عمر تجاری آن نزدیک به دو دهه است و در جهان نیز شاید هنوز به سه دهه نرسیده باشد، اما به هر حال از ابتدای قرن بیست و یکم مسیری رو به رشد همراه با تغییرهای شگرف را طی می‌کند. بر اساس آخرین اخبار آمار افراد گوشی به دست به زودی به ۷ میلیارد نفر در سراسر جهان خواهد رسید.

فناوری تلفن‌های همراه روز به روز پیشرفت می‌کند. گوشی‌ها باریک‌تر، پرقدرت‌تر و محتوای آنها غنی‌تر می‌شود. اما همه اینها برای موبایل‌هایی که در سال ۲۰۱۲ تولید می‌شوند تنها حدس و گمان یا پیش‌بینی است. در واقع، تنها یک چیز است که قطعیت دارد؛ همه چیز در سال ۲۰۱۲ پرسرعت‌تر خواهد شد. پردازنده تلفن‌های همراه تا پایان سال ۲۰۱۲ سریع‌تر از گوشی‌های سال ۲۰۱۱ و قبل‌تر از آن خواهد بود. گوشی‌های جدید بی‌شک اطلاعات را با سرعت بیشتری دریافت و ارسال می‌کند. با وجود این، سرعت به تنهایی جالب نیست. کارهایی که می‌توان با سرعت بالا انجام داد، از اهمیت بیشتری برخوردارند. آیا واقعا مهم است که برنامه‌های نرم‌افزاری چندمیلی ثانیه سریع‌تر باز شود؟ یا بازی‌ها چند فریم بیشتر در ثانیه نمایش داده می‌شوند؟

نکته‌ای که در این بین نباید فراموش شود آن است که افزایش سرعت گوشی ها باز هم مرهون قدرت نمایی اپل است؛ چرا که سال گذشته و با عرضه آی‌فون ۴S که از پردازنده سریع‌تر در آن استفاده شده بود این نوید را به کاربران تلفن همراه می‌داد که بازهم سایر تولیدکنندان همانند اپل به فکر بالابردن سرعت گوشی‌های خود خواهند افتاد.

حقیقت آن است که دیگر قابلیت و شاخص عجیب و غریبی نمانده است که در گوشی‌های تلفن همراه استفاده نشده باشد. از دوربین‌های عکاسی ۱۵ مگاپیکسلی گرفته تا کیفیت فیلمبرداری اچ دی و پخش صدای دالبی سراند، همه و همه تمام فناوری‌هایی هستند که تا به حال در گوشی‌های تلفن همراه به کار گرفته شده‌اند. دیگر قابلیت خاصی نمانده است که کاربران تلفن همراه آن را تجربه نکرده باشند. بر همین اساس است که این بار تولیدکنندگان تلفن همراه تمایل دارند بیشتر به سمت هوشمندتر شدن تولیدات خود بروند.

هوشمند شدن به معنای استفاده روان از برنامه‌های کاربردی بر بستر سخت‌افزارهای موجود روی گوشی از یک سو و شبکه‌های اطلاعاتی قابل دسترس از سوی دیگر است. عرضه آی فون ۴S به همراه نرم‌افزار Siri شاید نقطه آغاز همین موضوع باشد. نرم‌افزاری که توانسته این بار شما را از تایپ و به کارگرفتن قلم‌های جانبی در گوشی راحت کند. این بار شما فقط کافی است با گوشی صحبت کنید. از او سوال کنید یا قرارهای ملاقات و حتی خریدهای خود را به او بسپارید. همه چیز در همان زمانی که شما می‌خواهید به راحتی می‌انجام می‌شود.

چرا سرعت مهم است؟

این روزها بحث‌های بسیار منطقی در مورد سرعت پردازنده‌ها و اهمیت آنها وجود دارد. اما تنها سرعت پردازنده‌ در اجرای برنامه‌ها مهم نیست. اگر این امکان وجود داشته باشد که نرم‌افزارها را با بازده بالاتری تولید کرد، معقول‌تر بود که سرعت پردازنده را کم کرده و چند ساعت عمر باتری بیشتر که طی دو- سه سال اخیر ناپدید شده‌اند را به چنگ آورد و بتوان عمر باتری محدود را برای استفاده‌های بهتر کاربران به کارگرفت.

