دیپلماسی نرم اما تهاجمی
همچنین از یک طرح بلندپروازانه برای سرمایه‌گذاری مجموعا ۲۵میلیارد دلاری در آفریقا تا پایان دهه در زمینه‌هایی، از انرژی پاک و مبارزه با تروریسم گرفته تا واکنش به تغییرات آب‌وهوا و تامین مالی ارزان‌تر رونمایی شد.اکنون ریاض شروع به اجرای این طرح‌ها کرده است. «صندوق توسعه عربستان» در جریان «کنفرانس اقتصادی سعودی-عربی-آفریقایی» که پیش از اجلاس ۱۰نوامبر برگزار شد، قراردادهایی به ارزش ۲میلیارد ریال (۵۳۳میلیون دلار) با دولت‌های عربی و آفریقایی امضا کرد. «محمد الجدان»، وزیر دارایی عربستان، گفت: «ما با شرکای خود برای حمایت از غنا و سایر کشورها در زمینه بدهی‌‌‌هایشان کار می‌‌‌کنیم.» کارشناسان امنیتی می‌گویند که بحران جهانی انرژی پس از حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ فرصتی برای عربستان‌سعودی فراهم کرده است تا نفوذ خود را تقویت و کمتر به واشنگتن اتکا کند.
«آنا جیکوبز»، تحلیلگر مسائل خلیج‌فارس می‌نویسد: «این رویکرد جدید همچنین از تصورات عربستان برمی‌خیزد که نشان می‌دهد ایالات‌متحده در نقش دیرینه خود به عنوان ضامن امنیت خلیج‌فارس غیرقابل اعتماد شده است و فشار بیشتری بر دولت سعودی به‌منظور ایجاد فضای ژئوپلیتیک برای رسیدن به اهداف و منافع خود وارد می‌کند.»محور اصلی رویکرد ولیعهد، «چشم‌انداز ۲۰۳۰» او است؛ طرح ژئواکونومیک که در سال ۲۰۱۶ برای کاهش اتکای عربستان به ثروت نفت و گسترش اقتصاد آن به انرژی‌های تجدیدپذیر، ورزش، گردشگری، لجستیک و هوش مصنوعی معرفی شد. البته، این طرح به شرکای مختلفی نیاز دارد. برای دستیابی به آن، ریاض دیپلماسی نرم تهاجمی را به سمت کشورهای به‌اصطلاح جنوب جهانی، به‌ویژه در آفریقا دنبال کرده است. سایر رقبای خاورمیانه‌ای -از جمله امارات متحده عربی، قطر و ترکیه- نیز حضور دیپلماتیک خود را در این قاره افزایش داده‌اند.
«خالد منزلاوی»، دستیار دبیرکل در امور سیاسی بین‌الملل در اتحادیه عرب، به روزنامه عربی الشرق‌الاوسط مستقر در لندن گفت: «همان‌طور که می‌‌‌دانیم، آفریقا علاوه بر کشورهای نوظهور، نقطه کانونی برای قدرت‌‌‌های بزرگی مانند ایالات‌متحده، چین و روسیه است. نقش جهانی فزاینده عربستان مستلزم گسترش روابط با شرق و غرب از جمله قاره آفریقاست.»این تلاشها با راه‌‌‌اندازی «ابتکار توسعه ملک سلمان در آفریقا» از سوی ولیعهد به اوج رسید؛ پروژه‌‌‌ای که طی آن انتظار می‌رود تا سال ۲۰۳۰، ضرب‌‌‌الاجل جهانی برای اهداف توسعه پایدار سازمان ملل، در اجلاس سران در ریاض اجرا شود. وی همچنین اعلام کرد که قصد دارد تعداد سفارتخانه‌های عربستان در این قاره را از ۲۷سفارتخانه به بیش از ۴۰سفارتخانه برساند. رهبران و وزیران خارجه نیجریه، کنیا، مصر، اتیوپی، جیبوتی، رواندا، سیشل و موریتانی در میان حاضران در اجلاس ریاض حضور داشتند.
رهبران کشورهای آفریقایی که توسط اروپا و ایالات‌متحده طرد شده بودند، از جمله گابن، نیجر و رهبر حکومت سودان، عبدالفتاح البرهان، نیز شرکت کردند. بولا تینوبو، رئیس‌جمهور نیجریه را تعدادی از وزیران کابینه از جمله وزیران اقتصاد، آموزش و امنیت ملی به ریاض همراهی کردند. سعودی‌ها با یک‌سری قراردادهای سرمایه‌گذاری در نیجریه موافقت کردند؛ از جمله بازسازی چهار پالایشگاه نفت نیجریه و سپرده مالی برای تداوم اصلاحات دولتی در زمینه ارز. قراردادهای دیگری هم در زمینه انرژی با سنگال، چاد و اتیوپی امضا شد. در همین حال، سیشل به دنبال مشارکت برای مدیریت «منطقه اقتصادی انحصاری» خود بود.وزارت دارایی موزامبیک اعلام کرد که برای ساخت بیمارستان‌‌‌ها و یک سد موافقت‌‌‌نامه تامین مالی ۱۵۸میلیون دلاری با صندوق توسعه عربستان سعودی امضا کرده است.
این رویداد همچنین به‌منظور جلب حمایت آفریقا در برابر آن چیزی است که عربستان به عنوان پاسخ نامتناسب اسرائیل در نوار غزه می‌‌‌داند. این بخشی از مجموعه نشست‌‌‌هایی بود که عربستان با کشورهای عربی، اسلامی و آفریقایی میزبانی کرد تا در مورد مناقشه اسرائیل و فلسطین گفت‌وگو کنند. خبرگزاری دولتی عربستان‌سعودی گزارش داد، رهبران شرکت‌کننده در نشست آفریقا با صدور بیانیه‌ای مشترک خواستار آتش‌بس بشردوستانه در غزه و تشدید تلاشها برای راه‌حل دو دولتی شدند.
