شوک به بازار دیجیتال
مریم عسگری
در پی سیاست‌های خاص بانک مرکزی که با هدف یکسان‌سازی نرخ ارز دولتی و آزاد اعمال شده است، بازار کالاهای مختلف از لوازم صوتی و تصویری و لوازم خانگی گرفته تا بازار کالاهای حوزه دیجیتال و کامپیوتر تحت تاثیر قرار گرفته است.

کارشناسان و فعالان بازار از رشد ناگهانی قیمت‌ها در بازار کالاهای مختلف به ویژه کالاهای حوزه آی‌تی و دیجیتال خبر داده و علت را افزایش هزینه‌های خرید و واردات کالا عنوان کردند.چرا که از روز چهارشنبه 18 خردادماه به طور ناگهانی نرخ ارز آزاد با حدود 30 تومان افزایش به نرخ 1215 تومان و نرخ ارز دولتی با رشد 112 تومانی به رقم 1172 تومان رسید و چنین رشد قیمتی خواه ناخواه تاثیر زیادی بر بازار گذاشت.
البته این اولین بار نیست که نوسانات و تغییرات ارزی بازار کالاهای حوزه مذکور را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر به خاطر داشته باشید رشد ناگهانی و البته موقتی نرخ ارز طی چند ماه گذشته بازار کامپیوتر را به تعطیلی کشاند، ولی این جریان موقتی بود و بازار مجددا حیات خود را از سر گرفت. کارشناسان و فعالان حوزه آی‌تی و دیجیتال که از رشد ۵ تا ۱۵ درصدی قیمت‌ها طی روزهای اخیر خبر می‌دهند معتقدند، اگر چه شرایطی که بازار در آن قرار دارد غیر قابل پیش‌بینی نبود و برخی از کارشناسان چنین وضعیتی را پیش‌بینی کرده بودند، ولی به نظر نمی‌رسد این موقعیت موقتی و زودگذر باشد و پیش‌بینی جدید این است که در صورت ادامه روند
رشد نرخ ارز، بازار با رشد بیشتر قیمت‌ها مواجه شود.
اندر احوالات بازار کامپیوتر طی روزهای اخیر
رشد ناگهانی قیمت‌ها یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی است که بازار آی‌تی و دیجیتال، طی مدت اخیر با آن مواجه شده است. به گفته برخی از کارشناسان و فعالان بازار، رشد 5 تا 15 درصدی قیمت‌ها بازار آی‌تی را به تعطیلی کشانده و از خرید و فروش در بازار خبری نیست.
سیامک غنیمی‌فرد، رییس هیات‌مدیره شرکت نقش در این باره می‌گوید، علاوه بر رشد قیمت‌ها و کاهش تقاضا در بازار،خرید و فروش‌های عمده بین کسبه هم در حد قابل توجهی کاهش یافته است.
کوروش عباسی مدیر روابط عمومی شرکت آواژنگ نیز، رشد قیمت‌ها، کاهش خرید و فروش‌های غیرنقد، چکی و اعتباری را از اتفاقات جدید در بازار آی‌تی و دیجیتال دانست و گفت، اتفاق مهمتری که در بازار افتاده است این است که گروهی از فعالان بازار و شرکت‌ها از عرضه کالا به بازار خودداری می‌کنند. به عقیده وی، در شرایط فعلی بازار با سه اتفاق کاهش خرید و فروش‌های غیرنقدی، رشد ناگهانی قیمت‌ها و عدم عرضه کالا از طرف برخی از عرضه‌کنندگان مواجه شده است.
کاهش ثبات بازار، بروز پدیده زیرفروشی و... از اتفاقات دیگری است که بازار کامپیوتر طی یک هفته اخیر با آن مواجه بوده است.
بروز یک کلاهبرداری 13 میلیارد تومانی توسط یکی از فعالان بازار ماشین‌های اداری که در یکی از مراکز خرید و فروش کامپیوتر در خیابان ولیعصر فعالیت می‌کرد، از اتفاقاتی است که فعالان بازار را بیش از پیش شوکه کرده است.
رشد ۵ تا ۱۵ درصدی قیمت‌ها در بازار آی‌تی و دیجیتال
زمانی که خبر یکسان‌سازی نرخ ارز آزاد به طور رسمی منتشر شد، شاید تصور اکثریت این بود که این اتفاق تاثیر چندانی روی قیمت کالاهای حوزه آی‌تی و دیجیتال و حتی گوشی موبایل و... نداشته باشد. چرا که حدود 80 تا 90 درصد واردکنندگان کالاهای این حوزه از ارز آزاد برای واردات کالاهای خود استفاده می‌کنند.ضمن اینکه 90 درصد بازار گوشی را نمونه‌های قاچاق تشکیل داده‌اند. واضح است که رشد نرخ ارز دولتی نباید تاثیر چندانی در بازار این کالاها داشته باشد. ولی از آنجا که در بازار تاثیرپذیر کامپیوتر بروز هر اتفاقی ممکن است، طی مدت کوتاهی بازار با جهش ناگهانی قیمت‌ها مواجه شد.
