گروه بورس جهانی - حمزه بهادیوند چگینی: قیمت سنگ‌آهن در معاملات روز ۱۸ آوریل، به حدود ۱۴۰ دلار در هر متر یک تن رسید که این قیمت در مقایسه با قیمت هفته قبل افزایشی حدودا ۵ دلاری را نشان می‌دهد؛ هرچند قیمت آن هنوز از ۱۵۸ دلاری که رکورد ۱۶ ماهه قیمت سنگ‌آهن در بازارهای جهانی در ماه فوریه بود، پایین‌تر است. با این حال پیش‌بینی کارشناسان کاهش معاملات این محصول در هفته جاری است که این امر به پیش‌بینی موسسه پلاتس به کاهش قیمت این کالا به ۱۳۲ تا حداکثر ۱۳۵ دلار در هر تن می‌انجامد.

علت کاهش معاملات این محصول نیز کاهش رشد اقتصادی و به تبع آن تقاضا برای این محصول اتفاقات در بزرگ‌ترین کشور مصرف کننده سنگ‌آهن جهان یعنی چین است؛ بنا بر خبرها، دولت چین برآورد خود را از رشد اقتصادی این کشور کاهش داده و به ۷/۷ درصد رسانده، در حالی که نرخ هدف گذاری شده برای این شاخص اقتصادی بالای ۸ درصد بوده است.

این موضوع باعث شده خریداران و واردکنندگان سنگ‌آهن عکس العمل تندی از خود نشان دهند و انتظارات خود را از این کالا کاهش دهند. به گفته فعالان این بازار، معامله‌گران در انتظار اخبار کلان اقتصادی هستند تا دوباره معاملات به حالت سابق خود برگردد. این در حالی است که در اوایل ماه جاری، دویچه بانک آلمان قیمت سنگ‌آهن را تا پایان سال در محدوده ۱۳۰ تا ۱۴۰ دلار پیش‌بینی کرده بود و گفته بود این قیمت با تغییر ذخایر چین برای فولاد تغییر می‌کند. در حال حاضر انتظار می‌رود با کاهش تولیدات صنعتی و کارخانه‌ای در چین و کاهش تقاضای فولاد در این کشور در ماه جاری، تقاضا برای سنگ‌آهن نیز کاهش یابد که این امر به احتمال زیاد تا پایان ماه سناریوی پیش روی معدن داران و معامله‌‌گران سنگ‌آهن خواهد بود.

دویچه بانک همچنین اعلام کرده است اگر روند کنونی تقاضا برای فولاد ادامه یابد، انتظار می‌رود تا پایان سال قیمت سنگ‌آهن به زیر ۱۰۰ دلار هم برسد؛ البته قابل پیش‌بینی است که این امر نیازمند کاهش حدودا ۵/۰ واحد درصدی در رشد اقتصادی چین و کاهش رشد ایالات متحده به عنوان دو کشور بزرگ تولیدکننده فولاد و مصرف‌کننده سنگ‌آهن جهان است که بعید به نظر می‌رسد چنین پیش‌بینی درست از آب درآید، چراکه تحرکات اخیر بازار سهام در آمریکا بار دیگر سرمایه‌های خرد را متوجه بورس‌های این کشور کرده که این امر به توسعه اقتصادی این کشور به خصوص در بخش تولید کمک شایانی می‌کند.

در عین حال، با اطلاعاتی که از رونق بخش مسکن آمریکا به گوش می‌رسد، قطعا بازارهای کالایی این کشور از رکود خارج خواهند شد و تقاضا افزایش خواهد یافت. به علاوه اینکه ریزش‌های کنونی بازار طلا موید آن است که زمان آن رسیده است که بخش واقعی اقتصاد که بازار فلزات و فولاد بخش مهمی از آن را شامل می‌شود از رکود خارج شوند. درست به همین دلیل است که تولیدکنندگان بزرگ دنیا نظیر ریوتینتو، گروه فورتسکیو و بی اچ پی بیلتون درصددند تولید خود را گسترش بدهند. این سه شرکت تصمیم دارند در مجموع به میزان ۲۳۵ میلیون متریک تن تا سال ۲۰۱۵ به ظرفیت تولید خود بیفزایند. البته به گفته رییس مرکز آهن اطلس اگر سرمایه‌گذاری‌ها در بخش معادن سنگ‌آهن افزایش نیابد تولید کاهش خواهد یافت و این موضوع منجربه چشم‌انداز منفی برای تولید جهانی فولاد می‌شود.

