بازار دیجیتال- در هر حوزه‌ای هستند افرادی که همواره ادعای بهترین بودن در آن حوزه را دارند. حال آنکه شاید حتی کوچکترین سر رشته‌ای در آن حوزه نداشته باشند. شاید با افرادی که همواره سعی می‌کنند ژست هنرمندان را به خود بگیرند و خود را به نوعی فردی هنرمند در اجتماع جا بزنند برخورد داشته‌اید. افرادی با ظاهری ژولیده و لباس‌هایی عجیب. افرادی که سعی می‌کنند اطلاعاتی اندک را در ذهن خود انباشته نگه دارند و در جمع‌های دوستان با به‌کار بردن لغات قلمبه سلمبه از کتاب‌های نخوانده یا فیلم‌ها و تئاترهای ندیده صحبت کنند.

البته مشابه این افراد در تمام حوزه‌ها وجود دارند. افرادی که فکر می‌کنند با چنین برخوردهایی می‌توانند برای خود پرستیژ اجتماعی جمع کنند. سعی نداریم در این مطلب به روانشناسی چنین پدیده‌ای بپردازیم، اما در نظر داریم که هر چند اندک این بحث را در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات دنبال کنیم. در حوزه دیجیتال افرادی وجود دارند که دوست دارند خود را گیک یا خوره لوازم دیجیتالی نشان دهند. البته این گیک‌ها در سایر حوزه‌ها هم وجود دارند.

گیک کیست؟

گیک (به انگلیسی: Geek) امروزه معانی بسیار زیاد و غیرقابل توافقی دارد ولی شاید بین تعاریف گوناگون این تعریف که «گیک کسی است که بر اساس شور و اشتیاق به پیش می‌رود» از همه صحیح‌تر باشد. گیک‌ها کارها را انجام می‌دهند چون از آنها لذت می‌برند یا در آنها مجالی می‌بینند برای ارزیابی قابلیت‌هایشان. مشوق اولیه آنها پول یا شهرت نیست. گیک‌ها معمولا تمرکز بر موضوعی را مهم‌تر از نیاز به پذیرش اجتماعی می‌بینند و به همین دلیل معمولا همنوایی اجتماعی آنها کم است و از نظر دیگران آدم‌های عجیب و غریبی به نظر می‌رسند. این جدا شدن از اجتماع ممکن است به دلیل شکل، موضوع یا عمق علاقه آنها باشد.

به افراد مختلف با فعالیت‌های گوناگون گیک گفته می‌شود و گیک بودن منحصر به یک نوع فعالیت نیست مثلا برخی از افرادی که در رده گیک‌ها قرار می‌گیرند عبارتند از فردی که به تکنولوژی خصوصا حوزه کامپیوتر و رسانه‌های دیجیتالی علاقه مند است و سعی می‌کند ناممکن‌ها را در این حوزه با تلاش و فعالیت شبانه روزی و تمرکز بالا روی موضوع مورد نظر ممکن سازد. این نوع افراد به نوعی معادل واژه کلاسیک هکر هستند ولی نباید فراموش کرد در اکثر موارد فعالیت آنها در هک کردن سخت افزار یا نرم‌افزاری خاص منجر به استفاده بهتر و راحت‌تر عموم از آن می‌گردد نه آسیب رساندن یا سرقت اطلاعات!

فردی که خودش را وقف مساله یا موضوع خاصی می‌کند طوری که ممکن است از جریان اصلی زندگی‌اش خارج شود. این امر بر حسب اشتیاق بالای آن فرد به موضوع یا شکل قضیه است اما محدودیتی برای اینکه فرد روی چه چیزی متمرکز شده است وجود ندارد یک گیک می‌تواند زمینه فعالیتش ریاضی، علوم مهندسی، مسائل ماورایی، کامپیوتر، هنر و... باشد.

