اگرچه برای سال‌های متمادی نام این باشگاه‌ها تنها در لیست واگذاری‌ها تکرار می‌شد، اما سرانجام هیات واگذاری(به‌عنوان مرجع رسمی و قانونی تصمیم‌گیری در مورد واگذاری شرکت‌های دولتی در کشور) در سوم اردیبهشت سال ۹۰ با عرضه ۱۰۰ درصد سهام باشگاه راه‌آهن از طریق فرابورس به‌عنوان آغازگر واگذاری باشگاه‌های فوتبال در کشور موافقت کرد؛ مصوبه‌ای که به سازمان خصوصی‌سازی اجازه می‌داد تا موسسه فرهنگی- ورزشی راه‌آهن را به‌عنوان صف‌شکن خصوصی‌سازی فوتبال در ایران به بخش‌خصوصی واگذار کند. در پی این مصوبه نیز آگهی واگذاری سهام این باشگاه اعلان رسمی‌شد تا ۱۰۰ درصد سهام موسسه فرهنگی- ورزشی راه‌آهن(پس از کسر ۵ درصد سهام ترجیحی) به ارزش کل پایه ۵۹ میلیارد و ۱۸۰ میلیون و ۳۵۹ هزار و ۳۱۶ ریال به وکالت از سوی شرکت مادرتخصصی راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران (به‌عنوان مالک ۱۰۰ درصد سهام این موسسه) در مزایده ۱۸ اردیبهشت سال ۹۰ با رفتن به روی میز مزایده از بدنه دولت جدا شود؛ اما این عرضه به دلیل بررسی مسائل‌ حقوقی از جمله نحوه واگذاری از طریق فرابورس انجام نشد.

بر این اساس، اساسنامه باشگاه راه‌آهن به‌صورت موسسه فرهنگی- ورزشی بود که برای عرضه و واگذاری از طریق فرابورس باید به شرکت سهامی تبدیل شود و به همین دلیل بود که اوراق بهادار باشگاه راه‌آهن نمی‌توانست در فرابورس مورد معامله قرار گیرد. به این منظور تصویب اصلاح اساسنامه موسسه فرهنگی- ورزشی راه‌آهن در جلسه ۷ خرداد سال ۹۰ هیات واگذاری، به‌عنوان راه‌حل نهایی حل مشکل واگذاری سهام این باشگاه در فرابورس مطرح شد و با تغییر شخصیت حقوقی موسسه به شرکت سهامی در مجمع فوق‌العاده این باشگاه و نیز اصلاح اساسنامه در اداره ثبت شرکت‌ها، سهامی‌بودن باشگاه راه‌آهن به ثبت رسید. پس از این اتفاق نیز آگهی واگذاری ۱۰۰ درصد سهام شرکت فرهنگی- ورزشی راه‌آهن منتشر شد که البته به‌دلیل نبود خریدار، آغاز خصوصی‌سازی باشگاه‌های فوتبال ایرانی ناکام ماند و این موضوع در حالی اتفاق می‌افتاد که باشگاه راه‌آهن در رقابت‌های دهمین دوره لیگ برتر فوتبال کشور که در همان سال برگزار می‌شد، فانوس به‌دست بود و برگه زیان‌دهی چند میلیارد تومانی را نیز در جیب داشت.

