بازگشت به صحنه جرم تغییرات جوی
در پایان سال ۲۰۰۹ تلاش‌ها برای مذاکره درباره معاهده جهانی تغییرات آب‌و‌هوایی در کپنهاگ به شکست انجامید. در آن زمان، رئیس یک موسسه خیریه این شهر را اینگونه توصیف کرد که: «یک صحنه جرم تغییرات جوی» و «زنان و مردان مجرمی که به سمت فرودگاه می‌گریزند. » ۶ سال بعد، دولت‌ها دوباره به صحنه جرم بازخواهند گشت و این‌بار برای مذاکره درمورد معاهده تغییرات آب‌و‌هوایی در پاریس دور هم جمع خواهند شد. در این زمان، دولت‌ها با جر و بحث و مشاجره راه خود را به سمت دستیابی به توافق باز خواهند کرد، اما مشخص نیست در مورد مهار رشد انتشار گاز کربن توافق صورت خواهد گرفت یا درمورد امیدهای دیگری که در کپنهاگ مطرح شد و به باد رفت.
در پایان سال 2009 تلاش‌ها برای مذاکره درباره معاهده جهانی تغییرات آب‌و‌هوایی در کپنهاگ به شکست انجامید. در آن زمان، رئیس یک موسسه خیریه این شهر را اینگونه توصیف کرد که: «یک صحنه جرم تغییرات جوی» و «زنان و مردان مجرمی که به سمت فرودگاه می‌گریزند.» 6 سال بعد، دولت‌ها دوباره به صحنه جرم بازخواهند گشت و این‌بار برای مذاکره درمورد معاهده تغییرات آب‌و‌هوایی در پاریس دور هم جمع خواهند شد. در این زمان، دولت‌ها با جر و بحث و مشاجره راه خود را به سمت دستیابی به توافق باز خواهند کرد، اما مشخص نیست در مورد مهار رشد انتشار گاز کربن توافق صورت خواهد گرفت یا درمورد امیدهای دیگری که در کپنهاگ مطرح شد و به باد رفت. از سال 2009 تاکنون تغییرات زیادی روی داده است. بسیاری از این تغییرات حاکی از آن است که دستیابی به توافق محتمل‌تر است. نسل جدیدی از رهبران به قدرت رسیده‌اند. در واقع فقط باراک اوباما و آنگلا مرکل همچنان رهبری کشورهای آینده خود را به عهده دارند.
این نسل جدید رهبران، جهان را به‌گونه‌ای رهبری کرده‌اند که انتشار گازهای گلخانه‌ای از سال ۲۰۰۹ تاکنون بی‌وقفه افزایش یافته است. در سال ۲۰۱۵، متوسط غلظت سالانه گاز دی‌اکسید‌کربن در اتمسفر برای نخستین‌بار طی میلیون‌ها سال به بیش از ۴۰۰(PPM) افزایش خواهد یافت. گرچه دمای جهانی سطح کره زمین طی یک دهه افزایش چندانی نداشته است، اما اکثر دانشمندان هواشناسی هشدار می‌دهند خطر آسیب‌های شدید و جبران‌ناپذیر ناشی از افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای رو به افزایش است. در اکثر کشورها( البته نه در آمریکا) تغییرات آب‌و‌هوایی به‌عنوان یک تهدید قابل توجه درنظر گرفته می‌شود. آلودگی هوا در فضای باز به اصلی‌ترین عامل مرگ‌های زودهنگام جهان تبدیل شده است. دو گزارشی که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد (یکی از طرف یک گروه بین‌المللی از روسای جمهوری سابق، روسای موسسات مالی بین‌المللی و اقتصاددانان و دیگری از طرف مدیران ارشد آمریکایی و وزرای سابق خزانه‌داری آمریکا) نشان‌دهنده تغییر عقیده تصمیم‌گیران است. آنها معتقدند مساله تغییرات آب‌و‌هوایی باید حل شود.
از سوی دیگر، برخی بازارها منعکس‌کننده نگرانی درباره مساله تغییرات آب‌و‌هوایی هستند. برای مثال اوراق قرضه سبز که در بازارهای سرمایه برای شرکت‌هایی که سرمایه‌گذاری‌های سازگار با محیط‌زیست انجام می‌دهند، پول جمع‌آوری می‌کند، احتمالا در سال 2015 به 100 میلیارد دلار خواهد رسید. این نوع اوراق قرضه در سال 2009 تقریبا وجود نداشت. درنتیجه سیاست معاهده تغییرات آب‌و‌هوایی تغییر کرده است. در سال 2009، هیچ یک از سه کشور آلاینده بزرگ؛ یعنی ایالات‌متحده، چین و هند، آماده گام برداشتن در جهت حل مساله تغییرات آب‌و‌هوایی نبودند، اما اکنون شاید چنین آمادگی‌ای را داشته باشند.
