حد انتقال آب از خوزستان

دنیای اقتصاد - اهواز - محمد علاف‌پور: رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: مطلقا اجازه نخواهیم داد که آبی جز برای شرب منتقل شود و گروهی برای راست‌آزمایی تشکیل شده که گزارش کاملی در این زمینه تهیه کرده‌اند.

‌محمدباقر نوبخت با اشاره به برنامه مقابله با ریزگردها اظهار کرد: ‌رئیس جمهوری در سفر نخست خود به خوزستان نسبت به اصلاح اراضی، ‌کانال‌کشی و اجرای طرح ۵۵۰ هزار هکتاری که پس از ابلاغ رهبری بدون اجرا مانده بود، متعهد شد و در مورد موضوع آب نیز اعلام کرد که به هیچ وجه جز آب شرب آبی از سرشاخه‌ها منتقل نخواهد شد.رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت:‌ طرح ۵۵۰ هزار هکتاری هیچ مشکل اعتباری ندارد و در سفر نخست رئیس‌جمهوری وعده داده شد که می‌توانیم برخی از انبوه مشکلات استان را حل کنیم و در این زمینه رئیس‌جمهوری تعهداتی به میزان ۱۶۰۰ میلیارد تومان به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی ابلاغ کرد که اکنون ۱۰۰ درصد این اعتبارات برای برطرف شدن مشکلات خوزستان پرداخت شده است.نوبخت با بیان اینکه در بودجه ۹۵ سه ردیف اعتباری برای خوزستان در نظر گرفته شده بود، اظهار کرد: ردیف نخست اعتبارات استان ۷۶۶ میلیارد تومان بود که از لحاظ مقدار خوزستان بین تمام استان‌ها رتبه دوم را داشت.

وی افزود: ‌ردیف دوم، ردیف اعتباری استانی ویژه است که خوزستان با ۱۵۰ میلیارد تومان سومین جایگاه را در کشور دارد. همچنین سومین ردیف اعتباری از محل تملک دارایی بود که خوزستان با ۷ هزار میلیارد تومان اعتبارات تملک دارایی در صدر قرار دارد.رئیس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه ‌برای ۱۸ طرح ۱۹۴ میلیارد تومان و برای طرح‌های آب و برق خوزستان ۱۷۴ میلیارد تومان اختصاص یافت، خاطرنشان کرد: تصمیم رئیس‌جمهوری در زمینه عدم انتقال آب به‌جز در موارد شرب در هیات وزیران ابلاغ و به عنوان یک مصوبه تلقی شد.نوبخت اظهار کرد: به‌منظور دستور رئیس‌جمهوری، جز آب شرب حتی یک قطره آب منتقل نخواهد شد.وی با اشاره به دستور رئیس جمهوری در زمینه حل مشکلات گرد و غبار در استان گفت: پس از دستور رئیس جمهوری ۳۰ میلیارد تومان به وزیر کشاورزی ابلاغ شد تا این غم و اندوه که بر خاک خوزستان و بلکه بر دل تمام ملت ایران است، از بین برود.

71 درصد هورالعظیم پوشیده از آب است

وزیر نیرو نیز با بیان اینکه وزارت نیرو در موضوع مقابله با ریزگرد نقش پشتیبان را بر عهده دارد، گفت:‌ نقش اصلی وزارت نیرو تامین آب برای طرح‌های مبارزه با گرد و خاک است که به‌طور مشخص اولین اقدام رهاسازی آب برای تالاب‌ها به‌ویژه تالاب هورالعظیم و شادگان است. حمید چیت‌چیان با بیان اینکه تا قبل از دولت یازدهم برنامه‌ریزی مشخصی برای حقابه تالاب‌ها در کشور وجود نداشت، اظهار کرد: ‌برای اولین بار در تاریخ مدیریت منابع آب کشور دولت یازدهم این کار را انجام داد و سالانه ۹۰۰میلیون مترمکعب حقابه برای تالاب هورالعظیم مشخص شده است.وی افزود: ‌در سال ۹۲ به گواهی تصویرهای ماهواره‌ای تالاب هورالعظیم به‌طور کامل خشک شده بود که در سال آبی ۹۴-۹۳ و ۹۵-۹۴ در هر سال ۸/ ۱ میلیارد مترمکعب رهاسازی آب انجام شده است.چیت‌چیان تصریح کرد: همچنین در سال جاری‌ تاکنون یک میلیارد و ۳۵۰ میلیون مترمکعب آب از پشت سدها برای آبگیری هورالعظیم رهاسازی شده است.وی با بیان اینکه اکنون بیش از ۷۱ درصد سطح کل هورالعظیم پوشیده از آب است، گفت:‌ تلاش می‌کنیم سال به سال این سطح افزایش یابد و به شرایط مطلوب خود برگردد.

