وقوع 280 حادثه و حریق روزانه در تهران

چهار روز دیگر دقیقا یک ماه از وقوع حادثه شهران می‌گذرد. حادثه سحرگاهی ۲۸ خرداد که منجر به نشست زمین در میدان شهران و شکستگی خط لوله گاز و انفجاری مهیب در این منطقه شد؛ انفجاری که گودالی عمیق در خیابان ایجاد کرد و شعله‌های آن تا ارتفاع ۲۰ متری به هوا بلند شد. این حادثه موجب قطع جریان برق، گاز، آب و تلفن در منطقه شد؛ خساراتی به کارگاه مترو و چند واحد مسکونی وارد کرد و باعث ناپدید شدن ۲ کارگر پیمانکار مترو شد. وقوع این حادثه اگرچه از سوی سازمان‌ها و نهادهای مختلف مورد واکاوی قرار گرفت اما مانند هر حادثه دیگری به جای آنکه علل وقوع حادثه بررسی شود و درس عبرتی برای تهران باشد به عرصه‌ای برای پاسکاری مسوولیت مدیران بدل شد. طوری که رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران پس از گذشت چند هفته از وقوع این حادثه عنوان کرد که هنوز هم اظهار نظر در مورد علت وقوع حادثه غیرکارشناسی است و باید همچنان منتظر اظهارنظر کارشناسان در این خصوص ماند. احمد صادقی با اشاره به اظهارنظر برخی مدیران دولتی که عنوان کرده‌اند «عملیات احداث مترو علت فروریزی زمین-در حادثه انفجار لوله گاز در شهران- بوده است»، گفت: در این خصوص منتظر نظر کارشناسان هستیم، اما جای تعجب دارد که برخی اظهارنظر می‌کنند که مشکل فرونشست زمین در حادثه شهران، مترو بوده است. این در حالی است که در حال حاضر نمی‌توان نظر قطعی درباره علت این حادثه داد و گفتن این صحبت‌ها اصلا به صلاح نیست.

او با تاکید بر اینکه ما نیز می‌توانیم اظهارنظرهای غیرکارشناسی را نشر دهیم، افزود: ممکن است عده‌ای معتقد باشند که در این فرونشست آبفا مقصر است؛ چراکه شبکه آبهای شهر تهران، آب‌های سرگردانی است که شاید آنها باعث فرونشست شوند، اما هنوز نمی‌توان نظری داد. باید دقت و وقت بیشتری در این خصوص لحاظ شود تا نظر کارشناسی و تخصصی ارائه شود، نه اینکه با اظهارات غیرعلمی جامعه را تحت تاثیر قرار دهیم. رئیس پارلمان محلی پایتخت نیز پس از برگزاری یک جلسه غیرعلنی با موضوع حادثه شهران، در جلسه علنی هفته گذشته عنوان کرد: شورای شهر به‌دنبال شناسایی علت حادثه نیست. مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه وظیفه شورای شهر تهران شناسایی مقصر نیست، گفت: بررسی موضوع حادثه رخ داده در شهران به‌صورت تخصصی است.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، چمران با اشاره به جلسه برگزار شده درخصوص بررسی حادثه شهران به حضور مسوولان مختلف مرتبط با این موضوع همچون مترو، سازمان تحقیقات وزارت راه و شهرسازی، سازمان آب و سازمان زمین شناسی اشاره کرد و گفت: تشخیص مقصر این حادثه توسط قوه قضائیه انجام می‌گیرد و وظیفه شورای شهر تهران یافتن مقصر نیست. او با اشاره به کار تخصصی شورای شهر برای جلوگیری از موضوعات احتمالی در آینده اظهار کرد: اولین مساله مطرح شده موضوع کانال‌های مشترک شهری بود که حداقل در خیابان‌های جدید طراحی شوند تا آب و برق و تلفن از این مسیر و گاز با فاصله‌ای ایمن از این تاسیسات عبور کند.

