دنیای اقتصاد - همدان - محبوبه یادگاری: در حالی که در استان همدان سالانه بین ۲۲ تا ۲۶ هزار هکتار سیب‌زمینی کشت می‌شود و این استان به عنوان قطب اصلی تولید سیب‌زمینی کشور محسوب می‌شود، اما کشاورزان این استان هنگام برداشت محصول به ویژه محصول پاییزه با مشکلات متعددی مواجه می‌شوند. وضعیت کشت سیب‌زمینی در استان همدان به گونه‌ای است که در هر هکتار از زمین‌های استان می‌توان به میزان قابل‌توجهی محصول برداشت کرد، اما بی‌توجهی به ایجاد انبارهای فنی و مناسب نگهداری این محصول موجب بهره‌وری ناکافی از محصول تولیدی می‌شود.

نبود انبارهای فنی

مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه انبارهای کاملا فنی نگهداری سیب‌زمینی در استان وجود ندارد، گفت: یکی از اهداف صنایع تبدیلی افزایش عمر مانده محصولات است. از این رو این سازمان برای صدور مجوز برای ایجاد انبارهای فنی اقدام کرد. محمدرضا شهسواری با اشاره به وجود انبارهای سنتی نگهداری سیب‌زمینی در استان اظهار کرد: این انبارها به دلیل اینکه با روش‌های قدیمی ساخته شده‌اند، شرایط فنی مورد نیاز برای نگهداری محصول را نداشته و عملا فقط می‌توانند محصول را از معرض باد، باران و آفتاب حفظ کنند. وی با تاکید بر اینکه انبارهای فنی باید بر اساس اصول و فنون خاص ساخته شوند، افزود: پیش‌بینی می‌شود در صورت ساخت انبارهای فنی مناسبی در استان به راحتی بتوان ضایعات سیب‌زمینی را از ۲۵ درصد به کمتر از پنج درصد کاهش داد.

ساخت ۸۲ انبار فنی

مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در ادامه گفت: پیش‌بینی شده در استان همدان حداقل ۸۲ انبار فنی سیب‌زمینی ساخته شود که تمرکز این انبارها در شهرستان‌های همدان، بهار، رزن و کبودرآهنگ است. محمدرضا شهسواری ساخت این تعداد انبار را مستلزم دو اقدام اساسی دانست و گفت: یکی اینکه متقاضیان باید با علم و اصول فنی ساخت انبار کاملا آشنا شوند و آن را در اجرای طرح به طور کامل به کار گیرند و دوم اینکه مسوولان و سیستم بانکی استان با اعمال امتیازات یا اولویت به سرمایه‌گذاری به این موضوع توجه ویژه داشته باشند.

این کارشناس با اشاره به اینکه در ساماندهی اساسی و مناسب نیاز به انبارهای فنی بیشتری است، اظهار کرد: متوسط ظرفیت هر انباری پنج هزار تن است که همه کشاورزان توان سرمایه‌گذاری برای ساخت اینگونه انبارها را ندارند؛ از این رو باید امکان صدور مجوز برای انبارهای فنی با ظرفیت کمتر را هم برای این کشاورزان فراهم کرد در غیر این صورت نتایجی حاصل نخواهد شد.

انبارهای فنی موجود، سیستم سرمایشی ندارند

شهسواری در ادامه از وجود هفت انبار فنی نگهداری سیب‌زمینی در استان خبر داد و گفت: ظرفیت تقریبی این انبارها ۳۱ هزار تن است و ۱۵ انبار دیگر با ظرفیت ۷۳ هزار و ۶۰۰ تن در حال پیگیری و ساخت است.

وی با بیان اینکه انبارهای فنی موجود فاقد سیستم سرمایشی بوده و کاملا فنی نیستند، اظهار کرد: بدون سیستم سرمایشی امکان نگهداری سیب‌زمینی در بلندمدت وجود ندارد و در هفت انبار موجود تنها بسته‌های کنترل رطوبت و هوادهی صورت می‌پذیرد. وی همچنین با اعلام اینکه ۳۴ انبار سنتی با ظرفیت ۶۴ هزار تن نیز در استان وجود دارد، افزود: طبق اطلاعات سال ۸۸ ظرفیت مورد نیاز انبارهای فنی نگهداری سیب‌زمینی استان حدود ۳۱۲ هزار تن است.

مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان ادامه داد: از یک میلیون تن محصول تولیدی سیب‌زمینی حدود ۴۵ درصد آن تولید تابستانه است که معمولا مستقیما وارد بازار شده و ۳۱۲ هزار تن از آن که برداشت پاییزه است نیاز به انبار دارد. رییس اداره بررسی و نظارت بر طرح‌های کشاورزی استان همدان نیز با بیان اینکه همدان از استان‌های پیشرو در تولید سیب‌زمینی است، گفت: تولید سالانه حدود یک میلیون تن از این محصول تمهیدات لازم برای نگهداری و فروش محصول را می‌طلبد.

نسرین بیاناتی نگهداری محصولات سیب‌زمینی و ایجاد صنایع تبدیلی برای فرآوری این محصول را از موارد مهم دانست و اظهار کرد: ایجاد صنایع تبدیلی به دلیل اینکه نیاز به سرمایه‌گذاری‌های بالایی دارد فعلا استقبال خاصی از آن نشده است. بیاناتی سورت و بسته‌بندی محصول سیب‌زمینی را از موارد بسیار مهم در بسته‌بندی فرآورده‌های خام محصول دانست و افزود: ترویج و گسترش این امر بسیار ضروری است و در کنار آن ایجاد انبارهای فنی در استان که قطب سیب‌زمینی کشور را دارد می‌تواند گام بزرگی در این زمینه باشد.

وی از صدور مجوزهای سورت و بسته‌بندی سیب‌زمینی در استان خبر داد و گفت: لازمه صدور این مجوزها وجود انبارهایی است که بر طبق اصول و استاندارد ساخته شوند.

بیاناتی اضافه کرد: تاکنون مجوز احداث ۷۹ سردخانه برای نگهداری محصول سیب‌زمینی توسط سازمان جهاد کشاورزی استان صادر شده که از این تعداد ۵۹ مورد سردخانه بالای صفر، یک مورد زیر صفر و ۱۹ مورد سردخانه دومنظوره بوده است. وی یادآور شد: از تعداد ۷۹ مجوز صادر شده تنها سه سردخانه پروانه بهره‌برداری دریافت کرده است. وی از پیگیری احداث ۱۵ انبار فنی خبر داد و گفت: در کنار این انبارها ایجاد واحد سورت و بسته‌بندی نیز مدنظر است. وی به ساخت انبارهای غیرمجاز در استان اشاره کرد و گفت: بازرسان سازمان بازدیدهایی از این انبارها داشته‌اند تا با توجه به اینکه این مکان‌ها با هزینه‌های هنگفت و ظرفیت نگهداری بالا ساخته شده‌اند چنانچه قابلیت بهسازی داشته باشند، آنها را بهسازی کرده و تبدیل به انبار فنی کنند.

وی در ادامه با اشاره به مشکلات ایجاد انبارهای سیب‌زمینی اظهار کرد: با تلاش سازمان جهاد کشاورزی تمهیداتی در زمینه کاهش مشکلات اندیشیده و انجام شد که از جمله آنها کم کردن بوروکراسی اداری و بحث حذف شرط استقرار این واحدهای بسته‌بندی در شهرک‌های صنعتی است که می‌توانند در کنار زمین و مزرعه کشاورزی احداث شوند.

بر اساس این گزارش پیدا است که توجه به رونق تولید محصول سیب‌زمینی و بهبود شرایط نگهداری این محصول نه تنها ضرری را عاید استان نمی‌کند، بلکه اهمیت دادن به این مقوله در کاهش شمار بیکاران و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی نقش اساسی را ایفا می‌کند.

با توجه به اینکه ساخت انبارهای فنی نگهداری سیب‌زمینی سرمایه‌گذاری بالایی نیاز دارد و خارج از توان کشاورزان خرد است. از این رو تشکل‌های کشاورزی می‌توانند با ورود به این مقوله این خلأ را پر کنند و در کنار این، مسوولان نیز باید به این موضوع به عنوان یک ضرورت توجه کنند؛ چرا که از نظر ارزیابی اقتصادی و منابعی که برای تولید این محصول صرف می‌شود علاوه بر قیمت آن ظرفیت بسیار زیادی از منابع به صورت ضایعات محصول از دست می‌رود که جلوگیری از این ضایعات یک کار بسیار عاقلانه و ضروری است.

بر این اساس می‌توان حداقل ضوابط را در رابطه احداث انبارهای فنی نگهداری سیب‌زمینی به کار گرفت و گرفتاری‌های اداری در مورد این نوع فعالیت‌ها را به حداقل رساند.