غول گازی تحت کنترل کرملین از قطع موقت جریان صادراتی گاز به آلمان خبر داد
عواقب کشمکش گازپروم - زیمنس
گازپروم شیر گاز آلمان را میبندد
شرکت گازپروم اعلام کرده است شیرهای خط لوله نورد استریم ۱ را از روز چهارشنبه ۳۱ اوت (۹ شهریور) تا جمعه ۲ سپتامبر (۱۱شهریور) میبندد تا یک توربین را به کمک سازنده آن، شرکت زیمنس آلمان، در خط لوله جایگزین کند. در طول این دوره ۳روزه، تمامی جریان گاز روسیه به اروپا از طریق خط لوله نورد استریم متوقف خواهد شد. قرار است در تعلیق ۳روزه خط لوله، عملیات تعمیر و نگهداری مشترکی با همراهی شرکت زیمنس آلمان در ایستگاه کمپرسور گاز ترنت ۶۰ (Trent۶۰)خط لوله نورد استریم انجام شود. این تعمیرات برنامهریزینشده هستند و گازپروم با اعلام آن در روز گذشته، آلمان را وارد فاز تازهای از نگرانی کرد. انتظار میرود این اقدام گازپروم، تنشهای میان روسیه و اتحادیه اروپا را تشدید کند و آلمان را که در بحبوحه بحران انرژی و بحران سقوط صنایع قرار دارد، با محدود کردن بیشتر عرضه گاز، تحت فشار قرار دهد.
گازپروم و دولت آلمان در هفتهها و ماههای اخیر بارها یکدیگر را به دلیل کاهش جریان گاز صادراتی به این کشور، متهم کرده و مقصر دانستهاند. گازپروم میگوید تحریمهای غربی باعث کند شدن روند تعمیرات شده و جریان گاز از طریق این خط لوله را تا ۶۰درصد کاهش داده است. دولت برلین نیز متقابلا شرکت گازپروم را به انجام دادن بازی سیاسی از جانب کرملین متهم کرده است. رابرت هابک، وزیر اقتصاد آلمان، در واکنش به توقف پیشین عملیات این خط لوله به دلیل تعمیرات در ماه ژوئن گفته بود: «توجیهات طرف روسی صرفا یک بهانه است. بدیهی است این استراتژی برای ایجاد آشفتگی و افزایش قیمتهاست.» گفتنی است جریان صادراتی گاز روسی از طریق نورد استریم، از اواسط ماه ژوئن، کاهش یافته است، زیرا عملا عملیات تعمیر و نگهداری منظم و برنامهریزیشده برای نصب توربین گازی که توسط زیمنس تعمیر شده بود و هرگز به کار نرفت، همچنان ادامه دارد. از این رو، بسیاری انتظار دارند همکاری این دو شرکت بر سر این تعمیرات ناگهانی و سایر مسائل مرتبط با خط لوله نورد استریم بهشدت تضعیف شود.
اختلافات فزاینده گازپروم - زیمنس
اوجگیری اختلافات میان شرکت گازپروم روسیه و زیمنس آلمان، به دو ماه گذشته بازمیگردد؛ زمانی که شرکت گازپروم ظرفیت خط لوله نورد استریم را با استفاده از تنها دو کمپرسور و توربین به ۴۰درصد رساند. در حالی که قرار بود در ماه ژوئیه، خط لوله نورد استریم ۱ برای عملیات تعمیر و نگهداری معمول خود به مدت ۱۰ روز قطع شود، گازپروم بارها به طرفهای غربی و مشخصا آلمانیها هشدار داد در صورت عدمبازگشت توربین تعمیرشده در کانادا به دلیل تحریمها، ظرفیت خط لوله نورداستریم باز هم کمتر میشود. در نهایت، آلمان و اتحادیه اروپا با فشاری که به کانادا وارد کردند، این کشور را مجاب کردند برخلاف تلاشهای بیوقفه لابی حامی اوکراین در کانادا، توربین خط لوله نورد استریم را از تحریمها مستثنا کنند و به آلمان بازگردانند.
