یک گام تا بهره‌برداری از متروی دو شهر اقماری

تکمیل متروی دو شهر اقماری پرند و هشتگرد با پیشرفت فیزیکی حدود ۸۰ درصدی نیازمند یک عزم مدیریتی و نیز عزم مالی از سوی دولت یازدهم در ماه‌های پایانی است. به گزارش «دنیای اقتصاد»، شهر تهران به‌عنوان مرکز سیاسی اداره کشور با جمعیت شب‌خواب بالغ بر ۹ میلیون نفر و افزایش جمعیت سالانه ۱/ ۱ درصدی، نیازمند برنامه ویژه برای مدیریت ترافیک و نیز جمعیت‌پذیری است. احداث شهرهای اقماری و هدایت جمعیت به این شهرها نیز از همین رو در برنامه سیاست‌گذاران اداره کشور قرار گرفت. اما با توجه به اینکه جمعیت روز تهران با احتساب کسانی که با هدف اشتغال از شهرهای اطراف به تهران سفر می‌کنند، به ۱۲ میلیون نفر می‌رسد، انتقال بخشی از جمعیت به شهرهای اقماری اطراف تنها در صورتی میسر است که سامانه‌های کارآمد و سریع‌السیر حمل‌ونقل عمومی میان تهران به‌عنوان شهر مادر و شهرهای اقماری پیش‌بینی شود. به این ترتیب طرح احداث مترو برای برخی از شهرهای اقماری در اواخر دهه ۸۰ شمسی در دستور کار دولت وقت قرار گرفت. بعد از کش و قوس‌های گوناگون سرانجام عملیات اجرایی متروی پرند به شهرداری تهران سپرده شد و قرار است ظرف یکی دو هفته آتی این خط در بخش حدفاصل ایستگاه متروی شاهد تا فرودگاه امام خمینی (ره) افتتاح شود. اما افتتاح نیمه‌تمام این خط در حالی صورت می‌گیرد که فعلا پاسخگوی نیاز سفر به تهران پرندنشین‌ها نیست و در نتیجه تاثیری بر تسهیل و گشایش در حمل‌ونقل آنها ندارد.

بر اساس اعلام پلیس راهنمایی و رانندگی، ۲۰ درصد از ترافیک تهران ناشی از تردد وسایل نقلیه شخصی ساکنان شهرهای اقماری در پایتخت است. به این ترتیب با تکمیل خط متروی شهر جدید پرند، بخشی از این ترافیک کاهش می‌یابد و در مقابل سکونت‌پذیری این شهر نیز افزایش خواهد یافت. به این ترتیب می‌توان امیدوار بود بخشی از جمعیت سرریز شهر تهران به پرند که واجد زیرساخت‌های حمل‌ونقلی شده، نقل مکان کنند و بار جمعیتی تهران تا حدی سبک شود. این روند در صورت ساخت خطوط مترو برای سایر شهرها نیز به‌طور طبیعی رخ خواهد داد. در این بین متروی شهر جدید هشتگرد با توجه به پیشرفت فیزیکی بیش از ۸۰ درصدی با یک تزریق مالی جدی و عزم مدیریتی خیلی زود آماده بهره‌برداری خواهد شد و اگر موضوع به‌طور جدی در دستور کار دولت قرار گیرد و هشتگرد به کرج به‌عنوان شهر مادر متصل شود، تکمیل این پروژه نیز به ماه‌های پایانی باقی مانده از عمر دولت یازدهم قد می‌دهد و یکی از کارهای ماندگار در کارنامه دولت تدبیر و امید خواهد بود.

شهرستان هشتگرد و شهر جدید هشتگرد جمعیتی بالغ بر ۹۰ هزار نفر دارد که اکثر ساکنان این منطقه برای کار و فعالیت روزانه راهی تهران، کرج و شهرهای اطراف می‌شوند. این جمعیت برای رفت وآمد و تردد روزانه نیاز به وسایل حمل‌ونقل آسان و سریع دارند که در این مدت، کم و بیش از آن محروم بودند. این دو شهر در شرایط فعلی چنین جمعیتی دارند اما در آینده و بنا بر پیش‌بینی‌های مسوولان، چند برابر خواهد شد. تنها اتفاق تاثیرگذار در این مدت راه‌اندازی خط قطار در این منطقه بوده است. البته طول مسیر و طولانی شدن زمان برای مردم این شهرها کمی کار را سخت کرده و آنها انتظار دارند بعد از گذشت چند سال، وعده‌های مسوولان درخصوص راه‌اندازی متروی هشتگرد و وصل شدن این منطقه به متروی سراسری تحقق یابد.

