وزیرخارجه عراق در گفتوگو با الجزیره خبر داد
تفاهم ۱۰ بندی تهران-ریاض
وزیر امور خارجه عراق با اشاره به سفر قریب‌‌‌الوقوع یک هیات از تهران به بغداد، گفت جمهوری اسلامی ایران و عربستان به یادداشت تفاهم ۱۰بندی دست یافتند. پیش‌تر نیز سخنگوی وزارت خارجه ایران تاکید کرد که مذاکرات ایران و عربستان جدی، مثبت و رو به جلو بوده است. به گزارش خبرگزاری فارس، فؤاد حسین دیروز دوشنبه در گفتوگو با شبکه الجزیره تاکید کرد که طرف‌های ایرانی و سعودی توافق کردند که دور بعدی مذاکرات در سطح دیپلماتیک برگزار شود. او اضافه کرد در این مذاکرات به موضوع تداوم آتش‌بس در یمن پرداخته شد.
حسین به شبکه خبری الجزیره گفت در همین راستا قرار است بعد از عید سعید فطر، یک هیات از جمهوری اسلامی ایران برای بررسی مسائل مختلف بهویژه مسائل امنیتی، به عراق سفر کند. فواد حسین، وزیر خارجه عراق روز یکشنبه نیز در خصوص مذاکرات اخیر ایران و عربستان گفت: دور پنجم مذاکرات میان ریاض و تهران در بغداد در فضای مثبتی برگزار شد. بغداد میزبان دور ششم مذاکرات ایرانی- سعودی نیز خواهد بود. حسین تاکید کرده بود که عراق تمام تلاشهای خود را به کار خواهد گرفت تا فرصت مناسبی برای ایجاد تفاهم میان ایران و عربستان را فراهم کند.
پیش از این یک منبع عراقی اعلام کرده بود که در نشست دو هیات امنیتی ایران و عربستان در بغداد مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق و معاون مشاور امنیت ملی ایران و رئیس سرویس اطلاعات عربستان حضور داشتند. وی گفت: دو طرف در این نشست توافق کردند که به نشست‌های امنیتی پایان دهند و به مذاکرات دیپلماتیک منتقل شوند. انتظار می‌رود که دور ششم مذاکرات نیز در خاک عراق برگزار شود. فضای نشست مثبت بود و دو طرف در خصوص برخی نقاط برای ایجاد فضای آرام میان تهران و ریاض به توافق رسیدند. نشست ایرانی -سعودی چند ساعت به طول انجامید و هیات ایرانی زیارت مذهبی نیز داشت اما هیات سعودی دیرتر از آنها بغداد را ترک کرد.
ارزیابی خطیبزاده از مذاکرات ایران و عربستان
همزمان سخنگوی وزارت امور خارجه ایران گفت گفت‌‌‌وگوهای روز پنج‌شنبه در بغداد بین ایران و عربستان جدی، مثبت و رو به جلو بوده و درباره دور بعدی گفتوگوها نیز توافق حاصل شده است. سعید خطیبزاده دیروز (دوشنبه) در نشست هفتگی با خبرنگاران درباره دور پنجم مذاکرات ایران و عربستان تاکید کرد: دور پنجم گفت‌‌‌وگوهای ایران و عربستان با تلاش‌‌‌هایی که دولت عراق انجام داده بود و تمهیدات و مساعدت‌‌‌های دولت عمان در روز پنج‌شنبه هفته گذشته در بغداد برگزار و گفتوگوها رو به جلو و مثبت بود.
به گزارش خبرگزاری‌فارس، خطیبزاده افزود: چارچوب‌‌‌هایی که از قبل پیش‌بینی شده بود در این گفتوگوها مورد بررسی قرار گرفت. گفتوگوها جدی بود و اگر گفتوگوها به سطح سیاسی درجه یک ارتقا پیدا کند می‌توان انتظار داشت که به سرعت شاهد پیشرفت‌‌‌های جدی در حوزه‌‌‌های مختلف مورد گفتوگو در چارچوب این مذاکرات باشیم. سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین درباره احتمال دیدار وزرای خارجه ایران و عربستان هم یادآور شد: هنوز در آن نقطه قرار نداریم.
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره مذاکرات ایران و عربستان و اینکه مطالبی را به صورت کتبی به عربستان داده‌‌‌ایم و منتظر پاسخ عربستان هستیم و آیا عربستان به این مطالب پاسخ داده است، هم خاطرنشان کرد: ما در خصوص موضوعات دوجانبه و منطقه‌‌‌ای با هیات اعزامی عربستان گفت‌‌‌وگوهایی انجام دادیم. ان‌‌‌شاءالله حج برگزار می‌شود، سال گذشته به خاطر کرونا داخلی برگزار شد و گفتوگوها حاکی از این است که شاید نزدیک به ۴۰هزار نفر اعزام شوند، اما جزئیات را از سازمان حج بپرسید.
