اسرائیلیها هم لابیها را فعال کردهاند و هم سفرهای دیپلماتیک
سنگاندازی آیپک در مسیر توافق
درواقع همچنانکه والاستریتژورنال نیز نوشته است: «مقامات اسرائیلی دستوپا میزنند تا بر دولت بایدن درحالیکه برای احیای توافق هستهای تلاش میکند، اعمال نفوذ کرده و همزمان با ورود مذاکرات وین به مرحلهای حساس، آمریکا را ترغیب کنند که مواضعش در قبال ایران را تشدید کند و هیچ امتیازی به این کشور ندهد.» در این بین، لیندسی گراهام و رابرت منندز، دو سناتور ارشد آمریکایی که از مخالفان توافق هستهای هستند، در سفر اخیرشان به فلسطین اشغالی از برخی تعهدات دولت جو بایدن در قبال توافق احتمالی سخن گفتند و به نوعی تلاش کردند به تلآویو اطمینان خاطر بدهند که اگر هم توافقی حاصل شود، حواس واشنگتن به متحدانش از جمله اسرائیل است. اما آخرین تحرکات ضدبرجامی واشنگتن و تلآویو به سفر دیوید بارنئا، رئیس موساد، به آمریکا مربوط میشود. بارنئا که شاید بیشترین نقد را نسبت به توافق احیای برجام دارد، روز دوشنبه به واشنگتن رفت تا مقامات آمریکایی را برای اتخاذ مواضع قویتری علیه تهران تحتتاثیر قرار دهد.
سفر رئیس موساد پس از آن صورت میگیرد که وی ماه گذشته به صورت علنی و کمسابقهای از سیاست دولت بایدن در قبال ایران انتقاد و به این مساله اشاره کرد که توافق در عرض چند هفته به امضا خواهد رسید. به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی انتخاب، بن ساموئلز در روزنامه اسرائیلی هاآرتص با اشاره به سفر دیوید بارنئا، رئیس موساد، به واشنگتن نوشت: «بارنئا، سومین مقام ارشد اسرائیلی است که طی چند هفته گذشته برای انتقال نگرانیهای اورشلیم [بیتالمقدس]به واشنگتن سفر کرده است. او قرار است با مقامات ارشد دولت بایدن، از جمله مقامات کاخسفید، سیا، رئیس ستاد مشترک ارتش، پنتاگون و وزارت خارجه و سایر نهادهای امنیتی دیدار کند.»
با این حال، پیامهای بارنئا در راستای رویکرد یائیر لاپید، نخستوزیر اسرائیل، نیست که تلاش کرده رویکردی کمتر تقابلی برای ابراز نارضایتیها از تلاشهای دیپلماسی ایالاتمتحده اتخاذ کند. انتقاد شدید او توجه مقامات اسرائیلی و آمریکایی را به خود جلب کرد و به یاد کارزار ضدبرجامی نتانیاهو در سال ۲۰۱۵ افتادند که با سخنرانی جنجالی او در کنگره به اوج خود رسید؛ رویدادی که لاپید میگوید اسرائیل همچنان بهای آن را میپردازد. دیدارهای آتی بارنئا با اعضای کنگره، اگرچه تلاش مستقیم برای حرکت در مسیر نتانیاهو در برابر توافق هستهای نیست، اما بدون شک خاطرات بسیاری از مقامات دولت بایدن را که در آن زمان در دولت اوباما نیز فعالیت میکردند، زنده خواهد کرد.
تحتتاثیر قرار دادن واشنگتن
با وجود پیشبینی قبلی رئیس موساد در مورد قریبالوقوع بودن توافق، مذاکرات بار دیگر با مانع برخورد کرد. این اتفاق پس از ارائه آخرین پاسخ ایران روی داد؛ پاسخی که آمریکاییها آن را حرکت به عقب توصیف کردند. بارنئا، راه ایال هولاتا، مشاور امنیت ملی و بنیگانتس، وزیر دفاع اسرائیل را میرود که با سفرها و دیدار حضوری سعی در تحتتاثیر قرار دادن مقامات آمریکایی دارند؛ تلاشهایی که مقامات اسرائیلی میگویند در حال نتیجه دادن بود. مصداق نتیجه این تلاشها، تعهد ایالاتمتحده به حذف نکردن نام سپاه پاسداران از لیست سیاه تروریسم بود. علاوه بر این، ایالاتمتحده به طور علنی و خصوصی تعهد خود را برای توانمندسازی اسرائیل بهمنظور دفاع از خود تکرار کرده است. آخرین مورد آن، قرارداد فروش چهار هواپیمای سوخترسان KC-۴۶A از بوئینگ به اسرائیل است که قرار است در سال ۲۰۲۵ تحویل داده شود. در همین حال، ایالاتمتحده و ایران بهویژه در مورد موضوع تحقیقات آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد تهران با هم اختلاف دارند. البته مقامات اسرائیلی نمیدانند آیا این موضوع اصلی است که مذاکرات را از ریل خارج میکند یا خیر.
رایزنیها در آستانه اجلاس شورای حکام
دیدار بارنئا از آمریکا یک هفته قبل از نشست شورای حکام در وین انجام میشود که در آن درباره پیشرفتهای هستهای ایران گفتوگو خواهد شد. فراتر از بحث تحقیقات آژانس بینالمللی انرژی اتمی، اسرائیل همچنین ایالاتمتحده را تحت فشار قرار میدهد تا زمان اجراییشدن مراحل مختلف توافق را به تعویق بیندازد. ایران همچنین خواستار تضمینهای اقتصادی و تعهدات بیشتر برای لغو تحریمها بود. با این سرعت، دستیابی به توافق پیش از انتخابات میاندورهای نوامبر (آبان) بهطور فزایندهای بعید به نظر میرسد. این موضوع در واقع، هدف آشکار برای اسرائیل است که میتواند مانع دیگری برای بایدن در مسیر توافق بتراشد. کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل (آیپک) بدونشک به نتیجه مشابه امیدوار است و در این میان مخالفتهای رسمی هر دو حزب در هر دو مجلس کنگره را تقویت میکند.
مقامات آمریکایی نیز به نوبه خود به انتخابات اسرائیل در اول نوامبر به عنوان دلیل افزایش لفاظیهای اسرائیل علیه توافق اشاره کردهاند. آیپک نامه اخیر امضاشده توسط۵۰ قانونگذار از دو حزب در مجلس نمایندگان (از جمله ۳۴دموکرات) را بهعنوان پیروزی کوتاهمدت و در عین حال مهم در تلاشهای خود برای تجمیع مخالفتها با تلاشهای بایدن تلقی میکند که در مقایسه با تلاش ناموفق ۳۰میلیون دلاری در زمان امضای برجام، هم کمخطرتر بوده و هم برای آنها نتایج بهتری داشته است. همزمان با تحرکات مقامات اسرائیلی، دو سناتور ارشد آمریکایی که از مخالفان توافق هستهای هستند، در سفر به فلسطین اشغالی تاکید کردند دولت بایدن تعهد دارد هر گونه توافق احتمالی در مذاکرات وین را برای بررسی و تایید به کنگره آمریکا ارائه کند.