نگاه به جهان از نوک مگسک
در تاریخ 21 سپتامبر، جهان باید روز بین‌المللی صلح را پاس دارد. در عمل اما دلایل اندکی برای جشن گرفتن وجود خواهد داشت؛ سال 2016، سال درگیری از آسیا تا ایالات متحده خواهد بود. موارد آتش‌بس اندکی وجود خواهد داشت تا به گروه‌های امدادی اجازه دهند وارد مناطق جنگی شده و به کمک‌رسانی مشغول شوند. این همان هدفی بوده است که سازمان ملل در سال 1981، این روز را نامگذاری کرده تا شاید بتوان در خلال این روز کمک‌های انسانی را به مناطق جنگی رساند.
در مقابل، بخش‌هایی از سوریه، عراق و آفریقا درگیر خشونت و قتل عام خواهند بود و کارتل‌های مواد مخدر هم ثبات و امنیت را در آمریکای جنوبی نشانه گرفته‌اند. اوضاع در شبه جزیره کره تا قفقاز نیز همینگونه است و بیشتر بوی جنگ می‌دهد تا صلح. صدها هزار نفر کشته خواهند شد و کشورهای در حال توسعه سهم بالاتری در این مقدار از مرگ و میر خواهند داشت. خبر نسبتا خوب هم در راه است و اینکه تلفات در سال نو کمتر از سال ۲۰۱۵ خواهد بود. شمار تلفات در جنگ جهانی نخست ۱۶ میلیون نفر بود و این رقم در جنگ جهانی دوم به ۵۵ میلیون نفر رسید. این در حالی است که جهان در ۵۰ سال گذشته از رشد جمعیت خوبی برخوردار بوده و از ۳ میلیارد به ۷ میلیارد نفر در سال ۲۰۱۰ رسیده است. متوسط کشته‌ها در ۴ دهه از دوران جنگ سرد در سال به ۱۸۰ هزار نفر می‌رسیده است. این رقم در دهه ۹۰ به ۱۰۰ هزار نفر رسید و در دهه نخست قرن بیست و یک هم به ۵ هزار نفر تقلیل پیدا کرد. روند نازل مرگ و میر در این دهه- به استثنای جنگ روسیه و گرجستان در سال ۲۰۰۸- نشان می‌دهد که دیگر کشورها مایل به ایجاد جنگ و درگیری نیستند.

خبر اما اینکه جهان به سمت عکس این موضوع پیش خواهد رفت، زیرا نشانه‌های آن از سال ۲۰۱۵ و سال‌های پیشترش دیده شده است. کشورها در عوض جنگ با یکدیگر، به سمت جنگ مذهبی و یا شورش‌های ایدئولوژیکی و قومیتی پیش خواهند رفت یا اینکه کشورها به متحدان خود در شورش‌های بیشتر کمک خواهند کرد. سال ۲۰۱۶ سالی خواهد بود که شاهد جنگ‌های داخلی در برخی مناطق خواهیم بود. جنگ داخلی در سوریه به تنهایی توانسته است آمار مرگ و میر را بالا ببرد. این کشور از سال ۲۰۱۱ شاهد نا آرامی بوده و ادعا شده است در این چند سال ۲۵۰ هزار نفر در این کشور به دلیل جنگ داخلی کشته شده‌اند. ۵ سال پس از بهار عربی در کشورهای خاورمیانه و شمال‌ آفریقا، افراطیون در این کشورها رشد عجیبی داشته‌اند. سال ۲۰۱۶ نیز این کشورها شاهد درگیری این گروه‌های افراطی خواهند بود. اگر بی‌میلی کشورهای غربی همچنان پابرجا باشد، شکست داعش سخت خواهد بود و بوکوحرام هم در نیجریه بیشتر تقویت خواهد شد. در نقاط دیگر، جهان احتمالا با این موارد روبه رو خواهد شد: افغانستان به دنبال صلح و ثبات خواهد بود. میانمار، تایلند و فیلیپین همچنان با چریک‌های بومی خودشان و رهبران جنبش‌های حاضر در آن کشورها درگیر خواهند بود. در سالی که پیش رو داریم احتمالا به این گفته مائو تسه تونگ خواهیم رسید: «قدرت سیاسی از طریق لوله تفنگ رشد می‌کند».


جان اندروز