امید شکری

بخش دوم

منطقه اکوتوریستی گردنه حیران

در بخش غربی گردنه حیران، آنجا که قبل از ورود به تونل مرز سیاسی استان‌های اردبیل و گیلان شروع می‌شود دره نسبتا وسیعی دارد که می‌توان آن‌را دروازه وروی یا کریدور توریستی در مدخل استان اردبیل به شمار آورد، این کریدور توریستی که از ابتدای تونل شروع وتا ۷ کیلومتر به سمت نمین و اردبیل ادامه می‌یابد در دو طرف دره دارای دامنه‌های سرسبز و کم شیبی است که در گذشته با پوششی از درختان جنگلی یکی از زیباترین مناطق طبیعی استان به شمار می‌رفت. از بین رفتن قسمت عمده این جنگل‌ها و تبدیل اراضی آن به کشتزارهایی باعث افت کیفی منظر طبیعی آن شده است.

منطقه توریستی فندقلو

جنگل فندقلو در ۳۰ کیلومتری شهر اردبیل و در ۱۰ کیلومتری جنوب شهر نمین قرار گرفته است. این منطقه به‌خاطر داشتن جاذبه‌های منحصر به‌فرد جنگلی - مرتعی و گردنه زیبای حیران با جذابیت‌های طبیعی متنوع، قابلیتی بسیار ممتاز برای توسعه در صنعت اکوتوریسم را دارد.

عرصه جنگلی فندقلو بخشی از جنگل‌های شرق استان اردبیل به شمار می‌رود. این جنگل در سطحی به طول ۲۵ کیلومتر پراکنده است مساحت منطقه فندقلو ۲/۴۰۶۲ هکتار می‌باشد که ۴/۱۱۰۸ آن تحت پوشش عرصه جنگلی و بقیه مرتفع می‌باشد. بلندترین نقطه ارتفاعی مربوط به کوه سنگر (محل تاسیسات و دکل‌های مخابراتی) به ارتفاع ۲۱۲۰ متر از سطح دریاست.

در جنگل فندقلو ۱۹ گونه جنگلی متعلق به ۸ تیره ‌و ۱۷ جنس شناسایی شده است. در بین انواع شناسایی شده گونه‌های نادری نظیر فندق، مرز، راش، بلوط (بلند مازو) و بیدمشک وجود دارد. در منطقه فندقلو حیواناتی نظیر روباه، گرگ، خرس قهوه‌ای، سمور و پرندگانی چون قرقاول، کبک و عقاب طلایی یافت می‌شود.

فندقلو منطقه منحصر به‌فردی برای توریسم ییلاقی و تفریحی است. پیست اسکی روی چمن آن احداث شده و با تکمیل آن می‌توان مسابقات جهانی و بین‌المللی اسکی را در آن برگزار کرد.

این منطقه از نظر قابلیت‌های توسعه دارای امکانات زیر است:

۱ - قابلیت بهره‌برداری از ورزش اسکی روی چمن در فصول غیر زمستان

۲ - قابلیت استفاده برای ورزش اسکی در فصل زمستان

۳ - قابلیت اکوتوریستی برای اقامت‌های ییلاقی

۴ - قابلیت اکوتوریستی برای تورهای گروهی دانشجویی و دانش آموزی

۵ -قابلیت پیک نیکی آن در درون درخت‌زارهای فندق

۶ - قابلیت فرهنگی ظرفیت اکوتوریستی آن تحت عنوان جشنواره فندق چینی

برای بهره‌برداری بهتر و بیشتر از پتانسیل‌های توریستی منطقه فندقلو می‌توان موارد زیر را در نظر داشت:

۱ - احداث تله کابین برای رساندن مسافران از محل جاده قدیم گردنه حیران به بالای کوه، تامسافران بتوانند از این منظره دره زیبای حیران را مشاهده کنند.

۲ - احداث کمپینگ‌های موقت در منطقه

۳ - شناساندن این منطقه برای بهره‌برداری بهینه

دریاچه شورابیل

دریاچه شورابیل به مساحت ۱۲۰ هکتار و در دو کیلومتری جنوب اردبیل واقع شده است. سابق براین به‌خاطر شوری و لجن طبی خود مشهور بود.

مهم‌ترین ویژگی کاربردی دریاچه شورابیل اختصاص به ظرفیت فراغتی آن برای اهالی اردبیل است ساخت و سازهای شتابزده در حاشیه دریاچه تاحدود زیادی عملکرد فراغتی آن‌را کاهش داده است.

