تصفیه آب با انرژی خورشیدی
در این میان پس از وقوع بحران مهمترین نیازی که ارتباطی مستقیم با حیات مردم دارد، تامین آب شرب سالم است؛ مرور زمینلرزههای گذشته دنیا و ایران با شدت و مقیاس بزرگ نشان میدهد که بسیاری از زیرساختهای شهری و شریانهای حیاتی شامل اجزای سامانه تأمین آب شرب و غیر شرب همواره به شدت آسیب دیدهاند بهنحوی که تا زمان بازسازی و احیا قابل استفاده نبودهاند و براین اساس روشهای اجرایی و کاربردی متناسب با فن آوریهای قابل دسترس برای تامین آب شرب جوامع آسیب دیده در کشوری مانند ایران که سیل و زلزلههای متعددی را تجربه کرده، بسیار حائز اهمیت است. یکی از اقدامات مهم در این رابطه ساخت «پکیج تصفیه آب قابل حمل» توسط متخصصان داخلی بدون نیاز به شبکه توزیع برق است که قادر است روزانه ۳۰ تا ۴۰۰۰ متر مکعب آب را تصفیه کند. این پکیج سیار با خصوصیات منحصربه فرد که نخستین بار است در ایران و با ۳۰ درصد ارزان تر نسبت به نمونههای مشابه خارجی ساخته میشود، گام بلندی در زمینه پدافند غیر عامل به شمار میرود.
ایده ساخت و کاربرد پکیج سیار تصفیه آب
مرتضی گلابچی، مدیرعامل شرکت «ایتوک آفرینان فناوری» در مورد ایده ساخت پکیج تصفیه آب قابل حمل و استفاده آن در زمان بحران به «دنیای اقتصاد» میگوید: در شرایط پیش بینی نشده و موقعیتهای بحرانی به ویژه هنگام وقوع برخی پدیدههای طبیعی مانند سیل، زلزله، جنگ و... معمولاً دسترسی به آب سالم و مطمئن محدود میشود. یکی از راههای روبهرو شدن با این مساله ارائه روشهای مطمئن برای تصفیه آب در محل است و در این راستا شرکت «تامین آب کویر هامون» با تکیه بر دانش غشایی اقدام به ساخت سامانۀ تصفیه آب سیار کرده که دارای کارکرد فوری، سیار و بدون نیاز به شبکه توزیع برق در شرایط بحرانی و مناطق دورافتاده برای تصفیه و نمک زدایی آب با هر میزان کدورت و آلودگی است.
وی در مورد کاربرد این پکیجها عنوان میکند: سامانه تصفیه آب سیار برای تامین آب آشامیدنی سالم در مناطق محروم و اجتماعات کوچک فاقد آب آشامیدنی، تامین آب آشامیدنی در شرایط بحرانی نظیر سیل، زلزله و ... به دلیل آلوده شدن منابع آب آشامیدنی موجود و یا آسیب دیدگی تاسیسات زیرساختها، تولید آب آشامیدنی در مناطق کوهستانی با مسیرهای دسترسی صعبالعبور و یا مناطق فاقد شبکه توزیع برق و همچنین به عنوان یک تجهیزات مهم در مواقع اضطرار و جنگ کارکرد بسیار خوبی دارد.
تصفیه آب بدون نیاز به شبکه توزیع برق
گلابچی میافزاید: این طرح در پدافند غیر عامل کشور به تولید و توسعه فناوریهای دانشبنیان در حوزه آب و منابع آبی کمک میکند؛ بدین معنا که در زمان وقوع بحران، پکیج در کمترین زمان ممکن به محل موردنظر منتقل شده و خدمات تصفیه و تولید آب آشامیدنی را ارائه میدهد و تا زمانی که موردنیاز باشد در آن محل باقی مانده و پس از رفع نیاز توسط تریلی به مکان دیگری منتقل میشود.
مدیرعامل شرکت ایتوک آفرینان فناوری ادامه میدهد: طراحی این سامانه به گونهای پیش بینی شده که بدون نیاز به شبکه توزیع برق و در شرایط کاملا بحرانی عملکرد لازم را داشته باشد، بدین منظوراز پنلهای خورشیدی جهت تامین برق مورد نیاز پکیج استفاده شده است.
فن آوری و انواع پکیج تصفیه آب سیار
همچنین حاجی قدیری، مدیرعامل شرکت «تامین آب کویرهامون» نیز در خصوص نحوه راه اندازی و فن آوری ساخت این پکیج به «دنیای اقتصاد» میگوید: تبدیل آب خام موجود به آب شرب با استفاده از تلفیق و کوپل چندین تکنولوژی نوین و قرار دادن آنها به طور سری بدون نیاز به منبع برق خارجی و تامین انرژی برق با استفاده از پنلهای خورشیدی صورت میگیرد. در واقع پکیج تصفیه در یک کانتینری تعبیه شده و برای مواقع بحران و توقفهای طولانی در یک محل طراحی و مورد استفاده قرار میگیرد.
وی در مورد انواع این پکیج عنوان میکند: این شرکت اقدام به طراحی پکیج با مبانی مختلف کرده که متناسب با شرایط و نیاز از آنها استفاده میشود. پکیج نمکزدایی، پکیج تصفیه فیزیکی آب، و پکیج تصفیه فیزیکی و نمکزدایی آب به صورت توامان سه نوع پکیجی هستند که با استفاده از پنل خورشیدی یا بدون استفاده از آن قابلیت اجرا دارند.
ظرفیت و قیمت پکیج تصفیه آب سیار
ظرفیتهای تولید آب شرب سالم موردنظر در این پکیجها چه مقدار است؟ حاجی قدیری در این خصوص پاسخ میدهد: پکیجهای اضطراری پرتابل جهت تصفیه فیزیکی آب و نمک زدایی بسته به کاربری در ظرفیتهای30 تا 4000 مترمکعب در روز طراحی شده اند.
مدیرعامل شرکت «تامین آب کویر هامون» در رابطه با نمونههای خارجی این محصول میگوید: این سامانه با این تعریف و کاربرد نمونه مشابهی در ایران ندارد و در سطح بین المللی نمونههایی از این سامانه ساخته شده است که قیمت تمام شده ما 30 درصد ارزان تر از نمونه خارجی است.
برنامهها و چشم اندازهای آینده
وی در خصوص دیگر فعالیتهای شرکت «تامین آب کویر هامون» خاطر نشان میکند: این شرکت با صنعتی کردن آخرین فناوریهای نوین و دانشبنیان بومی صنعت آب و فاضلاب، تمرکز بر بازچرخانی پساب و آبهای نامتعارف دارد. بر این اساس در سال 1400، با احداث مجموعهای از تصفیه خانه، ایستگاه پمپاژ و بیش از 20 کیلومتر خط انتقال چدنی با سایز 200 میلی متر و با تلفیق روشهای فناورانه موفق به بازچرخانی با راندمان حدود ۸۵ درصدی پساب آب شیرین کنها در منطقه کاشان شد. همچنین این شرکت در تحقق ایده تکمیل حلقه بازچرخانی، به صورت کاملاً بومی و برپایه تلفیق فناوریها، درصدد راهاندازی سامانه تصفیه پساب بدون دور ریز در ابعاد صنعتی نیز بوده که به زودی به راندمان بازیافت بالای 90 درصدی انواع آب نامتعارف و آب شور دست پیدا میکند.