آرشیو اخبار : سرمقاله
-
معمای بهرهوری مدرن
دکتر مهدی انصاری*شما در زندگی روزمره کامپیوترهای زیادی در کنار خود، چه در خانه چه در محل کار، مشاهده میکنید. کامپیوترهایی که در لوازم خانگی هوشمند، خودرو، ساعت، گوشی، لپتاپ، ابزار کار و بسیاری وسایل دیگر ابعاد مختلف زندگی شما را تحت تاثیر قرار داده است. رابرت سولو، اقتصاددان مطرح نیز مشاهدهای مثل شما داشت. این مشاهده در کنار تصویری که از کندی رشد بهرهوری کلان داشت، معمایی را در ذهنش ساخت که به این صورت در سال۱۹۸۷ مطرح کرد: «ردپای کامپیوترها همه جا قابل مشاهده است به جز در آمار مربوط به بهرهوری.» -
دایره شوم تولید تورم و پیامدهای آن
دکتر علینقی مشایخیاقتصاد کشور گرفتار یک دایره شوم تولید تورم مستمر و فزاینده شده است. نقطه آغاز این دایره شوم کسری بودجه دولت است. کسری بودجه دولت ناشی از بیشتر بودن هزینههای دولت از درآمدهای آن است. هزینههای دولت شامل هزینههای جاری دستگاههای دولتی، هزینههای عمرانی، پرداخت یارانههای مستقیم، کمک به صندوقهای بازنشستگی و امور رفاهی مانند یارانههای دارو و بیمههای همگانی است. درآمدهای دولت عمدتا از صادرات نفت میعانات و گاز و مالیات و بخشی نیز از فروش شرکتها و داراییهای ثابت تامین میشود. برآورد معاون سازمان برنامه و بودجه این بود که در سال 1401 کسری بودجه حدود 790هزار میلیارد تومان بوده است. -
کآرام جانم میرود!
امير ناظمي *مواجهه با چالشها در ایران امروز، اغلب به انکار واقعیت میانجامد. چشم بستن بر مسالهها و پنهان کردن چالشها، اگرچه برای کوتاهمدت احساس آرامش میدهد، اما منافع بلندمدت را به همان اندازه تخریب میکند. -
آیا اقتصاد ایران در مسیر رشد پایدار قرار دارد؟
دکتر محمدمهدی بهکیش*برای بررسی وضعیت رشد اقتصادی کشور باید به مدلهای رشد متداول مثل مدل رشد سولو مراجعه کرد. بنا بر این مدل، رشد به سه پایه اساسی تکنولوژی، سرمایه و نیروی کار نیاز دارد. کشورها با الگوهای مختلفی به رشد میرسند؛ اما هریک از آنها حداقل یکی از این سه پایه اساسی را مبنای رشد خود قرار دادهاند. بهعنوان مثال، در ایالات متحده آمریکا تکنولوژی یکی از اصلیترین ارکان رشد اقتصادی است. آمریکا با ایجاد سیلیکونولی مهمترین اثر را در بازار تکنولوژی در سطح دنیا گذاشته است یا کشوری مثل چین جذب سرمایه خارجی و استفاده از نیروی کار ارزان را مبنای رشد خود قرار داده بود و به رشد نسبتا پایدار رسید. -
چشماندازی مهآلود
دکتر صالح صحابهتبریزی*اقتصاد ایران در سال۱۴۰۳ با چالشهای فراوانی روبهرو خواهد بود. به واسطه این چالشها، به نظر میرسد که نرخ رشد تولید ناخالص داخلی حقیقی نمیتواند از مرز ۴درصد عبور کند؛ نرخ تورم قیمت کالاهای مصرفی نیز احتمالا بیشتر از ۳۰درصد خواهد بود و نرخ بیکاری هم در حدود ۱۰درصد باقی خواهد ماند.[۱] -
پایان درجازدگی
دکتر پویا جبلعاملیاگر بر اساس مدل معروف عجم اوغلو-رابینسون در کتاب «جاده باریک آزادی» بخواهیم روابط متقابل جامعه و دولت (state) در ایران را تحلیل کنیم، باید گفت به شکل ملموسی توان دولت کاهش یافته، اما در عین حال افزایش توان جامعه محدود بوده است. -