این دریاچه مستعد پیست قایقرانی روئینگ است، چرا که اولین شرط برای احداث این پیست، دریاچه‌ای است که حداقل ۲ کیلومتر مسیر مستقیم داشته باشد و این شرایط در دریاچه شورابیل وجود دارد.

رعایت موارد زیر برای بهره‌گیری بهتر و بیشتر از امکانات این دریاچه ضروری به نظر می‌رسد:

۱ - خارج کردن ترافیک ماشین‌ها از تراس‌های حاشیه‌ای دریاچه و انتقال آن به خط الراس تپه‌های اطراف

۲ - متوقف کردن پروژه‌های نیمه تمام مجتمع‌های توریستی چرا که این طرح‌ها براساس یک ارزیابی بدون پشتوانه مطالعاتی شروع به‌کار کرده و سپس نیمه تمام رها شده‌اند.

۳ - نوسازی تاسیسات فرسوده تفریحی

۴ - بهسازی و بازسازی ورودی محوطه دریاچه

۵ - اختصاص فضای پیک نیکی در حاشیه دریاچه

۶ - احداث اسکله‌های متعدد قایقرانی

۷ - حفظ و تقویت گیاهان آبزی حاشیه دریاچه به عنوان حریم‌های طبیعی زیستگاه پرندگان و احداث تعدادی جزایر مصنوعی در نقاط مناسب به عنوان زیستگاه زادآوری، لانه سازی و جوجه آوری پرندگان.

۸ - نور پردازی مهندسی

۹ - احداث پارکینگ‌های کافی و …

دریاچه نئور

دریاچه نئور در ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل و در ارتفاع ۲۷۰۰ متری از سطح دریا قرارگرفته است. وسعت دریاچه بیش از ۲۲۰ هکتار و مشتمل بر دو دریاچه کوچک (۴۰ هکتار) و بزرگ (۱۸۰ هکتار ) است که در فصل پرآبی (بهار) به هم می‌پیوندند ودریاچه واحدی را تشکیل می‌دهند بیشترین عمق دریاچه ۵/۵ متر و میانگین ژرفای آن سه متر است. ماهی قزل آلای این دریاچه شهرت جهانی دارد . دریاچه نئور دارای جاذبه‌های بسیار مساعد توریستی است.

مهم‌ترین قابلیت‌های اکوتوریستی دریاچه نئور عبارتنداز :

۱ - قابلیت صیدگاهی ماهی قزل آلا در اواخر فصل تابستان و اوایل پاییز.

۲ - قابلیت قایقرانی ورزشی با استفاده از قایق‌های غیرموتوری (بادبانی، پارویی و پدالی)

۳ - قابلیت پاتیناژ و قایقرانی بادبانی در فصل زمستان که سطح دریاچه یخ می‌بندد.

۴ - قابلیت احداث پیست اسب سواری در امتداد ساحل دریاچه به‌صورت تور که در این زمینه دریاچه دارای شرایط مساعد توپوگرافیک جزء در قسمتی از سواحل غربی است.

۵ - قابلیت احداث پیست دوچرخه سواری در اطراف دریاچه

۶ - قابلیت احداث رستوران شناور در نزدیکی سواحل شمالی دریاچه با غذای اختصاصی ماهی قزل آلای تازه که از دریاچه صید می‌شود.

مجموعه بقعه شیخ صفی‌ الدین اردبیلی

مجموعه بسیار ارزشمند و زیبای بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی یکی از ده اثر مهم و باستانی کشور به شمار می‌رود بنای ابتدایی بقعه به قبل از اسلام برمی‌گردد در حال حاضر مجموعه شامل ۸ بخش اصلی مسجد جنت سرا، قندیل خانه،حرم خانه، چینی خانه،چله خانه، شربت خانه، گبند ا... ا... و شهیدگاه می‌باشد.

علاوه بر مقبره شیخ صفی و مرقد شاه اسماعیل اول، آرامگاه دیگر شاهزادگان، سرداران قزلباش از جمله شهدای جنگ چالداران و شیروان در این بقعه ومحل شهیدگاه قرار دارد. با توجه به اینکه مجموعه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی مراحل ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو را سپری می‌کند، عدم تکمیل به موقع بقعه باعث تاخیر در ثبت آن در فهرست میراث جهانی یونسکو و همچنین ناشناخته ماندن آن برای توریست‌ها خواهد شد.

از دیگر آثار دیدنی اردبیل می‌توان به مجموعه پل‌های تاریخی،بازار اردبیل، پیکره انسان نمای قورخو ده ده، موزه مردم شناسی، ‌موزه حیات وحش، جمعه مسجد،روستای توریستی بیله دره، منطقه زیبای دربند و باغات گیلاس بخش هیر اشاره کرد.