گروه مسکن- الهام علاقه‌بندان: وضعیت شهر تهران با توسعه روزافزون ساخت‌وسازها که بعضا مبتنی بر اصول علمی و دانش روز نیست و هر روز نیز بر پیچیدگی‌هایش افزوده می‌شود، محور نشست اعضای جامعه مهندسان مشاور ایران با شهردار تهران بود.

در این نشست علاوه بر حضور رییس کمیسیون عمران و یکی از اعضای کمیسیون، جمعی از اعضای جامعه مهندسان مشاور نیز حضور داشتند و به ایراد نظرات خود در این خصوص پرداختند.
بودجه عمرانی محدود است
علی‌اکبر آقایی، رییس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در جریان بازدید از جامعه مهندسان مشاور با بیان اینکه کمیسیون عمران به عنوان شاخه تخصصی کمیسیون‌های مجلس در زمینه قانون‌گذاری و نظارت بر عملکرد سازمان‌های زیرمجموعه است، اظهار داشت: زمانی می‌توان سرمایه‌های نو را به ثروت ملی تبدیل کرد که بتوانیم از تکنولوژی نیروهای متخصص بهره بگیریم.
آقایی افزود: ساخت و ساز به عنوان رکن اساسی نقش خود را در کل کشور ایفا کرده است و به عنوان رکن اصلی در برنامه‌ها مطرح است به خصوص اینکه در بخش مسکن باید آماده تولید 5/1میلیون واحد مسکونی تا پایان سال باشیم.
وی با بیان اینکه هم اکنون حاشیه‌نشینی و وجود بافت‌های فرسوده، شهر تهران را تهدید می‌کند، اظهار داشت: با توجه به این امر ضرورت توجه به این مقوله وجود دارد.
رییس کمیسیون عمران با بیان اینکه بودجه عمرانی کشور نزدیک به 26درصد بودجه کل کشور است، اظهار داشت: این رقم برای دستیابی به کل اهداف مطابق برنامه چهارم توسعه بسیار محدود و اندک است.
به گفته وی عدم استفاده از سرمایه بخش‌خصوصی مهمترین دغدغه ما است چرا که سرمایه‌های دولتی پاسخگو برای اجرای پروژه‌ها نیست. آقایی تصریح کرد: طی ۱۰ سال اخیر نارسایی اعتبارات عمرانی موجب تاخیر در اجرای پروژه‌های عمرانی شده است.
وی با اشاره به نقش حساس مهندسان مشاور در استحکام پروژه‌های عمرانی اظهار داشت: مهندسان مشاور نقش حساس‌تری را در اجرای به موقع پروژه‌ها دارند از این‌رو جای نظرات مهندسان مشاور در کمیسیون‌ خالی است.
کمیسیون عمران پشتیبان نهادهای فنی
موریس معتمد، عضو کمیسیون عمران مجلس با ابراز امیدواری نسبت به ایجاد پل اتصالی بین جامعه مهندسان مشاور و شهرداری اظهار داشت: امیدواریم که این ارتباط بتواند نتایج خوبی را به بار آورد چرا که نه تنها تهران بلکه سایر کلانشهرها در کار ساخت‌وساز شهری دچار مشکل هستند، از این رو نیاز به وجود بازوی اجرایی برای رفع مشکلات وجود دارد. معتمد خاطرنشان کرد: کمیسیون عمران مجلس به عنوان پشتیبان نهادهای فنی وارد شده و تشکل‌ها را تقویت می‌کند.
عضو کمیسیون عمران مجلس تصریح کرد: نقشه‌برداری رشته‌ای است که می‌تواند مشکلات شهرداری را در زمینه‌های مختلف حل کند.
به گفته وی، شرکت‌های نقشه‌برداری می‌توانند شهرداری را در زمینه تهیه نقشه‌های بزرگ مقیاس یاری دهند.
معتمد تصریح کرد: تهیه نقشه‌های توپوگرافی، تهیه نقشه‌های تاسیسات شهری، تهیه نقشه‌های مطالعات اراضی و املاک برون و درون شهری و تهیه نقشه وضع موجود تقاطع‌های شهری از دیگر اقداماتی است که می‌تواند توسط شرکت‌های زیرمجموعه جامعه صورت بگیرد.