البته، سنای آمریکا معاهده تغییرات آب‌و‌هوایی را تصویب نخواهد کرد، اما اقدامات اجرایی دولت اوباما(مانند محدود کردن انتشار گاز کربن از نیروگاه‌های برق) این اطمینان را به وجود آورده است که ایالات‌متحده به شرایط هر معاهده احتمالی پایبند خواهد بود، همان‌طور که به قوانین دریایی سازمان ملل پایبند است، بدون اینکه سنا آن را تصویب کرده باشد.
در چین، شی جینپینگ، رئیس‌جمهوری این کشور، به مبارزه با آلودگی اهمیت بیشتری داده است. او تاکنون به دلایل داخلی اقداماتی را در زمینه مبارزه با آلودگی انجام داده است، اما ممکن است براساس اقداماتی که برنامه‌ریزی کرده است، آماده امضای معاهده تغییرات آب‌و‌هوایی باشد. هند درمورد مسائل جهانی تغییرات آب‌و‌هوا محتاط بوده است و احتمالا همچنان محتاط باقی خواهد ماند؛ اما دلیلی که می‌توان امیدوار بود هند نیز برای تصویب معاهده تغییرات آب‌و‌هوایی اقدام کند این است که نارندرا مودی، نخست‌وزیر این کشور، در زمان فرمانداری گجرات از حامیان محیط زیست بود. البته برخی مسائل نیز تغییر نکرده‌اند. اجلاس کپنهاگ عمدتا به دلیل اختلافات بین کشورهای ثروتمند و فقیر با شکست مواجه شد. کشورهای فقیر می‌گفتند کشورهای ثروتمند در وهله اول گازهای گلخانه‌ای بیشتری تولید کرده‌اند و درنتیجه برای کاهش آن باید اقدامات بیشتری انجام دهند و بودجه بیشتری را برای کاهش انتشار گاز کربن در اختیار کشورهای فقیر قرار دهند؛ اما پاسخ کشورهای ثروتمند این بود که آنها اقدامات فراوانی انجام داده‌اند، اما کشورهای درحال توسعه که منشا انتشارهای جدید هستند، خود باید گام‌های بیشتری بردارند. نشانه‌های اندکی مبنی‌بر کاهش این اختلافات وجود دارد. علاوه‌بر این، اتحادیه اروپا که تمایل دارد رهبری مذاکرات تغییرات آب‌و‌هوایی را به عهده بگیرد، از برخی بلندپروازی‌های خود در زمینه حفاظت از محیط‌زیست عقب‌نشینی کرده است.
بهتر از هیچ
معاهده جدید تغییرات آب‌و‌هوایی بازتابی از این مشکلات خواهد بود. به جای یک معاهده سنتی که براساس آن کشورها درمورد تعهدات مشترک و دستیابی به اهداف مشترک توافق می‌کنند، این پیمان جدید به کشورها امکان می‌دهد اهداف خود را تعیین کنند و توافق می‌کنند به‌طور منظم به این اهداف دست پیدا کنند (این مساله به سرمایه‌گذاران جهانی اطمینان می‌دهد که بازار کالاهای سبز گسترش خواهد یافت) و احتمالا توافق خواهند کرد در آینده اهداف دشوارتری را تعیین کنند. چنین توافقی ناچیز خواهد بود. در عمل صرفا آنچه را آمریکا، چین و چند کشور دیگر انجام داده‌اند مدون خواهد کرد و قادر نخواهد بود کشورها را به کاری که مایل به انجام آن نیستند، ملزم کند؛ اما همین هم بهتر از هیچ است و چیزی بیش از دستاورد اجلاس کپنهاگ خواهد بود.
این نسل جدید رهبران، جهان را به‌گونه‌ای رهبری کرده‌اند که انتشار گازهای گلخانه‌ای از سال ۲۰۰۹ تاکنون بی‌وقفه افزایش یافته است. در سال ۲۰۱۵، متوسط غلظت سالانه گاز دی‌اکسید‌کربن در اتمسفر برای نخستین‌بار طی میلیون‌ها سال به بیش از ۴۰۰(PPM) افزایش خواهد یافت. گرچه دمای جهانی سطح کره زمین طی یک دهه افزایش چندانی نداشته است، اما اکثر دانشمندان هواشناسی هشدار می‌دهند خطر آسیب‌های شدید و جبران‌ناپذیر ناشی از افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای رو به افزایش است. در اکثر کشورها( البته نه در آمریکا) تغییرات آب‌و‌هوایی به‌عنوان یک تهدید قابل توجه درنظر گرفته می‌شود. آلودگی هوا در فضای باز به اصلی‌ترین عامل مرگ‌های زودهنگام جهان تبدیل شده است. دو گزارشی که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد (یکی از طرف یک گروه بین‌المللی از روسای جمهوری سابق، روسای موسسات مالی بین‌المللی و اقتصاددانان و دیگری از طرف مدیران ارشد آمریکایی و وزرای سابق خزانه‌داری آمریکا) نشان‌دهنده تغییر عقیده تصمیم‌گیران است. آنها معتقدند مساله تغییرات آب‌و‌هوایی باید حل شود.