رئیس شورای شهر تهران تصریح کرد: این همان موضوعی است که در دور گذشته شورای شهر تهران و در کمیسیون عمران و شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران نیز به شدت پیگیری می‌شد. رئیس شورای شهر تهران ابعاد دیگری از تهدیدهای بالقوه موجود در همان منطقه شهران را روشن کرد. چمران ادامه داد: دیگر موضوع مورد تاکید بحث انجام مطالعات فیزیک زمین شناسی برای شناسایی مغازه‌ها یا کانال‌ها است که باید در مسیر‌های مترو انجام گیرد و باید در قراردادها آورده شود. او همچنین به مخزن بنزین تهران در شهران اشاره کرد و گفت: این مخزن در ارتفاعی بالاتر از شهران قرار گرفته است و ماشین‌های سوخت‌رسان برای تامین بنزین شهر باید به این مکان بروند. او اضافه کرد: اگر زلزله در تهران رخ دهد و این مخازن شکسته و بنزین آنها سرازیر شود، این بخش از شهر در معرض تهدید جدی قرار می‌گیرد، ضمن اینکه تاکنون چند تانکر در این مکان چپ کرده‌اند و لوله‌ای نیز ترکیده است که نشان‌دهنده این تهدید است.

چمران به حضور وزیر نفت در گذشته برای تغییر مکان این مخزن اشاره و تاکید کرد: حضور این مخزن درون شهر خطرناک است و چنین مخزنی نباید در این مکان و در درون شهر باشد؛ بر همین اساس پیشنهادی تهیه و به دستگاه‌های دولتی مسوول ارسال شد.

اما در این میان برخی دیگر از اعضای شورای شهر، همکاری نکردن شهرداری تهران درخصوص تهیه نقشه جامع فضاهای زیرسطحی زمین را مورد اعتراض قرار دادند. معصومه‌آباد، رئیس کمیته ایمنی شورای شهر تهران با بیان اینکه از فضای زیرسطحی شهر تهران بی‌خبر هستیم، نسبت به عدم همکاری شهرداری در زمینه تهیه برنامه عملیاتی درخصوص رعایت حریم، شبکه‌های برق، لوله‌های انتقال سوخت و سایر تاسیسات مهم شهری تذکر داد و خواستار توجه جدی به فضاهای زیرسطحی شهر تهران شد. او در این باره تصریح کرد: عدم توجه شهرداری در این خصوص در حالی است که ماده ۶۱ برنامه پنج ساله دوم، شهرداری تهران را مکلف کرده در سال اول برنامه، برنامه عملیاتی رعایت حریم، شبکه‌های برق، لوله‌های انتقال سوخت و سایر تاسیسات مهم شهری را تهیه کند، این درحالی است که سال سوم شورا در شرف پایان است، ولی هنوز اقدامی صورت نگرفته است.

رئیس کمیته ایمنی افزود: نظر به اینکه فضاهای زیرسطحی در کلانشهر تهران در حال گسترش است و شهر در بستری از گسل‌های لرزه خیز قرار دارد که می‌تواند حوادثی همانند حادثه اخیر در منطقه شهران را مضاعف کند، این تکلیف در زمان برنامه‌ریزی در سال اول برنامه دیده شده که متاسفانه مورد توجه قرار نگرفته است. آباد همچنین گفت: به همین دلیل شاهد روزانه ۲۸۰ حادثه و حریق در شهر تهران هستیم و اضافه کردن ایستگاه‌های آتش نشانی به معنای اضافه کردن ظرفیت مقابله‌ای ما به‌شمار می‌آید، این درحالی است که این کار اقدامی برای ایمنی و پیشگیری به حساب نمی‌آید.به گفته کارشناسان، فارغ از این موضوع که در این حادثه ریزش تونل مترو منجر به ترکیدگی لوله گاز شده است یا آنکه فرونشست زمین این حادثه را به وجود آورده است نکته مهم‌تر این است که در زمان بروز حوادث این‌چنینی به‌دلیل ساختار شبکه زیرساخت شهری، ایجاد اختلال در هر یک از این شبکه‌‌ها تبعاتی را برای سایر عناصر زیرساخت شهر تهران و شریان‌های حیاتی شهر به‌وجود خواهد آورد و همین موضوع می‌تواند درس عبرتی برای مسوولان باشد.