عضو کمیسیون عمران مجلس اظهار داشت: تهیه تقاطع طولی و عرضی از معابر شهری، تهیه نقشه‌های تفکیکی آپارتمان‌ها و تهیه نقشه از کلیه پروژه‌های اجرا شده نیز می‌تواند توسط جامعه مهندسان مشاور انجام شود.
وی افزود: نظارت و کنترل برچگونگی اجرای پروژه‌های ساختمانی، کنترل مداوم عملیات خاکبرداری، کنترل ابعاد فونداسیون، کنترل نصب ستون‌ها و کنترل شیب‌بندی مسیرهای هدایت آب‌های سطحی نیز از جمله توانمندی‌های جامعه مهندسان مشاور است که می‌تواند برای شهرداری صورت گیرد.
می‌خواهیم شهر تهران برای زندگی آماده شود
منوچهر فخرصدری، رییس جامعه مهندسان مشاور در جریان بازدید شهردار از جامعه مهندسان مشاور ایران با اشاره به اینکه طی سال‌های اخیر اولین‌بار است که شهردار به اینجا آمده است، اظهار داشت: جامعه مهندسان مشاور ۳۴ سال قبل با ۵۰شرکت تاسیس شد و الان ۷۰۰عضو دارد که همگی دارای گواهی تشخیص صلاحیت از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی هستند.
فخر صدری اظهار داشت: جامعه مهندسان مشاور با توجه به نیاز ضروری، طی 2 سال قبل 13 دفتر نمایندگی در استان‌های مختلف کشور تاسیس کرد که به امور جاری شرکت‌ها بپردازند.
رییس جامعه مهندسان مشاور ایران با تاکید بر اینکه جامعه از ۲۵ گروه تخصصی تشکیل شده، خاطرنشان کرد: نمایندگی هر گروه در شورای مدیریت عضویت دارد که شورای مدیریت سیاست‌های کل مدیریت را تدوین می‌کند و در عین حال جامعه دارای ۵ هیات‌رییسه است که عهده‌دار امور جامعه هستند. وی با بیان اینکه از ابتدای تشکیل، جامعه مهندسان مشاور موفقیت‌های زیادی را به دست آورده، تصریح کرد: اعطای فرآیند تشخیص صلاحیت مهندسان مشاور به جامعه نمونه‌ای از موفقیت‌های این تشکل است.
فخر صدری با تاکید بر این که جامعه عضو فعال انجمن مهندسان مشاور بین‌المللی در نقاط مختلف دنیا است، تصریح کرد: در گذشته از روسای اسبق جامعه به عنوان عضو هیات اجرایی فیدیک انتخاب شدند و هم‌اکنون مدیران جوان جامعه در کمیته‌های مختلف فیدیک مشغول فعالیت هستند.
وی خاطر نشان کرد: به دنبال تفاهمات به عمل آمده طی سال‌های اخیر جامعه در سیاستگذاری در محافل دولتی با حق رای حضور دارند.
به گفته وی این تفاهمنامه به منظور انجام پروژه‌ها و آموزش در سازمان‌های مختلف به امضا رسید. ریاست جامعه مهندسان مشاور خاطرنشان کرد: طی هفته اخیر به دنبال امضای تفاهمنامه در یونیسف با حضور نمایندگانی از شهرداری چون معاونت شهرسازی تعامل رسمی ما با شهرداری آغاز شد. فخر صدری با اشاره به این که هم‌اکنون برخی از مهندسان مشاور جامعه با شهرداری طرف قرارداد هستند، اظهار داشت: این در حالی است که وسعت توانایی جامعه مهندسان مشاور برای آقای قالیباف روشن نشده است. به گفته وی: جامعه مهندسان مشاور ایران در زمینه‌های مختلفی با شهرداری همکاری می‌کند و در‌حال‌حاضر حدود 80 شرکت با شهرداری طرف قرارداد است و شرکت‌های زیادی هم با سایر وزارتخانه‌ها تعامل دارند. فخر صدری تصریح کرد: جامعه مهندسان مشاور توانایی همکاری با شهرداری را برای انجام پروژه‌ها دارد.
رییس جامعه مهندسان مشاور که به عنوان بزرگ‌ترین تشکل مهندسان مشاور است، اظهار داشت: می‌خواهیم شهر ما برای زندگی کاملا آماده شود. وی تصریح کرد: شهرداری به عنوان کارفرمای اصلی عمران شهری قراردادهای زیادی را با جامعه مهندسان مشاور دارد.
