تدوین سند  راهبردی  خطر پذیری کشور

دنیای اقتصاد- اهواز - کیوانه گرجی: استان خوزستان با مساحتی بیش از ۶۴‌هزار هکتار، ۱/۶‌درصد جمعیت کشور را در خود جای داده است. اهمیت جایگاه این استان به لحاظ وجود پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های نهفته بسیار از جمله صادرات ۲۵‌درصدی کل کشور، اهمیت اقتصادی آن به لحاظ دومین تولید‌کننده ناخالص ملی، تامین‌کننده بیش از ۸۶‌درصد نیاز نفتی کشور، تولید ۱۲ میلیون تنی محصولات کشاورزی و۵/۶ میلیون تنی فولاد و همچنین موقعیت استراتژیک آن موجب شده است تا همواره از خوزستان به عنوان یکی از کانون‌های مورد توجه ایران زمین در گستره این کره خاکی نام برده شود.

علاوه بر ظرفیت‌های اقتصادی، فرهنگی و تاریخی؛ در دوران دفاع مقدس وپس از آن نیز خوزستان به عنوان یکی از کانون‌های معنوی کشور با سالانه بیش از ۵/۱ میلیون نفر زائر راهیان نور تلقی شد تا ثروت جدید دیگری نیز بر ثروت‌های خدادادی آن افزوده شده باشد.

به‌رغم وجود این قابلیت‌ها و توانمندی‌ها این استان به جهت موقعیت جفرافیایی خاص خود نیز همواره به عنوان یکی از کانون‌های بحرانی حوادث و بلایای طبیعی نیز در کشور قلمداد می‌شود. به همین منظور نیز چهارمین دوره غدیر کارگاه‌های آموزشی و تمرینی مدیریت بحران با حضور ۶ استان اصفهان، یزد، کرمان، فارس، هرمزگان و سیستان و بلوچستان به مدت سه روز و با میزبانی خوزستان در اهواز برگزار شد.

در این مراسم مدیر کل بحران کشور با بیان اینکه در این دوره‌ها تلاش می‌شود تا بیشتر به بخش تمرین سناریوی مواجه با بحران و چگونگی مدیریت آن مانور داده شود اظهار کرد: در این دوره‌ها آموخته‌ها و تجربیات خدمتی بیش از ۲۰۰ مدیر ارشد ۶ استان کشور در قالب‌گروه‌های تیمی در نحوه مواجه و مدیریت حوادث تبادل و ارزشیابی می‌شود.

مهندس باقری با بیان اینکه در پایان در هر دوره طرح جامع خطرپذیری هر یک از استان‌های حاضر نیز تدوین می‌شود گفت: در این دوره‌ها مدیران در طول جلسات کارشناسی باید سند راهبردی استان خود را متناسب با محورهای حادثه‌ای در استان خود تدوین کنند تا در نهایت در دوره عالی غدیر که با حضور رییس‌جمهور، وزرا، اعضای شورای عالی مدیریت بحران و استانداران تشکیل خواهد شد، استانداران بتوانند از سند راهبردی تدوین شده حمایت کنند و با جمع بندی‌های به عمل آمده نیز در نهایت سند جامع خطرپذیری کشور تدوین شود تا بر اساس این سند اعتبارات بخش حوادث در استان‌ها اختصاص یابد.

وی همچنین در ادامه با اشاره به اینکه ضروری است تا هر چه سریع‌تر عقب ماندگی در بخش بحران کشور را پشت سر‌گذاریم تصریح کرد: امروزه سیر صعودی حوادث در دنیا و به ویژه در ایران به ما دیکته می‌کند که همگام با پیشرفت فناوری و تکنولوژی، در بخش حوادث نیز از آموزش‌ها روز دنیا بهره‌مند شویم.

مدیر کل بحران کشور همچنین با بیان اینکه از ۴۳ حادثه‌ای که در دنیا اتفاق می‌افتد ایران ۳۴ مورد آن را تجربه کرده است اظهار کرد: دستکاری بشر در طبعیت خود نیز عاملی در سیر صعودی حوادث شده است و این امر خود نشانگر این است که باید آموزش‌ها را مورد توجه قرار داد؛ چرا که حوادث پیچیده شده‌اند. خشکسالی و سیلابی که هر دو به طور همزمان استان خوزستان را تهدید می‌کردند یا پدیده‌گرد و غباری که ۹ استان کشور همواره با آن دست به‌گریبان هستند و حتی در یک مقطع ۱۷ استان کشور را به طور همزمان درگیر کرد مسائل ساده‌ای نیستند و امروز یکی از مشکلات کشور پیچیده بودن حوادث است. از این رو توجه به این گونه حوادث و آموزش و تمرین چگونگی مواجه با آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

استاندار خوزستان نیز در این مراسم اظهار کرد: شرایط خاص خوزستان این استان را از جنبه بحران آسیب‌پذیر کرده است و در این زمینه عوامل بسیاری نیز در عقب‌ماندگی استان از جنبه‌های مختلف دخالت دارند.