از سوی دیگر، برخی بازارها منعکس‌کننده نگرانی درباره مساله تغییرات آب‌و‌هوایی هستند. برای مثال اوراق قرضه سبز که در بازارهای سرمایه برای شرکت‌هایی که سرمایه‌گذاری‌های سازگار با محیط‌زیست انجام می‌دهند، پول جمع‌آوری می‌کند، احتمالا در سال 2015 به 100 میلیارد دلار خواهد رسید. این نوع اوراق قرضه در سال 2009 تقریبا وجود نداشت. درنتیجه سیاست معاهده تغییرات آب‌و‌هوایی تغییر کرده است. در سال 2009، هیچ یک از سه کشور آلاینده بزرگ؛ یعنی ایالات‌متحده، چین و هند، آماده گام برداشتن در جهت حل مساله تغییرات آب‌و‌هوایی نبودند، اما اکنون شاید چنین آمادگی‌ای را داشته باشند.
البته، سنای آمریکا معاهده تغییرات آب‌و‌هوایی را تصویب نخواهد کرد، اما اقدامات اجرایی دولت اوباما(مانند محدود کردن انتشار گاز کربن از نیروگاه‌های برق) این اطمینان را به وجود آورده است که ایالات‌متحده به شرایط هر معاهده احتمالی پایبند خواهد بود، همان‌طور که به قوانین دریایی سازمان ملل پایبند است، بدون اینکه سنا آن را تصویب کرده باشد.
در چین، شی جینپینگ، رئیس‌جمهوری این کشور، به مبارزه با آلودگی اهمیت بیشتری داده است. او تاکنون به دلایل داخلی اقداماتی را در زمینه مبارزه با آلودگی انجام داده است، اما ممکن است براساس اقداماتی که برنامه‌ریزی کرده است، آماده امضای معاهده تغییرات آب‌و‌هوایی باشد. هند درمورد مسائل جهانی تغییرات آب‌و‌هوا محتاط بوده است و احتمالا همچنان محتاط باقی خواهد ماند؛ اما دلیلی که می‌توان امیدوار بود هند نیز برای تصویب معاهده تغییرات آب‌و‌هوایی اقدام کند این است که نارندرا مودی، نخست‌وزیر این کشور، در زمان فرمانداری گجرات از حامیان محیط زیست بود. البته برخی مسائل نیز تغییر نکرده‌اند. اجلاس کپنهاگ عمدتا به دلیل اختلافات بین کشورهای ثروتمند و فقیر با شکست مواجه شد. کشورهای فقیر می‌گفتند کشورهای ثروتمند در وهله اول گازهای گلخانه‌ای بیشتری تولید کرده‌اند و درنتیجه برای کاهش آن باید اقدامات بیشتری انجام دهند و بودجه بیشتری را برای کاهش انتشار گاز کربن در اختیار کشورهای فقیر قرار دهند؛ اما پاسخ کشورهای ثروتمند این بود که آنها اقدامات فراوانی انجام داده‌اند، اما کشورهای درحال توسعه که منشا انتشارهای جدید هستند، خود باید گام‌های بیشتری بردارند. نشانه‌های اندکی مبنی‌بر کاهش این اختلافات وجود دارد. علاوه‌بر این، اتحادیه اروپا که تمایل دارد رهبری مذاکرات تغییرات آب‌و‌هوایی را به عهده بگیرد، از برخی بلندپروازی‌های خود در زمینه حفاظت از محیط‌زیست عقب‌نشینی کرده است.
بهتر از هیچ
معاهده جدید تغییرات آب‌و‌هوایی بازتابی از این مشکلات خواهد بود. به جای یک معاهده سنتی که براساس آن کشورها درمورد تعهدات مشترک و دستیابی به اهداف مشترک توافق می‌کنند، این پیمان جدید به کشورها امکان می‌دهد اهداف خود را تعیین کنند و توافق می‌کنند به‌طور منظم به این اهداف دست پیدا کنند (این مساله به سرمایه‌گذاران جهانی اطمینان می‌دهد که بازار کالاهای سبز گسترش خواهد یافت) و احتمالا توافق خواهند کرد در آینده اهداف دشوارتری را تعیین کنند. چنین توافقی ناچیز خواهد بود. در عمل صرفا آنچه را آمریکا، چین و چند کشور دیگر انجام داده‌اند مدون خواهد کرد و قادر نخواهد بود کشورها را به کاری که مایل به انجام آن نیستند، ملزم کند؛ اما همین هم بهتر از هیچ است و چیزی بیش از دستاورد اجلاس کپنهاگ خواهد بود.
ارسال نظر