فخر صدری خاطر نشان کرد: دو پیشنهاد برای شهرداری داریم اول این که شورایی را با حضور نمایندگان ما و معاونان شهردار تشکیل دهند و هر 2 تا 3 ماه مسائل کلانشهری را مطرح کنند و دوم کمیته هماهنگی برای بررسی مشکلات متقابل با حضور نمایندگان جامعه و معاونین شهرداری تشکیل شود و سعی کنند مسائل را به نحو مطلوب حل نمایند.
برنامه‌ریزی شهری توسط حکومت‌های محلی
بهرام فریور صدری، نماینده گروه شهرسازی جامعه مهندسان مشاور با بیان اینکه گروه شهرسازی از بدو تاسیس جامعه به شکل امروزی وجود داشته، اظهار کرد: جامعه مهندسان مشاور بر اساس قانون برنامه دوم و قبل از انقلاب به منظور بررسی، مطالعه و تهیه طرح‌های عمرانی تدوین شد. فریور صدری با تاکید بر گسترش فعالیت‌های جامعه خاطرنشان کرد: بعد از این زمان و گسترش روابط با شهرداری، بعد از انقلاب بازنگری در عملکرد گروه شهرسازی به عمل آمد.
وی با تاکید بر اینکه شهرسازی جریان
میان رشته‌ای در همه رشته‌ها از جمله محیط زیست، ترافیک، تاسیسات شهری، معماری، نقشه‌برداری و ... است، اظهار داشت: گروه شهرسازی با سایر گروه‌ها فعالیت و همکاری مستمری دارد. نماینده گروه شهرسازی جامعه مهندسان مشاور با تاکید بر اینکه تشکیل کمیته مشترک شهر تهران یکی از وظایف مهم جامعه مهندسان مشاور است، خاطرنشان کرد: این گروه با همکاری انجمن صنفی مهندسان مشاور مسائل شهر تهران را زیر ذره‌بین گذاشته و هر تغییراتی را که در مدیریت شهر روی می‌دهد، پیگیری می‌کنند. به گفته وی، نتیجه تشکیل کمیته، تدوین روش جدید برنامه‌ریزی شهر تهران است که با کندی جای خود را در شهر تهران باز کرده است.
فریور صدری در تشریح اصول کلی دکترین گفت: روش برنامه‌ریزی شهری پیش از این دولت‌مدار بود و شهرداری‌ها در مقابل این برنامه قرار داشتند به طوری که برنامه‌ریزی و اجرا دو مقوله جدای از هم بودند از این رو تدوین دکترین جدید با تاکید بر برنامه‌ریزی از طریق حکومت محلی صورت گرفته است. نماینده گروه شهرسازی جامعه مهندسان مشاور با تاکید بر اینکه برنامه‌ریزی باید تداوم داشته باشد، خاطر نشان کرد: با توجه به این امر حضور تصمیم‌‌سازان در این عرصه مهم است و باید تعاملی بین نظام تصمیم‌‌سازان و تصمیم‌گیری که پایه‌های این مدیریت هستند، برقرار بشود.
وی خاطرنشان کرد: پیش از هر اقدامی برای حضور در هر منطقه مهندسین مشاور مسوول منطقه شدند که از این طریق با حضور در منطقه بتوانند طرح‌های توسعه شهری را تهیه کنند.
فریور صدری با اشاره به همزمانی برنامه‌ریزی در مقیاس شهری و منطقه‌ای در تهیه طرح گفت: این اقدام تجربه جدیدی بود و باید در جریان برنامه‌ریزی بعدی این خطاها مرتفع شود.
نماینده گروه شهرسازی جامعه در تشریح سایر فعالیت‌های این گروه گفت: تشکیل کمیته پژوهش توسعه شهری برای فعالیت در حوزه شهری به منظور آموزش مدیران از اقدامات صورت گرفته توسط این گروه است.
وی با اشاره به اینکه کمیته پژوهش فعالیت‌های گسترده‌ای دارد، اظهار کرد: یک بخش از فعالیت‌ها مربوط به آموزش حرفه‌مندان و مدیران شهری است و امیدواریم با توجه به این امر نتایج خوبی حاصل شود. به گفته وی، پیشنهاد تشکیل شورا و کمیته‌ها از سطوح بالای جامعه و سطوح بالای مدیران شهری برای سیاست‌‌گذاری در این خصوص مفید به نظر می‌رسد.
