بحران کمبود آب در مشهد

مشهد- زهره الوندی: مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی از کسری یک میلیارد متر مکعبی آب‌های زیرزمینی در استان خراسان رضوی خبر داد. مهندس جعفری در نشست هم‌اندیشی بحران آب در مشهد که با حضور اعضای کمیسیون آب و کشاورزی مجلس شورای اسلامی و مدیران این استان برگزار شد، با بیان این مطلب گفت: در حال حاضر حدود ۲۱ هزار حلقه چاه در استان وجود دارد و بر این اساس بیش از ۸۰ درصد منابع آب از طریق منابع آب زیرزمینی به بهره‌برداری می‌رسد.

وی با بیان اینکه فعال کردن گروه‌های گشت و بازرسی، تهیه و نصب کنتورهای هوشمند آب و برق روی چاه‌های مجاز کشاورزی، اطلاع‌رسانی و نظرسنجی از بهره‌برداران و اجرای نرم افزار مدیریت یکپارچه آب و برق، کنترل توزیع سوخت و دیگر موارد از جمله اقدامات اجرایی این شرکت در جهت تعادل بخشی منابع آب استان است، افزود: طرح نجات آب، پشتیبانی مردم و تشکیل تشکل‌های آب بران نیز از دیگر برنامه‌های فرهنگی این شرکت است.

وی اصلی‌ترین راهکار خروج از بحران آب‌های زیرزمینی را تعدیل مصرف آب در بخش کشاورزی و تبدیل کشاورزی سنتی به مدرن به‌ویژه در قالب توسعه کشت‌های گلخانه‌ای عنوان کرد.در ادامه استاد آبیاری دانشگاه فردوسی مشهد ضمن انتقاد از عملکرد متولیان امور آب در کشور و استان گفت: متولیان امور آب هنوز عزم راسخی برای برون رفت از بحران آب در مشهد ندارند.

دکتر علیزاده با اشاره به جایگاه ویژه مشهد در جذب زائر و گردشگر و همچنین حضور ۶۰ درصد جمعیت استان در این کلانشهر افزود: به طور میانگین برای هر نفر که در این کلانشهر زندگی می‌کند روزانه ۱۵۰۰ لیتر آب نیاز است؛ در حالی‌که اکنون سرانه آب برای هر مشهدی تنها ۳۰۰ لیتر در روز است.

وی با اشاره به اینکه سرانه آب موجود برای هر ایرانی ۱۷۵۰ متر مکعب است، تصریح‌کرد: با توجه به جایگاه ویژه این شهر و بحران آب در دشت مشهد از همین امروز باید واردات و انتقال آب به این کلانشهر در دستور کار قرار گیرد.

وی با تاکید براینکه به لحاظ اجتماعی و اقتصادی نباید آب شرب مشهد تنها از حوزه‌های آب خارجی تامین شود، گفت: با توجه به اینکه هیچ پرتکلی میان ایران و ترکمنستان در خصوص آب سد دوستی وجود ندارد، اعتماد کاملی به انتقال آب از این سد به مشهد نیست.

وی با اشاره به خشکیدن رودخانه‌‌ها، چشمه‌ها و قنوات دشت مشهد افزود: از هزاران چاهی که به صورت مجاز و غیرمجاز در این دشت بحرانی حفر شده نیز چندین برابر ظرفیت برداشت می‌شود.وی ادامه داد: روند افزایش برداشت و افزایش ساعت کاری در چاه‌های دشت مشهد باعث شده عمر این چاه‌ها به ۶ سال کاهش یابد، در حالی‌که عمر مفید چاه‌های کشاورزی در جهان ۲۵ تا ۳۰ است.وی راندمان چاه‌های کشاورزی دشت مشهد را ۶ تا ۱۹ درصد و میانگین جهانی آن‌ را ۷۰ درصد عنوان کرد و گفت: ۶۰ درصد انرژی ما در بخش کشاورزی تنها در زمینه استحصال آب از چاه هدر می‌رود.

وی تصریح‌کرد: سطح زیر کشت و برداشت از آب‌های کشاورزی باید کاهش یابد، کشاورزی وسیع کار ما نیست و تبعات آن در کوتاه مدت زیان‌بار خواهد بود.مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد نیز در ادامه از جدا سازی آب شرب از غیر شرب در منطقه ثامن خبر داد و گفت: این اقدام برای نخستین بار در کشور و پیش از عید نوروز اجرایی خواهد شد.مهندس شاه عالمی با بیان اینکه روزهای پایانی سال گذشته به لحاظ افزایش زائر در زمینه تامین آب دچار بحران شده بودیم، گفت: خوشبختانه هیچ قطعی آبی را نداشتیم.

وی با اشاره به۸۵۰ هزار مشترک آب در مشهد افزود:‌ به طور میانگین هر ۵ سال یکبار مشترکان آب در مشهد به ۲ برابر افزایش می‌یابند.

وی همچنین با تاکید بر اینکه تنها منبع مطمئن آب مشهد دشت چناران در غرب این کلانشهر است، تصریح‌کرد: هجوم و توسعه شهرک‌های صنعتی در این دشت منابع آب زیرزمینی را آلوده کرده و این ذخایر را به خطر می‌اندازند.

وی با بیان اینکه در طول این سال‌ها تاکنون نتوانسته‌ایم در این زمینه اقدامی بکنیم، گفت: در حالی‌که سازمان‌های محیط زیست، منابع طبیعی و آب منطقه‌ای مخالف افزایش واحدهای صنعتی در غرب مشهد هستند، در جلسات تصمیم‌گیری که به منظور توسعه شهرک‌های صنعتی در دشت چناران صورت می‌گیرد، هیچ یک از این سازمان‌ها حق حضور ندارند.