«عجله دارم» گرانفروشی نیست
دکتر حسين جوشقاني*خبر مهم چند هفته اخیر که شاید خیلی جدی گرفته نشد این بود که یک نهاد ناظر بر کسبوکارها گزینه «عجله دارم» در تاکسیهای اینترنتی را مصداق «گرانفروشی» اعلام و دو شرکت اصلی فعال در این زمینه را مجبور به حذف این گزینه از نرمافزارهای خود کرد. متاسفانه همانگونه که انتظار میرفت حذف این گزینه هم به ضرر مسافران و هم به زیان رانندگان تمام شده است. اگرچه خود این پدیده امری مهم و ملموس برای بسیاری از شهروندان است، ولی آنچه مهمتر است ضربهای است که اینگونه ورود نهادهای نظارتی به فعالیتهای اقتصادی میتواند داشته باشد. به همین جهت در این نوشتار به بررسی ریشههای چنین برداشتی توسط سازمان تعزیرات حکومتی پرداخته و سپس برخی آسیبهای چنین تصوری را برای کل فضای کسبوکارها بیان میکنم. -
نکاتی درباره رشد اقتصاد ایران
دکتر حسین عباسی*اقتصاد ایران بعد از دوران طولانی رکود، رشدی در حدود 4درصد را تجربه میکند. همچنین تورم که در سالهای گذشته به طور مستمر بیش از 40درصد بوده، طبق آمار منتشرشده، روندی کاهشی داشته است. تصمیمگیران اقتصادی در سخنان خود به عواملی از قبیل مهار رشد نقدینگی، اصلاح بودجه و منضبط کردن دولت، حذف ارز ترجیحی و انتقال یارانهها به انتهای زنجیره مصرف، اصلاح نظام مالیاتی، بهبود فضای کسبوکار و نیز افزایش تعامل با همسایگان و شرکای راهبردی اشاره کردهاند. میزان جدیت تصمیمگیران در اجرای این سیاستها، نحوه اجرای آنها و نیز میزان موفقیت آنها، در صورت انتشار مستمر آمار قابل اتکا، در آینده قابل ارزیابی خواهد بود. ولی توجه تصمیمگیران به چنین سیاستهایی را که مبنای درست اقتصادی دارند، به فال نیک میگیریم. -
شوربختی راهبردی و منطقه آشوبزده در سیاست خارجی ایران۱۴۰۳
دکتر ابراهیم متقیایران در منطقهای بحرانزده و پرآشوب قرار دارد. منطقهای که نشانههایی از تهدید را در سطوح تاکتیکی، راهبردی و ژئوپلیتیک فراروی امنیت ملی ایران بازتولید کرده است. بسیاری از کارشناسان به این موضوع اشاره دارند که ایران در ژئوپلیتیک تهدید زندگی میکند. برخی دیگر از نظریهپردازان از جمله مصباحی، ایران را بر اساس نشانههایی از تنهایی ژئوپلیتیک تحلیل میکنند. هریک از این موضوعات بخشی از واقعیت امنیتی و رفتار سیاست خارجی ایران است و در آینده نیز انعکاس خواهد داشت. -
ظرفیتهای منهدمشده رشد اقتصاد
محسن جلالپور*یکی از دلایل مهمی که دهه90 را تبدیل به دهه سوخته اقتصاد ایران کرد و ممکن است سالهای پیش رو را هم به چنین سرنوشتی دچار کند، چشمپوشی از بخش مهمی از ظرفیتهای رشد است. دهه90 بهصورت طبیعی باید دهه اشتغال با پیشرانی استارتآپها و بنگاههای نوظهور میبود، اما با تهدید و محدودیت اینترنت، این فرصت از نسل جوان گرفته شد و اقتصاد ایران هم از این فرصت بیبهره ماند. بخشی از متولدان نسلZ اکنون وارد بازار کار شدهاند یا به زودی وارد میشوند. این نسل علاقهای به ورود به بازار سنتی کار ندارد.