قانون فعلی نظام مهندسی کیفیت ساخت‌وسازها را تهدید می‌کند
منوچهر شکوفی مقیمیان، نماینده گروه معماری جامعه مهندسان مشاور با اشاره به مشکلاتی که شهر تهران با آن روبه‌رو است، خاطرنشان کرد: تمام این مشکلات از گذشته به ارث رسیده و حل آنها علاوه بر برنامه‌ریزی، مدیریت و صرف هزینه زیاد، زمان ‌بر خواهد بود.
شکوفی تصریح کرد: ساخت‌وساز شهری در ایران براساس ضوابط و مقرراتی صورت می‌گیرد که پس از گذشت چندین دهه از اجرا و مشخص شدن نتایج آن مورد نقد جدی بسیاری از متخصصان و حرفه‌مندان قرار گرفته است.
نماینده گروه معماری جامعه مهندسان مشاور خاطرنشان کرد: تجربه ثابت کرده هر تصمیم و اتفاقی در شهرسازی، معماری و نحوه مدیریت شهر تهران روی دهد، سریعا در سایر شهرها تاثیر دارد.
به گفته وی، با توجه به اینکه کالبد شهر، محصول برآیند عمل سه نیروی شهروندان، مسوولان و متخصصان است، کمک به ارتقای حسن شهروندی یکی از عوامل بهبود کیفیت کالبد شهری محسوب می‌شود.
شکوفی مقیمیان، اظهار داشت: لزوم تجدیدنظر و بازنگری در قوانین ساخت‌وساز اصلاح قانون نظام مهندسی ساختمان، رعایت دقیق، اجرای طرح جامع و تهیه طرح‌های تفضیلی، بازسازی بافت‌های فرسوده و توسعه مناسب فضاهای فرهنگی از جمله اقداماتی است که برای داشتن شهری با معماری مناسب باید صورت گیرد.
نماینده گروه معماری جامعه مهندسان مشاور تصریح کرد: قانون فعلی نظام مهندسی ساختمان و نحوه اجرای آن ضررهای جبران‌ناپذیری به کیفیت ساخت‌وسازها در شهر وارد می‌کند.
به گفته وی با توجه به جمعیت ۵/۷میلیون نفری شهر تهران که حداقل ۵۰درصد آنها جوانان زیر ۳۰سال هستند، توسعه فضاهای فرهنگی بسیار ضروری است.
افزایش 2‌هزار میلیارد تومانی درآمد شهرداری
دکتر محمدباقر قالیباف شهردار تهران نیز در این نشست با اشاره به درآمدهای شهرداری گفت: هنگامی‌که من شهرداری تهران را تحویل گرفتم، درآمد شهرداری تا پایان سال ۸۴، معادل ۹۹۲ میلیارد تومان بود، این در حالی است که معتقدم فقط برای حفظ وضع موجود شهر به ۲۵۰۰‌میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم. وی با بیان اینکه متاسفانه سایه نگاه سیاسی به حوزه‌های تخصصی نیز رسیده است، گفت: با این حال در یک برنامه هماهنگ قادریم درآمد شهرداری را به ۷۵۰۰‌میلیارد تومان برسانیم، بدون آنکه هزینه‌ای به مردم تحمیل کنیم، اما به هرحال امسال درآمد را به ۳۴۰۰میلیارد تومان رساندیم که شورای اسلامی‌شهر تهران ۲۴۰۰میلیارد تومان آن را به تصویب رساند. به گفته وی روند کار در سال‌جاری به گونه‌ای بوده که ناگزیر شدیم، لایحه
647میلیارد تومانی متمم بودجه را به شورا ارائه دهیم. قالیباف به سرمایه‌های نهفته در شهر اشاره کرد و گفت: با کمی‌توجه به این سرمایه‌ها حتی می‌توانیم در موضوعات مربوط به حمل‌و‌نقل که بیشترین هزینه را دارد و در آن از بودجه دولت استفاده می‌شود از این سرمایه‌ها کمک بگیریم.
وی سپس با گلایه از نوع افکار و نگاه‌ها گفت: ما گاهی اوقات بیش از حد از خود تعریف می‌کنیم، اما اشکالات جدی و اساسی داریم و تا زمانی که این مهم باور نشود و بازنگری اساسی در نوع فکر و نگاهمان نکنیم، نان به هم قرض می‌دهیم.
