«کوههای ما، گنجهای ما» چه چیزهایی را برملا کرد و چه چیزهایی را نگفت؟
رمز و رازهای شبکه زیرزمینی حزبالله
«نیکلاس بلانفورد» کارشناس حزبالله و عضو شورای آتلانتیک گفت: «این پیامی به اسرائیلیها [از طرف حزبالله] بود: اینکه ما به سختی سطح آسیبهایی را که میتوانیم به شما وارد کنیم، فراتر بردهایم.» از ۸اکتبر۲۰۲۳، حزبالله و اسرائیل درگیر یک نبرد مرزی کممقیاس هستند. این گروه لبنانی گفته است که هدفش در حال حاضر کاهش فشار بر غزه است؛ جایی که اسرائیل در ۱۰ماه گذشته جان بیش از ۴۰هزار نفر را گرفته است. حزبالله میگوید در صورت توافق با حماس در غزه، حملات به شمال اسرائیل را متوقف خواهد کرد. تحلیلگران میگویند که با افزایش ترس از درگیری منطقهای –بهویژه پس از ترور فواد شکر، فرمانده شماره دو حزبالله لبنان و اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس در تهران– هدف جدیدترین ویدئوی حزبالله، بازدارندگی مجدد در برابر اسرائیل با نشان دادن قابلیتهای رزمی گسترده و پیچیده خود است. بلانفورد به الجزیره گفت: «این همه پیامی است به اسرائیلیها که حزبالله را دست کم نگیرند و اگر زیادهروی کنند، آنها قابلیتهای بیشتری برای به نمایش گذاشتن دارند.»
اما نه راهی برای دانستن این وجود دارد که تونلهای فیلمبرداریشده در این ویدئو کجاست و نه اینکه شبکه تونل حزبالله چقدر گسترده است. در واقع، تنها چیزی که میتوان دانست، همان چیز بسیار کمی است که در این ویدئو فاش شده است: اینکه این تونلها وجود دارند، بزرگ هستند و بهعنوان بزرگراههای زیرزمینی عمل میکنند، ظاهرا سلاح در آنها ذخیره میشود و به روزنههایی در بالای زمین وصل میشوند که حزبالله میتواند از آن شلیک کند. ارائه این اطلاعات محدود، البته، عمدی از طرف حزبالله است؛ گروهی که باید در عملیات نظامی خود در برابر دشمن اسرائیلی خود (که از قدرت آتش و نیروی هوایی بسیار برتری برخوردار است)، رازداری را حفظ کند.
بنابراین، به گفته مایکل یانگ، کارشناس لبنان و منطقه در مرکز خاورمیانه کارنگی، این ویدئو را میتوان بخشی از جنگ روانی گستردهتری که حزبالله علیه اسرائیل به راه انداخته است، تلقی کرد. یانگ معتقد است که هر دو طرف بعد از ترور شکر و هنیه جنگ روانی را تشدید کردهاند. هر دو ترور دمای منطقه را افزایش داد و ایران و حزبالله را بر آن داشت تا قول تلافی برای احیای بازدارندگی بدهند. از آن زمان، اسرائیل تهدید کرده که از بمبهای «بنکر باستر» استفاده خواهد کرد که برای نفوذ به اهداف در عمق زمین طراحی شدهاند. حزبالله با انتشار جدیدترین ویدئوی خود برای نشان دادن شبکه گسترده زیرزمینی خود، به تهدیدات اسرائیل پاسخ داد.
شبکه تونل حماس در غزه هم نشان داده است که در ایجاد پناهگاهی برای مبارزان این گروه و رهبرانش و همچنین راهی برای دور زدن نیروهای اسرائیلی که در بالای زمین فعالیت میکنند و حملاتی را انجام میدهد، موثر است. تاسیسات زیرزمینی حزبالله البته میتواند موثرتر باشد؛ زیرا باور عمومی بر این است که این گروه از قابلیتهای پیشرفتهتری نسبت به حماس برخوردار است. یانگ به الجزیره گفت: «هر دو طرف [اسرائیل و حزبالله] یک بازی روانی را انجام میدهند تا حدی برای اینکه طرف مقابل را با تهدیدهای خود بازدارند تا بیش از حد پیش نرود. من این ویدئو را عمدتا بهعنوان یک ابزار بازدارنده میبینم.» یانگ همچنین گفت، حزبالله و ایران انتقام خود را برای ترور شکر و هنیه به تعویق انداختهاند تا برای موفقیت مذاکرات آتشبس بین حماس و اسرائیل زمان بخرند.
تحلیلگران به الجزیره گفتند که جدیدترین ویدئوی حزبالله ممکن است پیامی اطمینانبخش برای حامیان آن در لبنان ارسال کرده باشد. به گفته بلانفورد، بهرغم اینکه سید حسن نصرالله در اوایل ماه اوت وعده تلافی را داده بود، ممکن است اعضای حزبالله از اینکه این گروه هنوز برای تلافی ترور شکر دست به اقدام نزده است، دلسرد شده باشند. او به الجزیره گفت: «به نظر میرسد حزبالله تا زمانی که مذاکرات آتشبس غزه در جریان است، کاری انجام ندهد، اما این گروه میخواست [با آخرین ویدئوی خود] حس قدرت و عزم را منتقل کند، تا حدی برای تقویت پایگاه حمایتی خود.»