دنیای اقتصاد - سنندج - فرزاد نویدی: خراطی چوب از جمله صنایع دستی است که در گذشته در استان کردستان از رونق زیادی برخوردار بود و افرادی در این زمینه فعالیت داشتند اما اکنون و به مرور زمان این رشته از صنایع دستی رو به فراموشی نهاده و کمتر مورد توجه است. کارگاه‌های خراطی موجود در شهرهای سنندج و بانه بیشتر به تولید محصولاتی نظیر ساخت انواع مهره‌های شطرنج، پایه‌ها‌ی مبل و صندلی، نرده، قلیان، پیپ، چپق و... می‌پرداختند ولی کارگاه‌های موجود در شهر سقز علاوه بر محصولات فوق فرآورده‌های دیگری نظیر عصا و چوب تعلیمی نیز تولید می‌کنند.

اکنون این حرفه و هنر صرفا در کارگاه‌ها توسط مردان انجام می‌شود، در حالی که تولیدات این صنعت در گذشته توسط افرادی که دارای حوصله و دقت در کار بودند، انجام می‌گرفته است.

از این هنر در گذشته برای ساخت چوب قلیان، چوب سیگار، عصا و نرده‌های چوبی استفاده می‌شده و امروزه تولیدات این حرفه مبل، صندلی، چوب رختی، قلیان، عصا و چوب سیگار که عموما کاربردی بوده و جنبه مصرفی دارد شامل می‌شود.

هنر خراطی اکنون در دنیا منسوخ شده و فقط در سنندج توسط یک نفر از هنرمندان حوزه صنایع دستی انجام می‌شود. در هنر خراطی به مانند دیگر رشته‌های صنایع دستی ابزارها و امکاناتی مورد نیاز است که از جمله این ابزارها می‌توان به چرخ خراطی، پل، کمانه و زه، انواع مغار و مته، انواع سوهان، چاقو، تیشه، چکش و گیره اشاره کرد. هنر خراطی در حال حاضر به دلیل حضور ماشین‌آلات صنعتی خراطی جزو هنرهای در حال انقراض استان کردستان به حساب می‌آید، به طوری که در حال حاضر تنها شخصی که به این هنر مشغول می‌باشد استاد رشید فاتحی است که در کارگاهی محقر با امکانات ابتدایی مشغول فعالیت خراطی می‌باشد. روش ساخت آثار خراطی کاملا سنتی به کمک دست، پا و ابزار، بدون استفاده از هر‌گونه وسایل برقی و صنعتی می‌باشد. برای رنگ‌آمیزی محصول نیز با توجه به کاربرد محصول، رنگ آمیزی آن با شیوه سنتی و با بهره‌گیری از مواد و رنگ دانه‌های طبیعی انجام می‌شود.

وجود ماشین‌آلات خراطی صنعتی، نیاز بازار به تولیدات انبوه و متحد‌الشکل، عدم حمایت از تولیدات منحصر به فرد، وجود تنها یک هنرمند بازمانده از نسل خراط‌های سنتی از عوامل تهدیدکننده این هنر محسوب می‌شود.

به منظور حفظ و احیای این هنر قدیمی، مستند‌نگاری و ثبت روش و شیوه کار، معرفی و تبلیغ ویژگی‌ها و ارزش‌های منحصر به فرد شیوه تولید، فراهم کردن بستر و زمینه‌های مناسب آموزش این رشته به جوانان با اعمال حمایت‌های مالی و معنوی از استاد رشید فاتحی می‌تواند موثر باشد.