شماره روزنامه ۵۹۹۵
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • یکی از محورهای مهم تامل پژوهشگران تاریخ معاصر، بررسی علل و زمینه‌های عقیم‌ماندن تجربه مشروطه است که نظریه‌پردازی‌ها و مباحث گسترده‌ای را میان اهل نظر برانگیخته است. برخی از پژوهشگران با تمرکز بر اراده سیاستمداران و از رهیافت جامعه‌شناسی تاریخی، دلیل شکست مشروطه را عدم‌درک مفهوم ترقی و توسعه و الزامات آن از سوی مشروطه‌خواهان دانسته‌اند. برخی دیگر نیز با بررسی وضعیت جامعه ایران در قرن نوزدهم میلادی و شرایطی که به شکل‌گیری انقلاب مشروطه منتهی شد، تنوع ایستارهای ارزشی جامعه ایرانی و همچنین عدم‌توازن اقتصادی و سیاسی در نظم جامعه ایران را دلیل بی‌نتیجه ماندن تلاش نخبگان سیاسی برای اعمال محدودیت علیه قدرت مطلقه دانسته‌اند.

  • بعد از اعلان جنگ انگلیس به ایران و تصرف بوشهر و خارک توسط این اشغالگران، ایران نتوانست مقاومت کند و برای مذاکره با انگلیس آماده شد، سرانجام این مذاکرات به عقد معاهده پاریس با میانجیگری ناپلئون سوم در چهارم مارس۱۸۵۷ میلادی انجامید. این قرارداد را فرخ خان امین‌الملک سفیر ایران در پاریس و لرد کولی سفیر انگلیس در فرانسه در پانزده فصل منعقد کردند. گفته می‌شود میرزا آقا خان صدراعظم ایران در تحمیل معاهده پاریس نقش زیادی داشت. وی به فرخ خان دستور داده بوده تا به هر صورتی که شده زمینه عقد پیمان صلح را فراهم کند. این در حالی بود که دولت انگلیس هنگام مذاکره برای صلح، زیر فشار انقلاب در هند بود. از این رو عجله و شتاب آقاخان نوری برای عقد قرارداد صلح از خیانت‌های او در قضیه هرات به شمار می‌رود. تنها دستورالعملی که از…

  • احمد کسروی، مورخ و از رجال سیاسی اثرگذار در دوره مشروطه (۸ مهر ۱۲۶۹ ه.ش) به دنیا آمد. آثار کسروی بالغ بر ۷۰ جلد کتاب به زبان‌‌‌های فارسی و عربی است. از شاخص‌‌‌ترین آثار این چهره سرشناس معاصر می‌توان به دو کتاب «تاریخ مشروطه ایران» و «تاریخ هجده‌ساله آذربایجان» اشاره کرد که از مهم‌ترین آثار مربوط به تاریخ جنبش مشروطه‌‌‌خواهی ایران هستند و تا به امروز از جمله منابع اصلی محققان درباره جنبش مشروطیت ایران بوده‌‌‌اند. اگر چه بسیاری از مورخان و رجال دوره مشروطیت کتاب کسروی را مثبت ارزیابی نکرده‌اند. «تقی‌زاده» کتاب را از حیث ثبت تاریخ روز و ماه و سال وقایع سودمند می‌‌‌داند ولی معتقد است که بسیاری از مندرجات آن خلاف حقیقت و پر از اشتباه است و حتی مطالب مرتبط با خودش را بی‌اساس می‌‌‌داند.

  • روح‌اله حاتمی: آنا بنکرافت (Ana Bancroft) نویسنده، آموزگار و ماجراجوی آمریکایی و نخستین زنی است که شماری از سفرهای اکتشافی مخاطره‌آمیز به شمالگان و جنوبگان را با موفقیت به پایان رساند. وی در 1995 به تالار مشاهیر زنان آمریکا راه یافت.

جستجوی پیشرفته