چیت چیان با اشاره به وضعیت تالاب شادگان تصریح کرد:‌ عمده آبی که به تالاب شادگان وارد می‌شد به‌طور عمده از رودخانه مارون و جراحی بوده است. آورد سالانه رودخانه مارون به صورت نرمال ۲/ ۲ میلیارد مترمکعب است که به‌دلیل خشکسالی، میزان آورد آن در سال گذشته تنها ۷۵۰ میلیون مترمکعب بوده است که باید برای تامین آب شرب شهرها و کشاورزی روستاها نیز اختصاص پیدا می‌کرد. از این‌رو طبیعی است آبی از این دو رودخانه برای تالاب شادگان نیامد.وزیر نیرو با بیان اینکه در مجموع طی سه سال اخیر، نزدیک به ۵/ ۱ میلیارد مترمکعب آب وارد تالاب شادگان شده و اکنون سطح تحت پوشش آب در این تالاب حدود ۶۰ درصد است، گفت: همان‌طور که استاندار خوزستان اعلام کردند بیش از ۵۰ درصد عرصه‌های منشا گرد و خاک‌ها، مرتع بوده و تنها ۱۰ درصد آن به تالاب‌ها مربوط است.

وی همچنین با اشاره به تعهد وزارت نیرو برای تامین آب طرح‌های نهال کاری و جنگل‌کاری در برنامه مقابله با ریزگردها اظهار کرد:‌ در جلسه‌ای که با حضور معاون اول رئیس‌جمهور در ماهشهر برگزار شد وزارت نیرو متعهد شد که آب مورد نیاز وزارت جهاد کشاورزی برای کشت نهال را تامین کند که این اقدام در حال انجام است و اکنون از طریق یک کانال به سمت ماهشهر تامین می‌شود.چیت‌چیان همچنین با بیان اینکه این وزارتخانه آب موردنیاز برای طرح ۵۵۰ هزار هکتاری مقام معظم رهبری را به‌طور کامل تامین کرده و در این مورد هیچ‌گونه نگرانی وجود ندارد، گفت: متعهد به انجام این کار هستیم و اکنون با هماهنگی و همکاری وزارت جهاد کشاورزی در حال انجام است.چیت‌چیان با بیان اینکه وزارت نیرو احداث دو سد سلولی در بهمنشیر و ماله را آغاز کرده است، گفت: ‌اعتبارات مورد نیاز این طرح تامین شده و این کار به سرعت انجام می‌شود. اثر احداث این دو سد توقف ورود آب دریا به بهمنشیر است، به‌طوری‌که این رودخانه به یک مخزن و مجرای آب شیرین تبدیل می‌شود.

وی با اشاره به بیان علت‌های متعدد برای پدیده ریزگردها همچون انتقال آب و خشکسالی تاکید کرد: در دولت یازدهم هیچ‌گونه انتقال آب جدیدی صورت نگرفته است و از ۲۰ سال پیش تاکنون تنها مورد انتقال آب، تامین آب شرب برای قم و چند شهر در استان مرکزی با حجم ۱۸۰ میلیون مترمکعب بوده است که این مساله نیز نه در دولت یازدهم بلکه در دولت‌های گذشته بوده است. البته مجموع تمام طرح‌های انتقال آب نیز اکنون به یک میلیارد مترمکعب بالغ نمی‌شود.چیت‌چیان افزود: آنچه اکنون در وزارت نیرو انجام می‌شود تصمیماتی است که در سال‌های گذشته و در دولت‌های گذشته برای انتقال آب به‌منظور شرب اتخاذ شده است و اکنون هیچ‌گونه کار اجرایی برای انتقال آب در دست نداریم و تنها در حال مطالعه هستیم. پس از مطالعه نیز باید مجوزهای زیست محیطی برای آن صادر شود و در صورت صدور مجوز عملیات اجرایی آغاز می‌شود. مجموع این مطالعات برای سه استان ۵۸۰ میلیون مترمکعب است.