پنجمین دور مذاکرات نمایندگان عالی جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی روز پنج‌شنبه ۱ اردیبهشت- ۲۱ آوریل در بغداد پایتخت عراق برگزار شد. این گفتوگو پس از وقفه ۷ ماهه از آخرین دور رایزنی‌‌‌‌‌‌ها در شهریور ۱۴۰۰ برگزار شد. بر اساس برخی اخبار منتشره و مثبت بودن جو حاکم بر مذاکرات، چشم‌‌‌‌‌‌انداز روشن‌‌‌‌‌‌تری نسبت به از سرگیری روابط میان دو کشور ترسیم شده و زمینه برای دیدار وزرای خارجه نیز بیش از پیش فراهم شده است. خالد الحمیدان، رئیس دستگاه امنیتی دولت عربستان و «سعید ایروانی» معاون دبیرکل شورای امنیت ملی ایران، ریاست هیات‌‌‌های مذاکره‌‌‌کننده سعودی و ایرانی را بر عهده داشته‌‌‌اند.
اگرچه هنوز اخبار رسمی در مورد محتوای آخرین دور گفتوگوها و توافقات احتمالی منتشر نشده اما اطلاعات رسیده به نورنیوز حاکی است که فضای مثبت نشست اخیر امیدواری‌‌‌ها برای گام نهادن دو کشور در مسیر از سرگیری روابط را افزایش داده است. با توجه به شکل‌‌‌گیری فضای مفاهمه و گفت‌‌‌وگوهای سازنده میان نمایندگان دو کشور، پیش‌بینی می‌شود در آینده نزدیک زمینه برگزاری جلسه مشترک میان وزرای خارجه جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی فراهم شود. دو کشور پیش از این چهار دور از گفتوگوها را در بغداد و برای حل اختلافات فی‌‌‌مابین برگزار کرده بودند. این گفتوگوها از فروردین تا شهریور ۱۴۰۰ برگزار شد.
پس از پایان دور چهارم مذاکرات دو کشور، روند صدور ویزا برای سه دیپلمات ایرانی برای حضور در دفتر نمایندگی ایران در سازمان همکاری اسلامی (OIC) در جده عربستان فراهم شد و این سه دیپلمات دی ماه ۱۴۰۰ عازم محل ماموریت شدند. نخستین‌‌‌بار روزنامه «فایننشال‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تایمز» گزارش داد که مقامات ارشد جمهوری اسلامی و عربستان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سعودی، ۶ سال پس از قطع روابط دیپلماتیک بین دو کشور در دی ماه ۱۳۹۴، ۹آوریل ۲۰۲۱- ۲۰ فروردین۱۴۰۰ در بغداد مذاکرات «مستقیم» انجام داده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند.
تحلیل روزنامه عراقی از روند مذاکرات
همزمان با اظهارات سخنگوی وزارت خارجه ایران، منابع آگاه ایرانی و عراقی ضمن اعلام موفقیت دور پنجم مذاکرات ایران و عربستان، از احتمال توافق برای انتقال گفتوگوها به وزارتخانه‌‌‌های امور خارجه دو کشور خبر دادند. به گزارش خبرگزاری فارس، پس از پایان دور پنجم گفت‌‌‌وگوهای عربستان و ایران در بغداد، فضای رضایت‌‌‌مندی بر فضای دیپلماتیک عراق حاکم شده است؛ بهویژه پس از آنکه هر دو هیات ایرانی و سعودی واکنش‌‌‌های مثبتی از خود نشان دادند.
طبق گزارش روزنامه «الصباح» عراق، موفقیت گفت‌‌‌وگوهای هیات ایرانی و سعودی در حالی است که عراق تلاش می‌کند تا تهران و ریاض را به سمت آغاز صفحه جدیدی از روابط پیش ببرد. روابطی که در نهایت به سود بغداد خواهد بود و می‌تواند تنش‌‌‌های تشدیدشده در منطقه را کاهش دهد.«محمود عباس‌‌‌زاده مشکینی» سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، روند پنجمین گفت‌‌‌وگوی ایران و عربستان را «بسیار مثبت و سازنده» توصیف کرد. مشکینی در گفتوگو با «الصباح»، ضمن تشکر و قدردانی از تلاشهای عراق در جهت فراهم کردن فضای مناسب برای میزبانی مذاکرات ایران و عربستان، به نقش موثر عراق در حمایت از امنیت و ثبات منطقه‌‌‌ای اشاره داشت.وی در ادامه گفتوگو افزود: «تقویت روابط ایران و عربستان سعودی تاثیر مثبتی بر کشورها و مردم منطقه در زمینه‌‌‌های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی خواهد گذاشت؛ و این همان هدفی است که دولت عراق می‌‌‌خواهد از طریق نزدیک‌‌‌کردن دیدگاه‌‌‌ها به آن دست یابد.»
انتقال گفتوگوها به وزرای خارجه
بر اساس گفته برخی منابع آگاه که با «الصباح» گفتوگو کرده‌‌‌اند، «مذاکرات با توافق در سطح امنیتی و انتقال گفتوگوها به وزارتخانه‌‌‌های امور خارجه دو کشور پایان یافته و در ادامه مقدمات مذاکرات دیپلماتیک با حضور مقامات و دیپلمات‌‌‌های دو کشور فراهم خواهد شد.»
پیشنهاد نشست عالی رتبه
این منابع خاطرنشان کردند که هیات ایرانی پیشنهاد کرده تا «یک نشست از مقامات عالی‌‌‌رتبه بین دو کشور برای امضای توافق‌نامه همکاری مشترک [که ماهیت روابط آینده بین دو کشور را تعیین می‌کند] تشکیل شود.» در مقابل، «خالد الحمیدان» رئیس هیات مذاکره‌‌‌کننده عربستان سعودی نیز قول داده است که این پیشنهاد را به اطلاع مقامات دولت ریاض برساند.