شهردار تهران در ادامه گفت: در بحث‌های جاری نیز مشکلاتی داریم. برای مثال در برخی طرح‌ها اصلا به مسایل درون‌شهری و برون‌شهری توجه نمی‌کنیم و پلی را که در بیابان می‌سازیم در شهر هم می‌سازیم، در حالی که روح شهر متفاوت است. به گفته وی در حوزه شهرسازی ما نباید به معماری داخلی خانه‌های مردم کار داشته باشیم، ما باید به بر و کف و تراکم توجه کنیم، به نمای ساختمان توجه کنیم، زیرا اینها حق شهر است.
شهردار تهران در ادامه با بیان اینکه امروز نیازمند تغییرات هستیم گفت: باید در تکنولوژی ساخت‌، کیفیت مصالح و نوع مصالح تغییر ایجاد کنیم.
وی به زمان طولانی اجرای برخی پروژه‌ها اشاره کرد و گفت: چرا باید در تکنولوژی ساخت آنقدر مشکل داشته باشیم که یک پروژه، 16‌سال به طول بیانجامد. به نظر من اگر پروژه‌ای مثل
میدان رسالت را با افزایش ۱۰‌درصدی هزینه ۱۰‌روز زودتر افتتاح کنیم به نفع شهر و شهروندان است، البته به اسراف هم معتقد نیستم.
قالیباف در ادامه اظهاراتش با بیان اینکه با روش‌های سنتی سی سال گذشته نمی‌توان کار مفیدی در حوزه مهندسان مشاور انجام داد گفت: شهر ظرفیت دارد تا در ابعاد مختلف توسعه پیدا کند و ما با رویکرد محله محوری، این کار را در پیش گرفته‌‌ایم. به گفته شهردار تهران اخیرا مرکز مطالعات راهبردی شهرداری راه اندازی شده و این مرکزبه کانون نخبگان شهر بدل خواهد شد.
شهردار تهران افزود: سرمایه‌های نهفته و عظیمی‌ در سطح شهر تهران وجود دارد که اگر کمی‌به آنها دقت و توجه کنیم، اتفاقات عجیبی در شهر روی می‌دهد، بنابراین برای نجات شهری که در زیرساخت‌هایش دچار مشکل است و ۴۰‌سال
بی برنامه اداره شده نیاز به کمک و پشتیبانی نخبگان و بزرگان جامعه داریم.
تهران شهری با مشکلات اساسی
قالیباف افزود: امروز در تهران دچار مشکلات جدی و اساسی هستیم که برخی می‌گویند از گذشته مانده، اما ما نباید کاری کنیم که آیندگان هم بگویند مشکلات ما از گذشته بر جای مانده، چرا که گذشته آنها ما هستیم.
قالیباف اظهار داشت: امروز جوانان ما دو نیاز اصلی مسکن و شغل دارند که اگر ما بتوانیم به این نیاز‌های آن‌ها پاسخ دهیم، هنرمندیم.
شهردار تهران با بیان اینکه دنیای امروز دنیای پول و امکانات نیست، گفت: امروز هرکه بتواند بهتر ایده پردازی کند و از مهمترین ثروت که زمان است خوب استفاده کند می‌تواند بقیه ابزار و امکانات را در کنترل خود درآورد.
به گفته قالیباف شهر قبل از هر چیز نیازمند
ایده پردازی است که در این بخش کم کارشده است ودر این راستا نیاز به پشتیبانی و کمک نخبگان و مهندسان مشاور داریم.
وی به ارتباط سازمان یافته شهر و شهروندان اشاره کرد و گفت: شهر یک موجود زنده است که انسانها می‌خواهند در آن زندگی کنند، بنابراین باید این ارتباط ارگانیک را مورد توجه قرار دهیم.
شهردار پایتخت در ادامه با اشاره به فعالیت شرکت‌های مهندسی مشاور خارجی گفت: نمی‌خواهم از شرکت‌های خارجی حمایت کنم، اما آن‌ها تجربیاتی دارند که ما نداریم. برخی از این شرکت‌ها کارشان به لحاظ ظرفیت، با حجم زیاد کاری که در تهران انجام می‌شود قابل قیاس نیست، اما آن‌ها چنان ایده‌پردازی می‌کنند که در حوزه اجرا نه تنها نیاز مالی به دولتشان ندارد، بلکه آورده مالی نیز دارند که ما باید به این موضوع توجه کنیم.