دنیای اقتصاد - اهواز - کیوانه‌ گرجی: چاه شماره ۲۴ نفت‌شهر که ۳۷ روز خودنمایی می‌کرد و طلای سیاه را به کام آتش می‌برد، در سی و هشتمین روز چاره‌ای جز به زانو در آمدن در مقابل دلاور مردی‌های کارکنان شرکت ملی حفاری نداشت و سرانجام این آتش بود که تسلیم حفار مردان ایرانی شد. متخصصان و کارشناسان اهل فن و کار آزموده صنعت نفت کشور که پیش از این توانایی خود را در عرصه مهار فوران چاه‌های نفت و گاز در داخل و خارج، به خصوص در دوران دفاع مقدس نشان داده بودند این بار نیز با به کارگیری دانش علمی و تجارب‌گرانسنگ عملی خود در کوتاه‌ترین زمان ممکن آتش‌سوزی و فوران چاه ۲۴ نفت شهر را که بر اساس سوابق و استاندارد عملیات مشابه در جهان، شش ماه به طول می‌انجامد به کنترل در آوردند و زمین تفتیده نفت شهر را ثناگوی خود کردند.

مدیر تیم عملیات مهار و کنترل فوران چاه ۲۴ نفت شهر در خصوص این عملیات گفت: هر چند مهارگران و متخصصان صنعت نفت سوابق درخشان و ارزشمندی از مهار چاه‌های مختلف داشتند، ولی این مورد، اولین فوران چاه نفت و گاز در بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بود که نیروهای مهارگر ایرانی با وجود دستگاه حفاری و ضایعاتی با بیش از ۳۰۰ تن در محل چاه با آن مواجه بودند.

وی گفت: با سپردن هدایت عملیات به دست مهارگران شرکت ملی حفاری ایران، متخصصان و کارشناسان اداره کنترل و مهار فوران چاه‌های نفت و گاز صنعت حفاری کشور پرشتاب وارد منطقه عملیاتی نفت شهر شدند تا از نزدیک وضعیت چاه، حجم آتش، خسارات وارده، علل وقوع حادثه و چگونگی انجام عملیات مهار را مورد بررسی قرار دهند.

مهندس بهمنی افزود: بررسی‌ها نشان داد که با وجود شعله‌های سرکش و ضایعات دستگاه حفاری‌، ساخت حوضچه‌ها، تامین آب مورد نیاز و پاکسازی منطقه از میدان مین و گلوله‌های به جای مانده از دوران جنگ تحمیلی به روزها وقت نیاز دارد و براساس استانداردهای کار در جهان برای مهار این گونه چاه‌ها دست کم به شش ماه زمان نیاز است.

مدیرتیم عملیات مهار و کنترل فوران چاه ۲۴ نفت شهر اظهار کرد: در گام نخست محوطه‌سازی و ایجاد راه‌های ارتباطی به اجرا در‌آمد و تیم‌های خنثی‌سازی میادین مین سپاه با تعیین حدود تردد و پاکسازی منطقه، مهار‌گران را یاری رساندند و متخصصان صنعت نفت همزمان عملیات مهار مستقیم از دهانه چاه ۲۴ و حفاری انحرافی را برنامه‌ریزی کردند.

مهندس بهمنی در عین حال اضافه کرد: تلاشگران صنعت نفت پس از محوطه‌سازی و تسطیح اطراف چاه، سه استخر با ظرفیت ۳۰ تا ۵۰‌هزار بشکه‌ای با کف و بدنه ایزوله شده از مواد پلاستیکی برای ذخیره آب احداث کردند تا آب مورد نیاز عملیات در آنها ذخیره و به محل چاه پمپاژ شود.

وی با اشاره به این که منطقه نفت‌شهر به سبب شرایط اقلیمی دارای شرایط خاصی بوده و تامین آب به عنوان ضروری‌ترین نیاز مهار آتش با دشواری امکان‌پذیر بود، تصریح کرد: به همین منظور طرح آبرسانی به منظور حمله به آتش در دستور کار قرار‌گرفت و نیروهای پشتیبانی به همراه واحدهای مهندسی با ۱۷‌ گروه عملیاتی در مدت کوتاهی توانستند ایستگاه‌های پمپاژ و سه رشته لوله ۴ اینچ، به طول ۶۰ کیلومتر را با موفقیت انجام داده و همزمان ۲۰ دستگاه تانکر آبرسانی نیز تامین آب را بر عهده‌گرفتند.