یک فلاش روشن‌تر برای عکس‌برداری ممکن است دلیل بهتری باشد. یا بالا بودن سرعت فریم‌ها در ضبط ویدئویی. یا شاید هم یک پروژکتور شخصی. اما خیلی‌ها بر این باورند که سرعت بالاتر برای انتقال اطلاعات از طریق به حقیقت پیوستن فناوری‌هایی نظیر LTE هیجان‌انگیزتر است، به عنوان مثال پخش زنده ویدئویی مراسم‌ با استفاده از قابلیت سرعت بالای شبکه، هر چند که سرعت بالاتر این روزها بیش از پیش مورد نیاز است اما همین سرعت بالا نیازمند تامین انرژی است. اتفاقی که این بار به نظر می‌رسد در موردش آنچنان که باید و شاید فکری نشده است.

چرا که این آی‌فون ۴S بود که برای اولین بار در دنیای گوشی‌های هوشمند سرعت خود را

افزایش داد؛ اما از آن طرف با کمبود انرژی روبه‌رو شد؛ به‌طوری که فریاد کاربران خود را درآورد. آنها مجبور بودند برای استفاده از این گوشی روزی دوبار آن را شارژ کنند.

رایانش ابری این بار در تلفن همراه

در حالی که به نظر می‌رسد در آینده‌ای نه‌چندان دور وظیفه اصلی گوشی‌های تلفن همراه برقراری ارتباط بین گوشی با سرورهای مختلف برنامه‌های کاربردی به کارگرفته شده در گوشی است اما به نظر می‌رسد این راهکار با استفاده از سرویس‌های ابری قابل دسترس تر باشد. البته سرویس‌های ابری هنوز خیلی مانده تا کاملا برای تلفن‌های همراه تحقق پیدا کنند؛ زیرا سرعت انتقال اطلاعات بسیار پایین است. مفهوم کلیِ ضمائم باید طوری باشد که دسترسی به اسناد واقعی، تصاویر و ویدئوها کمرنگ‌تر شود و دسترسی به آنها از طریق سِروِرهای ابری ممکن شود.

اما شواهد نشان می‌دهد که برنامه‌ها هم کم‌کم دارند به انتهای دوران باشکوه خود می‌رسند. چرا باید در گوشی برنامه‌ای را اجرا کنید، در حالی که می‌توان نوع بهتر و بزرگ‌تر آن را در سرویس‌های ابری اجرا کرده و به باتری و پردازنده گوشی خود کمتر فشار آورد؟ نبرد بین کلاینت‌های چاق و لاغر

(thin and fat clients) در لپ‌تاپ و کامپیوتر دسکتاپ در حال شدید شدن است؛ زیرا در آنجا دیگر قدرت و عمر باتری مشکل به حساب نمی‌آید. گوشی‌های موبایل هم تین کلاینت‌های معمولی هستند. همه انتظار دارند که آنها سبک و بادوام باشند. سرویس‌های کلاود در واقع برای تلفن‌های همراه نسبت به دسکتاپ‌ها مناسب‌تر هستند.

این همان جایی است که به نظر می‌رسد در آینده‌ای نه چندان دور وجه تمایز بین تولیدکنندگان تلفن همراه باشد. تین‌کلایِنت (Thin Client) به کامپیوتر یا برنامه کامپیوتری اطلاق می‌شود که برای تحقق وظایف محاسباتی خود به کامپیوترهای دیگر وابسته است. این مفهوم در برابر فَت کلایِنت

(Fat Client) قرار می‌گیرد که طوری طراحی شده تا تمام نیازهای خود را خودش به طور مستقل و بدون نیاز به سِروِر مرکزی برآورده کند.