سید جعفر حجازی مهاجرت ۱/۲ میلیون نفر جمعیت در دوران جنگ را عاملی دانست که تغییرات اجتماعی و اثرات ناشی از تبعات اجتماعی آن خود یکی از علل عقب‌ماندگی خوزستان باشد؛ چرا که این اتفاق موجب خروج و عدم بازگشت بسیاری از سرمایه‌گذاران استان شد. اقدامی که همچنان آثار آن به وضوح در تمام استان لمس می‌شود.

وی وجود ۳۰۰ کیلومتر مرز آبی و خشکی با کشور‌های همسایه و به ویژه عراق را عاملی دانست تا خوزستان ۳۰ سال کانون تولید بحران تلقی شود و تمامی اتفاقات در مرز نیز بر آن اثر‌گذار باشد. هر چند که امروز خوزستان به لحاظ امنیت عمومی، اجتماعی و مرزی بهترین وضعیت را دارا است.

استاندار خوزستان همچنین به وجود ۵ رودخانه عظیم در استان اشاره کرد و گفت: از این حیث نیز خوزستان قبل از احداث سد‌ها با مشکلات بسیاری مواجه بود و تنها یکی از نمونه‌های آن سیلاب آبان ماه سال ۷۳ است که قریب به سه ماه تمام از غرب‌ترین تا شرق‌ترین نقطه استان به طور همزمان رودخانه‌ها طغیان کردند و مردم با مشکلات جدی مواجه شدند که خوشبختانه با عنایاتی که شد با احداث سد کرخه توانستیم طغیان کرخه را مهار کنیم. احداث سد‌های شهید عباسپور و کارون ۳ نیز توانست طغیان کارون را مهار کند و در سال آینده نیز با بهره‌برداری از سد گتوند علیا وکارون ۴ خوشبختانه حوزه کارون به طور کامل کنترل خواهد شد در حوزه مارون نیز سد مارون زده شده است.

حجازی همچنین وجود گسل‌های مختلف و رانش کوه در شمال استان را از دیگر موارد بحرانی خوزستان برشمرد و گفت: هر چند که تاکنون زلزله بالای ۵ ریشتر در استان ثبت نشده است، اما همواره نگرانی از بحث زلزله در مسکن روستایی است که در این زمینه نیز مقاوم‌سازی مسکن روستایی را در دستور کار خود قرار دادیم و خوشبختانه در این مورد نیز به آمار خوبی دست یافته‌ایم.

حجازی اما در حال حاضر یکی از مهم‌ترین مشکلات استان را بحث‌گرد و غباری دانست که حتی در این روزهای زمستانی و به‌رغم بارندگی‌های بسیار همچنان در خوزستان به وقوع می‌پیوندد و به دیگر بحران‌های استان اضافه شده است.

استاندار خوزستان در این زمینه گفت: ۵۰ نوبت‌گرد و غبار در یک سال گذشته که گاها با غلظتی چند برابر استاندارد و با پیک ۲ روزه زندگی روزمره مردم خوزستان را با مشکلات عدیده مواجه ساخته است.

وی همچنین در ادامه به بیش از ۳۰‌هزار خطوط لوله نفت و گاز در پهنه خوزستان اشاره کرد و گفت: این خطوط که بخش عمده‌ای از آن نیز در روی زمین و نزدیک به ساخت و‌ساز‌های مسکونی و اراضی کشاورزی و رودخانه‌ها است در طول عمر صد ساله نفت در ایران فرسوده شده و وضعیت آنها بسیار خطر‌ساز؛ به طوری که هر آن دغدغه نشتی این خطوط نیز وجود دارد. همچنان که سال گذشته نیز نشت نفت در رودخانه کرخه و اراضی کشاورزی ۱۲۵ کیلومتر آلودگی رودخانه‌ای را به ارمغان آورد که قریب به ۲ میلیون نفر از آن به عنوان آب شرب بهره می‌بردند.