وی افزود: با پیشرفت عملیات، ماشین‌آلات مختلف و تجهیزات مهار مستقیم چاه شامل اتی واگن، اتاقک‌های مخصوص مهار آتش، دستگاه‌های پمپاژ فشار قوی، شیرآلات مختلف وارد منطقه شد و سه محل برای چاه‌های امدادی آماده‌‌سازی شد تا در صورت عدم نتیجه از عملیات مستقیم، عملیات کنترل فوران از طریق چاه‌های جهت دار انجام گیرد.

مدیرتیم عملیات مهار و کنترل فوران چاه ۲۴ نفت شهر اظهار کرد: با پاکسازی محل چاه از ضایعات ابتدا با خاکریزی محل چاه دامنه آتش محدود و سپس با استفاده از خودروهای ویژه کاروان‌های مستقر در محل چاه به خارج انتقال داده شد و متعاقب آن عملیات نزدیک شدن به دهانه چاه با خاکریزی ادامه یافت.

وی افزود: نیروهای عملیاتی و پشتیبانی توانستند با نزدیک شدن به چاه قسمت دیگری از تجهیزات را با شهامت و جسارت از موقعیت چاه خارج کنند و این عملیات در چند نوبت انجام و قسمت‌های مختلف دستگاه حفاری از درون شعله‌های آتش به بیرون کشیده شد.

مدیرتیم عملیات مهار و کنترل فوران چاه ۲۴ نفت شهر ادامه داد: با توجه به نیاز به آب بیشتر برای تامین آن طرح دیگری مورد بررسی قرار‌گرفت و کارشناسان و متخصصان جهاد کشاورزی قصر شیرین در یک عملیات جهادی با ایجاد کانال روباز، ایستگاه پمپاژ اولیه و ثانویه، نصب ۷ الکتروپمپ، ۵/۳ کیلومتر لوله فولادی و ۷ کیلومتر لوله پلی اتیلن ۱۰ اینچ آب را از رودخانه کنگیر سومار به محل چاه ۲۴ انتقال و مشکل کمبود آب را برطرف کردند.

وی با بیان اینکه با آماده شدن محل استقرار دکل، نخستین دستگاه حفاری وارد منطقه شد و همزمان مهارگران ضمن عملیات مستقیم مهار چاه، چند کار گروه تخصصی شامل مهندسی، زمین‌شناسی، مهندسی مخازن، حفاری، سیمان و سیال حفاری را برای طراحی عملیات چاه‌های جهت دار تشکیل دادند، افزود: به موازات آن مهارگران با ساخت و آماده‌سازی دودکش ۵۰ اینچ و نصب آن روی اتی واگن با حمایت آبپاش‌ها و آتش‌نشانی در نهایت ایمنی و دقت به دهانه چاه نزدیک و دودکش را روی دهانه مشتعل نصب کردند که به دلیل ریزش نفت موفقیتی به‌دست نیامد و در تلاشی دوباره دودکش دیگری را نیز مورد آزمایش قرار دادند، اما به دلیل ریزش شدید نفت از تجهیزات سر چاهی عملیات متوقف شد و تلاشگران برای سهولت دسترسی به چاه ساخت تونل فلزی با پوشش حرارتی را برنامه‌ریزی و به مرحله اجرا درآوردند.

مدیرتیم عملیات مهار و کنترل فوران چاه ۲۴ نفت شهر همچنین در ادامه اظهار کرد: همزمان آماده‌سازی مخازن سیال حفاری و پمپ‌های تزریق سیمان برنامه‌ریزی و عملیات مهار چاه و اطفای حریق به پایان خود نزدیک شد و مهارگران در نهایت تصمیم‌گرفتند، درعین شعله ور بودن چاه را مهار و آتش را به کنترل در‌آورند و برای این منظور یک لوله هدایت شونده را طراحی کردند. وی گفت: در این مرحله لوله هدایت شونده با اتی واگن روی چاه نصب و آتش در برابر مردان صبور و مقاوم تسلیم شد و عملیات بستن لوله‌های تزریق سیال حفاری، سیمان توسط‌ گروه‌های مهار پرشتاب انجام و تزریق با دستگاه‌های پمپاژ بسیار قوی به درون چاه شروع شد و چاه به کنترل درآمد و مهارگران در یک تلاش بی‌وقفه چاه را کنترل و ایمن‌سازی کردند.