وقتی دیوار امنیتی فرو میریزد
«عساف گیلاد»، روزنامهنگار یهودی فعال در حوزه فناوری میگوید: «متداولترین پرسش این است که پهپادهای جاسوسی اسرائیل کجا بودند؟ پاسخ این است که آن پهپادها مرده بودند.» این حمله همچنین موجی از شوک را به تشکیلات دفاعی در واشنگتن و اروپا وارد کرد؛ بهویژه به این دلیل که اسرائیل به تامینکننده کلیدی فناوری امنیتی و دفاعی در سراسر غرب تبدیل شده است. در داخل اسرائیل، شکست فناوری امنیتی ارتش باعث شد ساکنان این رژیم رهاشدگی گستردهتری را احساس کنند. ساکنان این رژیم در برنامههای خبری و پیامک به خانواده درخواست کمک میکردند. این در حالی بود که نیروهای حماس ساعتها بدون مانع از طرف سربازان اسرائیلی در درون سرزمینهای اشغالی پیش میرفتند.
از منظر اقتصادی و امنیتی، عدمتطابق تکنولوژیک بین اسرائیل و حماس خیرهکننده است. «مخیمار ابوسادا»، دانشمند علوم سیاسی دانشگاه الازهر غزه که سالها درگیری بین جنبش حماس و اسرائیل را مطالعه کرده است، میگوید: «ما در وضعیت غافلگیری هستیم. ظاهرا اینجا یکی از پیشرفتهترین مرزهای روی زمین است؛ اما با تکنولوژی حماس درنوردیده شد.» این در حالی است که اسرائیل دارای یکی از اقتصادهای متخصص و مولد با فناوری پیشرفته در جهان است. در ماه ژوئن، «اینتل» سرمایهگذاری ۲۵میلیارد دلاری را در یک کارخانه جدید اعلام کرد که قرار است در سال ۲۰۲۷ در اسرائیل افتتاح شود. در ماه مارس سالجاری، اعلام شد که شهر تلآویو رتبه پنجم را در بین شهرهای جهان در تولید «یونیکورن» یا «شرکتهای استارتآپ میلیارد دلاری» دارد. به گفته مسوولان شرکت «Dealroom.co» مستقر در آمستردام، فناوری امنیتی بالاترین بخش فناوری در اسرائیل بود که بودجه آن تامین میشود.
شکست فناوری بخشی از ماجرای ورود حماس به سرزمینهای اشغالی و بخش دیگر پیچیدگی غیرمنتظره حماس بود. «ابوسادا» از دانشگاه الازهر گفت این حمله نشان داد که چگونه حماس توانسته است زرادخانه فناوری خود را در مرز ایجاد کند و از رقیب اسرائیلی خود بگریزد. او گفت که حماس به طور منظم منطقه مرزی را زیر نظر داشت تا از فرار همدستان اسرائیل جلوگیری کند. دستاوردهای فناوری حماس با توجه به محدودیتهای این منطقه محصور [غزه] چشمگیرتر بود. سرویس تلفن همراه در شبکههای ۲G کار میکند که بسیار عقبتر از فناوری بیسیم ۴G و ۵G در بیشتر کشورهای غربی است. برق به صورت متناوب قطع و وصل میشود. تدارکات از جهان خارج باید از طریق منطقهای محاصرهشده بگذرد که اسرائیل و مصر به مدت ۱۶سال و از سال ۲۰۰۷ در دست دارند.
«امیر آویوی»، سرتیپ بازنشسته اسرائیلی گفت: «با این حال، حماس توانست بر رادارها، دوربینها و مسلسلهای خودکار اسرائیل غلبه کند. ابتدا هزاران راکت پرتاب کرد، سپس شبهنظامیان آن وارد شدند.» آویوی گفت: «آنها مکانهایی را که توسط مسلسل پوشانده نشده بود، تجزیه و تحلیل کردند و بهسادگی به مکانهایی رفتند که کمتر در معرض دید قرار داشتند. آنها همچنین به مقر فرماندهی دوربینها حمله و از هواپیماهای بدون سرنشین برای پرتاب نارنجک به سمت تانکها استفاده کردند. این حملات ترکیبی به مواضع ارتش و ۲۲شهرک اطراف نوار غزه بود.» هنگامی که جنگندهها در داخل اسرائیل بودند، نیروهای حماس به پایگاه «رعیم» که در آن پهپادها و اپراتورهای نظارتی متمرکز بودند، حمله کردند. تصاویر گرافیکی منتشرشده توسط حماس در فضای مجازی نشان میدهد که افراد مسلح نقابدار به سمت پایگاه شلیک میکنند و سربازان اسرائیلی به ضرب گلوله کشته شدهاند.
کارشناسان آمریکایی گفتند این حمله در حقیقت به ضعفهای امنیتی قابلتوجه اسرائیل اشاره دارد. «جان برنان»، مدیر سابق سیا در شبکه ام.اس.ان.بی.سی گفت: «این حمله این پرسش را مطرح میکند که آیا منابع اسرائیلی، چه منابع انسانی و چه منابع فنی، توسط حماس به خطر افتاده است.» «اسکات لاسنسکی»، دیپلمات سابق ایالاتمتحده در اسرائیل از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷، گفت که این شکست -اگرچه منبع نگرانی در داخل اسرائیل بود- بعید است شراکت نظامیان اسرائیلی و آمریکایی را که از نزدیک روی چگونگی تامین امنیت مرزها کار کردهاند، متزلزل کند. لاسنسکی که اکنون مدرس دانشگاه مریلند است، گفت: «با توجه به روابط نزدیک ما با اسرائیل، زمانی که اسرائیلیها یک حصار ۱۰فوتی میسازند و دشمن یک نردبان ۱۱فوتی میسازد، ما سازنده حصار را سرزنش نمیکنیم.» با این حال، هم اسرائیل و هم حماس در چند روز گذشته رسانههای اجتماعی را به تسخیر خود درآوردهاند، به طوری که حماس بهطور مستقیم فیلمهای حمله خود را منتشر میکند و اسرائیل هم در مقابل در شبکه «ایکس» (توئیتر سابق) فیلمهای مربوط به حملات نظامی خود را به صورت زنده پخش میکند.
یکی از چالشهای بعدی اسرائیل احتمالا این است که به دانش فنی و انسانی نیاز بیشتری خواهد داشت تا «گافهای امنیتی» خود را برطرف کند. برخی تحلیلگران بر این باورند که اسرائیل برای آزادی گروگانهای خود بیشتر به منابع انسانی روی زمین نیاز دارد تا فناوری. این تحلیلگران بر این باورند که «شاید آنچه اتفاق افتاده این باشد که اسرائیلیها بیش از حد به فناوری متکی شدهاند و باید به برخی از تکنیکهای قبلی خود یعنی نفوذ موثر با استفاده از ابزارهای انسانی بازگردند.»