این پروژه مهم در فاصله ۴۵ متری محور آزاد راه کرج - قزوین قرار دارد، طول مسیر این پروژه ۵/ ۲۶ کیلومتر است و در افق سال ۱۴۰۲ برای این طرح ظرفیت جابه‌جایی حدود ۷۴ هزار نفر مسافر به‌صورت رفت و برگشت در نظر گرفته شده است. شهر جدید هشتگرد در حال حاضر جمعیت چندان زیادی ندارد اما با توجه به اینکه طبق برنامه‌ریزی‌‎ها، مسکن مهر برای جمعیتی بیش از ۶۷۰ هزار نفر در نظر گرفته شده، با راه‌اندازی فازهای اول و دوم این شهر، در مورد حمل و نقل و تردد با مشکل مواجه می‌شوند. وعده راه‌اندازی متروی هشتگرد سال‌هاست که شنیده می‌شود اما مشخص نیست چه زمانی مردم این منطقه برای رفت و آمد با دردسر و سختی روبه‌رو‌ نشوند. در دی‌ماه سال ۹۲ مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید از برنامه‌ریزی برای ساخت خطوط مترو و توسعه شبکه حمل‌ونقل شهرهای جدید خبر داد و اعلام کرد: متروی شهر جدید هشتگرد تا پایان سال آینده راه‌اندازی می‌شود. محسن نریمان گفت: طرح‌های اتصال شهرهای جدید به شهرهای مادر در حال انجام بوده و پیشرفته‌ترین طرح، متروی هشتگرد است، متروی هشتگرد به کرج متصل شده و به تهران می‌رسد که این طرح ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.

در اردیبهشت‌ماه سال ۹۳ مدیرعامل سابق شهر جدید هشتگرد اعلام کرد: باتوجه به اینکه قرارگاه خاتم مسوولیت ساخت این مترو را برعهده دارد، ردیف اعتباری ۵۰ میلیارد تومانی برای تعیین تکلیف متروی هشتگرد در نظر گرفته شده است. محمدرضا توکلی افزود: قرار بود از محل فروش سهام رقمی به متروی هشتگرد تزریق شود که براین اساس ۱۷۰میلیارد تومان به پروژه اختصاص پیدا می‌کرد که درصورت تامین این اعتبار، تاپایان سال ۹۳ متروی هشتگرد به‌صورت آزمایشی راه‌اندازی می‌شد. در دی ماه سال قبل وزیر راه و شهرسازی از پروژه متروی هشتگرد بازدید کرد. در این بازدید مدیرعامل راه آهن با اشاره به اینکه اکنون برای راه‌اندازی متروی گلشهر به هشتگرد دو رام قطار خریداری شده است، گفت: این دو رام برای سرویس دهی به جمعیت پیش بینی شده این شهر مناسب نیست. محسن پورسیدآقایی اعلام کرد: متروی گلشهر به هشتگرد قرار است به خط متروی کرج- تهران متصل شود اما متروی کرج ظرفیت اضافی ندارد و برای اتصال متروی هشتگرد به تهران- کرج نیاز به مطالعه است.

مدیرعامل سابق شرکت عمران شهر جدید هشتگرد گفت: احداث متروی گلشهر به هشتگرد یکی از مهم‌ترین مباحث پروژه مسکن مهر بوده که تاکنون وزارت راه و شهرسازی برای ساخت آن حمایت مالی کرده است. محمدرضا توکلی با بیان اینکه امیدواریم با حمایت‌های وزارت راه و شهرسازی متروی دو خطه گلشهر - هشتگرد تا ۶ ماه نخست سال ۹۴ ریل‌گذاری شود، افزود: طول خط این مترو ۲۵.۵ کیلومتر است.در محدوده ایستگاه مترو مجتمع بزرگی با ویژگی‌های خاص در حال طراحی است که سامانه حمل‌ونقل‌ اتوبوسرانی و تاکسیرانی برای آن در نظر گرفته شده است. اکنون مراحل احداث مجتمع ۷۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و تنها بخش تجهیزات باقی مانده که با تامین مالی، این پروژه طی ۶ ماه آینده قابل تحویل است. این درحالی است که مسوولان در سال گذشته اعلام کردند در صورت تخصیص اعتبار، فاز یک متروی هشتگرد تا پایان سال ۹۴ به‌صورت آزمایشی راه‌اندازی می‌شود. اما این وعده‌های مکرر هنوز محقق نشده و باید دید در این شرایط مسوولان کشوری و وزارت راه و شهرسازی برای تکمیل این پروژه بزرگ چه تصمیمی می‌گیرند و چه زمانی به‌طور رسمی مردم این منطقه می‌توانند از مترو استفاده کنند.