به طوری که فعالان بازار و کارشناسان این حوزه از رشد ۵ تا ۱۵ درصدی قیمت‌ها طی روزهای اخیر خبر می‌دهند.
بگذریم از اینکه تعداد اندکی از فعالان بازار تصور می‌کنند با کتمان این موضوع می‌توانند به حفظ تعادل بازار کمک کنند. ولی به هر حال خبر رشد قیمت‌ها، آن هم در این حد، موضوعی نیست که بتوان به راحتی آن را کتمان کرد؛ چرا که شرکت‌های واردکننده مطرح در بازار داخلی و گروه بزرگی از فعالان بازار بر موضوع رشد ناگهانی قیمت‌ها در بازار صحه گذاشته و حتی برخی میزان رشد قیمت‌ها را بیشتر اعلام کردند.
سیامک غنیمی‌فرد، رییس هیات‌مدیره شرکت نقش، در این رابطه می‌گوید: با وجودی که هنوز نرخ ارز آزاد و دولتی یکسان نشده است، ولی در بازار شاهد رشد قیمت‌ها هستیم. به گفته او شرکت نقش نیز پیرو بازار است و روند قیمت‌ها در بازار روی قیمت کالاهای این شرکت نیز تاثیر گذار است. به همین دلیل قیمت محصولات ارائه شده توسط این شرکت نیز طی مدت اخیر افزایش یافته است.
کوروش عباسی، مدیر روابط عمومی شرکت آواژنگ نیز با تایید خبر رشد قیمت‌ها در بازار گفت: در شرایط فعلی بازار در وضعیت بی ثباتی به سر می‌برد و نمی‌توان به شرایط فعلی اعتماد کرد. وی به رشد 10 درصدی قیمت‌ها در بازار آی‌تی اشاره کرد و گفت: نمی توان موضوع رشد قیمت‌ها را تکذیب کرد و در صورت ادامه این روند، قیمت‌ها در بازار افزایش بیشتری خواهد یافت. به گفته وی، در حال حاضر نرخ کالاهایی نظیر لپ‌تاپ، ماوس و کیبورد و... رشد بیشتری داشته تا تجهیزات کامپیوتری مانند رم، مادربورد و... ولی در صورت ادامه این روند، بازار این کالاها هم در حد بیشتری تحت تاثیر قرار خواهند گرفت.
کوهستانی، مدیرعامل شرکت پیامد رایانه سازگار نیز با بیان این مطلب که رشد نرخ ارز دولتی روی قیمت تمام شده کالاهای تولید داخل تاثیر بسیار بیشتری گذاشته است تا کالاهای وارداتی گفت: شرکت‌های تولیدکننده داخلی نرخ محصولات خود را حدود ۱۱ تا ۱۵ درصد و شرکت‌های واردکننده نرخ محصولات خود را در حدود ۵ درصد افزایش داده‌اند؛
چرا که شرکت‌های تولیدکننده از ارز دولتی استفاده می‌کردند.
شرکت مادیران که در زمینه تولید محصولات مختلفی فعال است، این موضوع را تایید کرد. به گفته ناصری، یکی از مدیران کالای این شرکت، در حالی که به طور منطقی مادیران باید ۱۰ درصد به نرخ محصولاتش اضافه می‌کرد، اما قیمت برخی از محصولات خود را در حدود ۵ تا ۱۰ درصد افزایش داده است. به گفته وی، اگر چه این شرکت به عنوان یک تولیدکننده شناخته می‌شود، ولی بخش از فعالیت این شرکت هم روی واردات کالاها است. به همین دلیل این شرکت به طور کامل از ارز دولتی استفاده نمی‌کند.
به گفته وی، از آنجا که این شرکت برای پرداخت‌های خود از سیستم LC استفاده می‌کند،باید تعهدات مالی خود را انجام دهد و در شرایطی که نرخ ارز دولتی افزایش یافته است این شرکت برای جبران هزینه‌های خود ناچار است قیمت‌ها را افزایش دهد. از نظر وی، این رشد قیمت منطقی است، چرا که شرکت‌ها چاره‌ای جز این ندارند.