بااینحال، حتی بهرغم بازگشت توربین به آلمان، بهدلیل عدم ارسال و تحویل آن به طرف روسی، ظرفیت انتقال گاز خط لوله نورد استریم پس از تعمیرات ۱۰روزه اواسط ژوئن باز هم کاهش یافت و به تنها ۲۰درصد رسید. از آن زمان تاکنون، مدیران ارشد شرکتهای زیمنس و گازپروم بارها طرف مقابل را به کارشکنی و اهمال در ماجرای توربین گازی متهم کردهاند. شرکت زیمنس که وظیفه نگهداری، تعمیر و ترمیم توربین گازی را به عهده دارد، ادعا میکند کار روی توربین، هفتههاست که به پایان رسیده است. زیمنس همچنین میگوید این توربین در آلمان منتظر ارائه مدارک گمرکی لازم از سوی گازپروم برای بازگشت آن است. در واقع، شرکت زیمنس با این ادعا توپ را به زمین گازپروم انداخته است. در طرف مقابل، گازپروم نیز اعلام کرده است شرکت زیمنس مدارکی را که برای بازگرداندن توربین به روسیه با وجود تحریمها موردنیاز است در اختیار غول گازی روسی قرار نداده است.
این تخاصم میان شرکتهای آلمانی و روسی اکنون به توییتر نیز سرایت کرده است و دو طرف در شبکههای اجتماعی مشغول انجام تبلیغات و جنگ روانی علیه طرف مقابل هستند؛ امری که از نگاه ناظران، اگر بر سر ویرانی ناشی از کاهش محمولههای صادراتی گاز به اروپا و افزایش قیمت نجومی آن نبود، بسیار مضحکتر از حد تصور به نظر میرسید.با این حال، این شرکت گازپروم است که در این درگیری دست بالا را در اختیار دارد؛ زیرا زیمنس به هر روی مجبور است برای ادامه همین اندک جریان گاز صادراتی از طریق نورد استریم، در تعمیرات ناگهانی اعلامشده توسط گازپروم مشارکت کند. بهرغم آنکه طرف آلمانی اصرار دارد بگوید روسیه به بهانه هر «جزئیات فنی و کوچکی» قصد دارد گاز آلمان را قطع کند، اما حالا مشخص شده آن جزئیات فنی کوچک، مشکل بازگشت در توربین است.
قربانیان تنشها
دود آتش این اختلافات میان طرفهای آلمانی و روسی، تاکنون تنها به چشم صنایع و مردم آلمان رفته است. قطع جریان گاز از طریق نورد استریم یا ادامه کاهش قابلتوجه جریان صادراتی خط لوله، اروپا را برای تامین اوج تقاضای زمستانی با مشکل مواجه خواهد کرد. آلمان تلاشهای هدفمندی را برای پر کردن ذخایر گازی خود انجام داده و تا ۱۷ اوت بیش از ۷۸ درصد آنها را پر کرده است که کمی بهتر از آمار کلی اتحادیه اروپاست. اما با کاهش جریان نورد استریم، این تلاشها نیز با مشکلات عدیدهای مواجه میشود و آنگونه که رگولاتور انرژی آلمان گفته است، این ذخایر نمیتوانند برای دو ماه هم نیازهای آلمان را برطرف کنند. آلمانیها برخلاف ارادهشان، برای تولید برق نیز اتکای بیشتری به گاز پیدا کردهاند؛ زیرا سطح آب رودخانه راین کاهش یافته و امکان رسیدن محمولههای دریایی زغال سنگ و گازوئیل به این کشور از این مسیر وجود ندارد و مسیرهای جایگزین نیز دورتر، دشوارتر و پرهزینهتر هستند. بحث بحران انرژی برای شهروندان نیز به امری حاد تبدیل شده؛ از یک سو محدودیتهای فراوانی برای مصرفکنندگان در نظر گرفته شده و از سوی دیگر با وجود محدودیتهای بیشمار، ارقام قبوض انرژی به سطوح کاملا بیسابقهای رسیدهاند که به بروز و تشدید تورم در آلمان کمک کرده و آسیبپذیرترین اقشار جامعه را در معرض فشاری وحشتناک قرار داده است.
توقف خط لوله نورداستریم همچنین به روند تخریب صنایع در آلمان کمک میکند و به اقتصاد مبتنی بر صنایع صادراتی این کشور آسیب میزند. افزایش قیمت گاز و کاهش عرضه از سوی روسیه، غول انرژی یونیپر آلمان را که بزرگترین واردکننده گاز روسیه در این کشور است به زانو درآورده و اگر کمک مالی ۱۵میلیارد دلاری دولت به این شرکت نبود، باید شاهد ورشکستگی یونیپر میبودیم. وضعیت در صنایع غولآسای خودروسازی، مواد غذایی، شیمیایی، قطعهسازی، صنایع فلزات و... نیز بهشدت بحرانی است و شرکتهای آلمانی فعال در این صنایع، بحران انرژی را تهدیدی برای موجودیت خود قلمداد میکنند.