وی با بیان اینکه مطالب منتشر شده در برخی رسانه و شبکه‌های اجتماعی در خصوص انتقال آب صحت ندارد، گفت: آنچه اکنون در وزارتخانه مطرح شده در حد مطالعه است اما خشکسالی مساله اصلی است. شما بهتر می‌دانید تا سه هفته قبل تقریبا در شرق خوزستان میزان بارش نزدیک به صفر بود اما با بارش‌های اخیر وضعیت بسیار متفاوت خواهد بود و رطوبت زمین از برخاستن گرد و خاک جلوگیری می‌کند.وزیر نیرو با اعلام آمادگی این وزارتخانه در ارتباط با موضوع تامین آب برای طرح‌های مقابله با گرد و غبار تصریح کرد: خود وزارت نیرو یکی از قربانی ریزگردها بوده است. به‌طوری‌که در سه مقطع ۹ بهمن، ‌۲۳ بهمن و ۲۶ بهمن قطعی برق در اهواز و بعضی از مناطق خوزستان اتفاق افتاد که البته این وضعیت به سرعت ساماندهی شد.چیت‌چیان افزود: ‌این در حالی است که در کشورهای دیگری که این اتفاق رخ داده بازیابی شبکه بسیار طول کشیده است اما در این اتفاقات هم از گسترش قطعی برق به شمال استان و استان‌های دیگر جلوگیری و هم شبکه برق به سرعت بازیابی شد.

مهاجرت سالانه 3 هزار نیروی نخبه

استاندار خوزستان نیز با بیان اینکه ریزگردها موجب پیامدهای مهم اجتماعی و مهاجرت نیروهای نخبه می‌شود، ‌گفت: ‌سالانه ۳ هزار نیروی نخبه تحصیلکرده از استان مهاجرت می‌کنند که انتظار می‌رود این مساله بررسی شود. غلامرضا شریعتی اظهار کرد:‌ از نظر توزیع کانون‌های ریزگرد بر پهنه خوزستان، منطقه جنوب و جنوب شرق حومه اهواز عرصه‌ای به وسعت ۱۱۲ هزار هکتار و در شرق اهواز نیز عرصه‌ای به وسعت ۱۵ هزار هکتار و به عبارت دیگر نزدیک به ۱۳۰ هزار هکتار از اراضی حومه اهواز به کانون‌های ریزگرد تبدیل شده است.

وی افزود: ‌همچنین کانون‌های ریزگرد بندر امام و ‌امیدیه با وسعت ۸۵ هزار هکتار، جنوب هورالعظیم ۵۱ هزار هکتار، ماهشهر و هندیجان ۳۱ هزار هکتار، شمال خرمشهر ۲۸ هزار هکتار و شرق هندیجان ۱۹ هزار هکتار، از دیگر کانون‌های ریزگرد در استان خوزستان را تشکیل می‌دهند.شریعتی عوامل موثر در گسترش کانون‌های گرد و غبار را شامل عامل طبیعی و انسانی اعلام و تصریح کرد:‌ عوامل طبیعی شامل تغییر اقلیم، ‌ خشکسالی، ‌ افزایش دما، ‌ کاهش رطوبت و عوامل انسانی همچون طرح‌های عمرانی، احداث سدها و بندها و جاده‌ها و خطوط لوله از عوامل موثر در گسترش این کانون‌ها هستند؛ در این میان مدیریت عوامل انسانی قابل کنترل است و وزنه بیشتری دارد.