ادامه از صفحه ۳۳
فعالان بازار هم به رشد قیمت محصولات مختلف با برندهای مختلف اشاره کرده و می‌گویند، طی مدت اخیر نرخ لپ‌تاپ با برندهای مختلف در حدود 20 تا 30 هزار تومان و در مورد برخی از برندها 50 هزار تومان افزایش یافته است. برخی نیز از رشد نرخ محصولات اپل تا سقف 60 تا 80 هزار تومان خبر می‌دهند. البته باید به این موضوع هم توجه کرد که با توجه به شرایط بازار و نظارت اندک روی روند قیمت‌ها، قیمت گذاری روی کالاها به شدت سلیقه‌ای بوده و قیمت‌ها بسته به شرکت عرضه‌کننده کالا است.
برخی «هنوز» گران نکرده‌اند
در حالی‌که حدود 80 درصد فعالان بازار از رشد قیمت‌ها در بازار کامپیوتر خبر می‌دهند، گروهی از فعالان بازار و همچنین تعداد معدودی از شرکت‌های فعال در این حوزه خبر رشد قیمت‌ها در بازار را شایعه می‌دانند و با تاکید روی لفظ «هنوز» می‌گویند، «هنوز قیمت‌ها را افزایش نداده‌ایم».
شرکت زیگورات یکی از شرکت‌هایی است که خبر رشد قیمت‌ها را به‌رغم تاکید فعالان بازار روی رشد ۳۰ تا ۴۰ هزار تومانی قیمت لپ‌تاپ‌های این برند به ویژه لپ‌تاپ‌های سری XPS تکذیب می‌کند.
به گفته امیدی، لپ‌تاپ‌های موجود در بازار مدل‌های قبلی هستند و محموله جدیدی وارد بازار نشده است که ما بخواهیم قیمت‌ها را افزایش دهیم. وی گفت: در سری XPS تنها قیمت یک مدل جدید افزایش یافته است که این افزایش قیمت هم تنها به دلیل ارتقای قابلیت‌های آن بوده است. امیدی اما پیش‌بینی کرد در صورت ادامه روند رشد نرخ دلار ناچار به رشد قیمت‌ها خواهند بود.
حسنی، مدیر فروش بخش لپ‌تاپ‌های شرکت سازگار ارقام نیز با بیان این مطلب که شرکت مذکور از مدتی قبل برخی از کالاهایش را در فروش ویژه گذاشته «هنوز»نرخ محصولاتش را افزایش نداده است. ولی به نظر می‌رسد با ادامه شرایط فعلی، شاهد رشد قیمت‌ها در محصولات این برند هم خواهیم بود. ایزدنیا، مدیر فروش شرکت حافظ پخش نیز از ثبات قیمت محصولات این برند در بازار خبر داد. این در حالی است که فعالان بازار و برخی از شرکت‌های مطرح از رشد ۱۵ درصدی نرخ محصولات این برند در بازار خبر می‌دهند.
چه باید کرد؟
فکرش را بکنید یکسان‌سازی نرخ ارز به معنای کاهش نرخ ارز آزاد بود نه رشد قیمت ارز دولتی. حتی تصور چنین موضوعی می‌تواند برای مصرف‌کنندگان و افرادی که از رشد ناگهانی نرخ ارز دل پر دردی دارند شیرین باشد. ولی فعلا شرایط بر عکس است و تنها کاری که می‌توان کرد این است که منتظر روزهای آینده بود.
پیش‌بینی کارشناسان و فعالان بازار از وضعیت بازار این است که در صورت ادامه روند رشد نرخ ارز دولتی و همچنین آزاد، بازار با افزایش بیشتر قیمت‌ها مواجه خواهد شد. برخی از کارشناسان و کسبه روزهای سخت‌تری را برای بازار آی‌تی و دیجیتال و همچنین سایر کالاها پیش‌بینی می‌کنند و گروه اندکی نیز می‌گویند این شرایط مقطعی و زود گذر است. اما سوال اینجاست که در شرایط فعلی چه باید کرد؟
به گفته غنیمی‌فرد، رییس هیات‌مدیره شرکت نقش، در شرایط فعلی باید میزان فروش به مصرف‌کنندگان را افزایش داد و در مقابل فروش به همکار را کاهش داد. شاید علت این گفته وی این باشد که با توجه به شرایط بازار بهتر آن است که از فروش کالا به همکاران که اکثرا به صورت غیرنقدی صورت می‌گیرد خودداری شود.
کوروش عباسی، مدیر روابط عمومی شرکت آواژنگ هم می‌گوید، مهمترین مساله این است که بازار با وجود تمام این مشکلات زنده و پویا باشد.