به گفته کن برندسن، برای مصرف‌کنندگان سه موضوع در این زمینه اهمیت دارد؛ اول آنکه قیمت عرضه در چه رقمی است تا بتوانند حاشیه‌های سود خود را حفظ کنند. دوم آنکه سنگ‌آهن دریافتی آنها تولید چه کشور یا کارخانه‌ای است تا از کیفیت آن مطمئن شوند. سوم اینکه عرضه‌ها آیا قادر به پوشش نیازهای بازار در کوتاه و میان مدت هست یا خیر.

با استناد به این امر باید گفت افت عرضه در بازارهای جهانی و حتی آمار مربوط به کاهش عرضه می‌تواند با اثری که بر دید سرمایه‌گذاران می‌گذارد بازار را با شرایط روانی همراه ساخته و در نتیجه به کاهش یا افزایش قیمت‌ها - نه به دلیل نیاز بازار، بلکه به دلیل سیاست‌های سفته بازانه تجار - مواجهه می‌کند. اما در این بین مسأله مهم هزینه‌های تولید معدن داران است، چراکه روند بازار بر عملکرد آنها تاثیرگذار خواهد بود و چنانچه قیمت‌ها تحت تاثیر عملیات سفته‌بازی خرید و فروش بازار قرار گیرد و قیمت‌ها روند کاهشی به خود بگیرند، حتی ممکن است تولید از توجیه‌پذیری خارج شود و این امر تهدیدی جدی برای تولیدکنندگان واقعی و معادن محسوب می‌شود. این موضوع در حال حاضر نیازمند بررسی جدی و ایجاد تعامل بین بازار اعم از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان، معدن و بخش‌های مختلف مصرفی است.

ریوتینتو در آخرین گزارش خود اعلام کرده بود در سه ماه اول سال جدید تولید و صادرات سنگ آهن این شرکت به دلیل بهبود کارآیی در بخش تولید و توسعه دوباره خطوط تولید و استخراج در کنار حداقل سازی هزینه‌های سرمایه و تولید، روند قابل قبولی را نشان داده است. این شرکت گفته تا پایان سال میزان تولید سنگ‌آهن به ۲۹۰ میلیون متریک تن هم خواهد رسید که خود این امر بازار را با تعادل در قیمت‌ها مواجه خواهد ساخت.

همچنین شرکت فلزات گیندالبی پروژه‌های جدیدی را در استرالیا تعریف کرده است که انتظار می‌رود تولید معادن این منطقه نیز با افزایش مواجه شده و به ۸ میلیون متریک تن تا پایان ماه جاری برساند. این طرح که ۵۷/۲ میلیارد دلار بودجه در بر داشته، ۲۰ درصد رشد تولید را نشان می‌دهد. معدنکاران آفریقایی نیز انتظار دارند تا پایان سال جاری ۱۸ میلیون متریک تن سنگ‌آهن تولید کنند و از این میزان ۱۳ تا ۱۵ میلیون متریک تن را صادر کنند.

با نگاهی به مطالب فوق باید گفت اولا کاهش تقاضا در جهان در نتیجه اخبار منفی می‌تواند بر روند قیمت سنگ‌آهن در آینده نزدیک اثر منفی بگذارد که عامل کنترل کننده فشار قیمت‌ها از این فاکتور، رشد اقتصادی سریع‌تر اقتصادهای بزرگ دنیا است. از طرف دیگر، همچنین برنامه‌های تولید و صادراتی شرکت‌های بزرگ باعث می‌شود قیمت‌ها به سمت کاهش حرکت کنند؛ اما اگر تناسب عرضه و تقاضا رعایت شود، قیمت‌ها در سطوحی تعیین می‌شوند که بازار را با تعادل کلی مواجه سازند. به هر حال پیش‌بینی‌ها از روند تغییرات قیمت سنگ‌آهن تا پایان سال بر اساس این تحلیل‌ها کاهشی است.