به بهانه پخش فیلم ژرمینال

میثم نهاوندیان

یکشنبه شب گذشته شبکه چهار سیما در قالب برنامه‌ای با عنوان سینما اقتباس فیلم ژرمینال ساخته «کلود بری» فرانسوی را نمایش داد.

افرادی که شاهکار امیل زولا را خوانده‌اند، قطعا اگر نام فیلم بر پایین صفحه شیشه‌ای تلویزیون نقش نمی‌بست هرگز متوجه نمی‌شدند که این فیلم بر گرفته از رمان ژرمینال باشد. چراکه فیلم به قدری حذفیات داشت که کمتر کسی متوجه سر و ته فیلم می‌شد. البته هنر دست‌اندرکاران نمایش این فیلم نیز قابل‌تقدیر بود که حداقل با نریشن‌هایی تکمیلی توضیح دادند که سکانس‌‌ها چه ارتباطی با هم داشته‌اند. ساخته سال ۱۹۹۳ «کلود بری» در نوع خود همچون کتاب ژرمینال اثری بی‌نظیر بود که با پخش در شبکه ۴ به فیلمی بی‌سر و ته تبدیل شد. جای پرسش اینجا است اگر فیلم براساس معیارهای موجود قابل‌نمایش نیست دست‌اندرکاران شبکه ۴ چه اصراری برای نمایش این فیلم آن هم با حذفیات بسیار داشتند؟

البته افرادی که این اثر را مطالعه کرده‌اند قطعا حافظه‌شان یاری می‌داد تا ارتباطی بین سکانس‌ها برقرار کنند، اما مخاطب عام (منظور مخاطبی که این کتاب را نخوانده است) چه سودی از این فیلم برد؟ اگر قصد معرفی کتاب ژرمینال به ترجمه سروش حبیبی است پس بهتر بود در برنامه‌ای با عنوان معرفی کتاب این کار انجام می‌شد، اما اگر هدف بررسی فیلم‌هایی است که با اقتباس از کتاب‌های ماندنی ساخته می‌شود حتی‌الامکان، باید سعی شود تا فیلمی با حداقل حذفیات برای نمایش انتخاب شود در غیر این صورت اگر امکان نمایش چنین برنامه‌ای نیست پس باید گفت تلاش سازندگان محترم این برنامه‌ها بیهوده بوده و بهتر است برای برنامه‌های دیگری فکر خود را به کار گیرند.