کلا افرادی که در رده گیک‌ها قرار می‌گیرند طیف وسیعی هستند و می‌شود مثال‌های گوناگونی را برای آنها زد و اینها فقط نمونه‌ای از این دسته افراد هستند، اما اصلا واژه گیک یا G.E.E.K از کجا آمده است؟ گیک در اصل یک مخفف است از عبارت General Electrical Engineering Knowledge. گیک‌ها شیفته تکنولوژی هستند، به‌خصوص شیفته الکترونیک، رایانه و ابزار و ملزومات صوتی و تصویری. برای یک گیک داشتن یک شناسه الکترونیک منحصربفرد و ویژه گاه از داشتن نام و نام خانوادگی واقعی مهم‌تر است. آدم‌های معمولی در برخورد و معاشرت با این افراد به احتمال قوی دچار مشکل خواهند شد و اصطلاحات، شوخی‌ها و علایق او را درک نمی‌کنند. البته سعی داریم در این گزارش به افرادی اشاره کنیم که دوست دارند خود را یک گیک جا بزنند.

شبه خوره‌های پولدار

همان‌طور که گفتیم گیک‌ها افرادی هستند حرفه‌ای. اما در نقطه مقابل آنها یعنی شبه گیک‌ها هیچ سر رشته‌ای از حوزه خود ندارند. به عنوان مثال افرادی که سعی دارند به هر قیمتی که شده تکنولوژی‌های جدید را در اختیار داشته باشند حتی اگر اصلا ندانند این فناوری یا تکنولوژی به چه درد می‌خورد. نمونه این افراد همان‌هایی هستند که چند ده میلیون تومان برای یک سیم‌کارت هزینه می‌کنند. برای سیم کارتی که حتی شاید به شکل دائم هم از آن استفاده نکنند.

شاید شما هم دیده باشید افرادی را که همواره منتظرند اولین نفر در خریدن یک گوشی جدید باشند. اصلا همین افراد هستند که به نوعی باعث به وجود آمدن قیمت‌های عجیب و غریب در بازار می‌شوند. به عنوان مثال در بازار تلفن همراه شنیده شده است که اولین گوشی گلکسی اس ۳ که سه هفته پیش به فروش رفت با قیمتی نزدیک به ۵ میلیون تومان در اختیار متقاضی آن قرار گرفت. اما به نظر شما این کاربر اصلا می‌داند که این گوشی چه قابلیت‌هایی دارد؟ یا آیا از تمام قابلیت‌های آن استفاده می‌کند؟ طبیعتا پاسخ به تمام این جواب‌ها منفی است. شبه گیک‌های حوزه دیجیتال بیشتر به فکر فخر فروشی هستند تا استفاده تکنولوژی. حتما شما هم تا به حال با افرادی مواجه شده اید که تمام وسایل دیجیتالی و کامپیوتری شان از یک برند خاص است.

به عنوان مثال اپل. شبه گیک نامبرده علاوه بر داشتن گوشی آی‌فون ۴ اس از لپ‌تاپ مک‌بوک پرو ۱۵ اینچ‌اش در کنار مک‌بوک ایر ۱۳ اینچ و‌ آی‌پد سه ۶۴ گیکابایتی هم استفاده می‌کند. البته استفاده که چه عرض شود! وی حتی یک آی‌مک هم برای تزئین میز دفتر کارش تهیه کرده است. خلاصه اینکه شبه گیک‌ها همواره سعی می‌کنند هزینه‌های گزافی را برای متمایز نشان دادن خود خرج کنند و این درحالی است که از هیچ کدام از قابلیت‌های موجود این وسایل بهره و استفاده‌ای نمی‌برند.

به هر حال اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که تحت تاثیر جو قرار گرفته و اقدام به صرف هزینه برای خرید تجهیزات دیجیتالی می‌کنید، اگر شما هم هر سه ماه یکبار گوشی موبایل خود را بی‌خود و بی‌جهت تعویض می‌کنید یا دوست دارید اولین فردی باشید که جدیدترین لپ‌تاپ تازه عرضه شده در بازار را خریداری کنید و البته هیچ استفاده حرفه‌ای هم از آن نبرید باید گفت که شما هم یک شبه گیک هستید.

شاید ذکر این نکته نیز خالی از لطف نباشد که شاید در سایر حوزه‌ها تمایز بین افراد حرفه‌ای با افرادی که سعی می‌کنند خود را به نوعی حرفه‌ای نشان دهند سخت باشد، اما در حوزه دیجیتال و به دلیل اقبال نسل جوان به این قابلیت‌هایی که این حوزه برای آنها به ارمغان آورده است زیاد سخت نیست. پس توصیه ما به شما این است که دست از کلاس دیجیتالی گذاشتن بر دارید چرا که شاید روزی دستتان رو شود.