کلاینت (client) یک نرم‌افزار کاربردی یا سامانه است که از طریق یک شبکه به خدمات یک سامانه رایانه‌ای دیگر به نام سرِوِر دسترسی دارد.

دومین موردی که در سال ۲۰۱۲ بهتر است در مورد آن تجدید نظر شود، استفاده از سرویس‌های مبتنی بر مکان یا موقعیت است. اینجا است که به نظر می‌رسد امکانات جالبی ایجاد خواهد شد.

در حال حاضر، مفیدترین سرویس محلی هنوز مسیریابی است. راهکارهای حمل و نقل عمومی نیز در حال بهتر شدن هستند. امکانات دیگر مانند بررسی مکان‌ها، رستوران‌ها و غیره ممکن است استفاده زیادی نداشته باشد.

نوکیا یکی از پیشگامان در ارائه خدمات و سرویس‌های مسیریابی است. نقشه‌های نوکیا ابزاری قدرتمند و محلی است که کاربران می‌توانند با استفاده از آنها به راحتی در هر جایی که باشند از امکانات نقشه استفاده کنند. این نقشه‌ها برای شهرهای مختلف ایران در دسترس است و در آینده نوکیا امکانات بیشتری را برای کاربران با نقشه‌ها در دسترس قرار می‌دهد.

همین چند سال پیش بود که نوکیا با خرید یک شرکت معتبر در زمینه خدمات و سرویس‌های مسیریابی، توانست انقلابی را ایجاد کند که خیلی سریع رقبایش هم به فکر استفاده از همان امکانات برآمدند. خرید نوکیا باعث شد تا خدمات مسیریابی در جهان دچار تغییرات عجیب و غریبی شود؛ چرا که این شرکت فنلاندی بعد از این خرید تصمیم گرفت که تمام سرویس‌های مسیریابی، نقشه و راهنمایی را که روی گوشی‌های خود ارائه می‌دهد، به طور رایگان در اختیار کاربرانش قرار دهد. اتفاقی که تا پیش از آن بسیاری از شرکت‌های فعال در آن بخش برای ارائه همان اطلاعات از کاربران خود پول می‌گرفتند.

نوکیا همواره تنها تولیدکننده ای بود که فناوری‌های عجیبی را در گوشی‌های خود به کار می‌گرفت. فنلاندی‌ها اولین تولیدکننده‌ای بودند که استفاده از پیام کوتاه را در گوشی‌های خود فراهم کردند. آنها برای اولین بار دوربین را در گوشی‌های خود جاسازی کردند و حتی برای اولین بار پخش فایل‌هایی موسیقی را در تولیدات خود امکان‌پذیر کردند. آنها زودتر از همه به اکوسیستم دنیای همراه پی بردند و به فکر تولید برنامه‌های کاربردی افتادند.

اما به هر حال سرعت کم و محافظه کار بودن آنها باعث شد تا برند فرز و تیزی به نام اپل فناوری‌ای را ابداع کند که بتواند به راحتی گوی رقابت را از نوکیا برده و سایر رقبای آن را هم به جایگاهی بالاتر از نوکیا برساند.

هرچند که آمارها و گزارش‌های جهانی اکنون این‌چنین نشان می‌دهد که در بخش گوشی‌های هوشمند سهم سامسونگ بالاتر از همه است؛ اما با این حال دنیای فناوری غیرقابل پیش بینی است. برندگان واقعی فناوری موبایل در آینده به احتمال زیاد هم اکنون در اطراف ما هستند.

اما فقط یه قطعه نهایی کم دارند تا کامل شوند یا هنوز به روش هوشمندانه از آن استفاده نشده است؛ تا هنگامی که کسی در واقعیت به آن فناوری فکر می‌کند، کاملا بدیهی به نظر برسد. این همان وقوع چیزهایی است که هیچ کس انتظارش را ندارد. آینده گرایش‌های عجیبی پیدا می‌کند که باعث می‌شود فناوری تازه و هیجان‌انگیز باقی بماند.