با وجود این، در ۱۱ تیر سال ۹۰ اعضای هیات واگذاری تصمیم دوباره‌ای گرفتند که براساس آن قرار شد ۱۰۰ درصد سهام شرکت فرهنگی- ورزشی راه‌آهن این‌بار در ۱۹ تیر آن سال واگذار شود. در آگهی جدید سازمان خصوصی‌سازی(به‌عنوان تنها متولی واگذاری سهام شرکت‌های دولتی در کشور) ارزش پایه هر سهم این باشگاه از ۵۹ میلیون و ۱۸۰ هزار و ۳۵۹ ریال به ۴۱ میلیون و ۵۰۰ هزار ریال؛ ارزش کل پایه سهام قابل‌واگذاری از ۵۹ میلیارد و ۱۸۰ میلیون و ۳۵۹ هزار و ۳۱۶ ریال به ۴۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال(با کاهش ۸/  ۱ میلیارد تومانی) و مبلغ سپرده شرکت در این مزایده هم از یک میلیارد و ۷۷۵ میلیون و ۴۱۰ هزار و ۷۸۰ ریال به یک میلیارد و ۳۴۵ میلیون ریال کاهش یافت. همچنین شرایط آسان‌تری برای جذب خریدار درنظر گرفته شد؛ از جمله اینکه حداقل درصد پیش‌پرداخت نقدی از ۲۰ درصد به ۱۵ درصد کاهش و مدت زمان پرداخت اقساط از ۳ به ۵ سال افزایش داده شد تا خریداران این باشگاه پس از خرید این میزان سهام، حداکثر ۲۰ روز کاری نسبت به پرداخت ثمن نقدی معامله اقدام کنند.

سرانجام در ۱۹ تیرماه سال ۹۰، با عرضه ۱۰۰ درصد سهام باشگاه فرهنگی- ورزشی راه‌آهن در فرابورس به ارزش ۴۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال، نخستین باشگاه ورزشی در بازار سرمایه کشور واگذار شد. عرضه‌ای که برای آن تنها یک خریدار حضور داشت و بدون رقابت توانست ۱۰۰ درصد سهام این شرکت را خریداری کند تا باشگاه فرهنگی- ورزشی راه‌آهن زیر پرچم بخش‌خصوصی در یازدهمین دوره لیگ برتر حضور یابد؛ حضوری که مدیریت بخش‌خصوصی نیز تاثیری در حرکت این باشگاه غیردولتی نداشت و راه‌آهن عنوانی بهتر از یازدهم در جدول یازدهمین دوره‌ این رقابت‌ها پیدا نکرد. البته در سال ۹۱ مالکان این باشگاه، امتیاز راه‌آهن را به یک شرکت هواپیمایی فروختند و پس از آن نیز حاشیه‌هایی برای این باشگاه پیش آمد تا توپ خصوصی‌سازی فوتبال این‌بار در باند فرودگاه سرگردان باشد؛ سرگردانی‌ای که متاسفانه تاکنون با سقوط تیم فوتبال راه‌آهن به لیگ دسته یک و دو، و این اواخر نیز کنار گذاشته‌شدن از مسابقات لیگ دسته دوم همراه بوده است.

بر این اساس باید گفت صرف واگذاری باشگاه‌ها نمی‌تواند برای آنها راهگشا باشد. مرور این مسیر که شرح آن رفت از آن جهت حائز اهمیت بود که استقلال و پرسپولیس هم در اول راه گام برمی‌داند و اتفاقا برای آنها هم فرابورس مسیر مناسبی در نظرگرفته شده است. بی‌شک استقبال از آنها به واسطه هوادارانشان واهمیت برند به مراتب بیشتر از راه‌آهن هم خواهد بود و شاید واگذاری با شرایط بهتر هم انجام شود اما پرسش بزرگ این است که بعد از آن چه؟ باید زیرساخت‌های درآمدزایی آنها از جمله موضوعات مرتبط با حق پخش تلویزیونی، تبلیغات دور زمین، بلیت‌فروشی، حق کپی‌رایت و... فراهم شده و باشگاه‌های ورزشی پس از خصوصی‌سازی به‌حال خود رها نشوند؛ در غیر این‌صورت واگذاری سایر باشگاه‌ها از جمله استقلال و پرسپولیس نیز سرانجامی جز حرکت قطار خصوصی‌سازی فوتبال در مسیر «راه‌آهن» را پیش‌رو نخواهد داشت. اتفاقی که تبعات آن برای ورزش ایران به اندازه نابودی راه‌آهن بی‌هوادار نخواهد بود و لطمات جبران‌ناپذیری به افکار عمومی و علاقه‌مندان این دوباشگاه وارد خواهد شد.

اخبار مرتبط