کارشناسان مسکن: ملاک مرکز آمار در شناسایی خانه‌های‌خالی چه بوده است؟
ابهام آماری در «۶/۱ میلیون خانهخالی»
گروه مسکن- فرید قدیری: دامنه تردیدی که از چند روز پیش همزمان با اعلام «۶/۱ میلیون خانهخالی در کشور» نسبت به این آمار به‌وجود آمد، حالا تحت تاثیر گفته‌های رییس مرکز آمار درباره نحوه شناسایی خانه‌های خالی، افزایش پیدا کرده است.
دو پرسش مسوولان بازار مسکن از «نتیجه‌سرشماری»
گروه مسکن- فرید قدیری: دامنه تردیدی که از چند روز پیش همزمان با اعلام «۶/۱ میلیون خانهخالی در کشور» نسبت به این آمار به‌وجود آمد، حالا تحت تاثیر گفته‌های رییس مرکز آمار درباره نحوه شناسایی خانه‌های خالی، افزایش پیدا کرده است. کارشناسان و برخی مسوولان بازار مسکن، آنچه نتیجه سرشماری سال۹۰ از ابعاد بازار خانه‌های‌خالی گزارش کرده را غیرقابل باور می‌دانند و می‌گویند، یافته‌های دو سال گذشته آنها از بازار مسکن، حجم خانه‌های‌خالی را خیلی کمتر از عدد سرشماری نشان می‌دهد. ضمن اینکه نحوه شمارش خانه‌های خالی توسط این گروه کاملا متفاوت از مسیر سرشماری توسط مرکز آمار است.
به گزارش «دنیای‌اقتصاد» پایه تحقیقاتی که مسوولان بازار مسکن در دو سال گذشته برای شناسایی خانه‌های خالی انجام داده‌اند مبتنی بر اطلاعاتی بوده که وزارت نیرو به صورت ماهانه با صدور قبض آب‌وبرق، از کل املاک مسکونی کشور به دست می‌آورد.
در این تحقیقات تعداد خانه‌هایی که در «چند ماه متوالی» مصرف انرژی برق در آنها در حد صفر بوده است، در بهترین حالت از مرز یک میلیون واحدمسکونی تجاوز نمی‌کند و برای شهر تهران این تعداد، حداکثر ۲۵۰ هزار واحد است.
این در حالی است که مرکز آمار ایران برپایه مراجعه «۲۰ روزه» ماموران سرشماری به در خانه‌های مسکونی و سه بار تکرار در مراجعه به خانه‌هایی که مالکانش جوابگوی پرسش‌های نفوس‌ومسکن نبوده‌اند، اعلام کرده است: در کشور یک میلیون و ۶۶۶ هزار خانهخالی وجود دارد و در تهران نیز تعداد این نوع املاک ۳۲۷ هزار فقره است. به این ترتیب آمار سرشماری در بخش خانه‌های خالی بین ۲۳ تا ۳۰ درصد بیشتر از ارقامی است که عوامل بازار مسکن مدعی آن هستند. خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» روز گذشته تلاش کرد ابهام مسوولان و کارشناسان بازار مسکن را از طریق ارتباط تلفنی با رییس مرکز آمار ایران یا مدیران طرح سرشماری در مرکز، پیگیری کند اما تا لحظه تنطیم خبر، به‌رغم درخواست از روابط‌عمومی مرکز آمار، پاسخی از سوی مسوولان مرکز ارائه نشد.
پرسش‌هایی که هم‌اکنون در بازار مسکن نسبت به آمار خانه‌های خالی وجود دارد به نوع برداشتی بر می‌گردد که دولت از این خانه‌ها دارد.
آیا می‌شود به واسط سه بار مراجعه بی‌جواب مامور سرشماری در فاصله ۲۰ روز به در یک ملک مسکونی و سپس تحقیق محلی مامور، نتیجه گرفت آن ملک به طور عمدی و با میل و خواسته مالکش، خالی نگه داشته شده است؟آیا همه ۶/۱ میلیون خانه خالی سرشماری‌شده توسط مرکز آمار، در گروه املاک احتکار شده در بازار قرار دارند؟
پرسش آخر اینکه، برای شناسایی خانه‌های خالی، طول دوره تحقیق باید «چند روزه» باشد یا «چند ماهه»؟
مرکز آمار هنوز به این سه پرسش پاسخ نداده و در عین حال رییس مرکز آمار ایران در گفت‌وگوی ویژه خبری سه‌شنبه شب در شبکه دو به صراحت گفت: کار مرکز آمار تحلیل نتایج سرشماری نیست بلکه تهیه نتایج آن و اعلام به دستگاه‌های دولتی است.
اکنون در شرایط ابهام نسبت به این آمار، برخی کارشناسان مطرح می‌کنند: بخشی از یک میلیون و ۶۰۰ هزار خانهخالی را آپارتمان‌هایی تشکیل می‌دهد که جزو دو گروه از آپارتمان‌های غیرقابل استفاده قرار دارند.
دسته اول، واحدهایی است که ظاهر بیرونی آنها «آماده به مصرف بودن» آنها را نشان می‌دهد اما چون هنوز پایان‌کار یا سندرسمی برایشان صادر نشده است، قابلیت فروش و استفاده را ندارد.دسته دوم نیز آپارتمان‌هایی هستند که مالک آنها را برای فروش به بنگاه‌ها عرضه کرده و در نوبت واگذاری به طرف تقاضا قرار دارد.این دو دسته از واحدهای مسکونی در ظاهر جزو لیست خانه‌های خالی به حساب می‌آید اما در واقع در گروه واحدهای مسکونی بدون‌استفاده با نیت احتکار یا واحداضافی، قطعا قرار نمی‌گیرند. در حال حاضر نگرانی کارشناسان مسکن از این است که دولت به‌خصوص سیاست‌گذاران بخش مسکن تصور کنند در کشور ۶/۱ میلیون واحد مسکونی بدون‌استفاده و مازاد برمصرف وجود دارد و با این تصور، سیاست «عرضه بیشتر و تحریک بازار ساخت‌وساز» را متوقف کنند.
ابهام دوم چیست؟
به گزارش «دنیای‌اقتصاد» ابهام دومی که به آمارهای بخش مسکن در نتایج سرشماری وارد است به تعداد کل واحدهای مسکونی در کشور و شاخص تراکم خانوار در واحدمسکونی برمی‌گردد.
مرکز آمار اعلام کرده است در کشور ۲۰ میلیون واحدمسکونی وجود دارد که با احتساب ۲۱ میلیون و ۱۸۵ هزار خانوار در کشور، شاخص تراکم خانوار در واحدمسکونی عدد ۰۶/۱ است به این معنی که در هر ۱۰۰ واحدمسکونی به‌طور متوسط ۱۰۶ خانوار زندگی می‌کنند. مرکز آمار در عین حال تعداد خانه‌های خالی را جداگانه رقمی معادل ۶/۱ میلیون واحدمسکونی اعلام کرده است و این ابهام وجود دارد که «آیا تعداد خانه‌های خالی جزو ۲۰ میلیون موجودی مسکونی کشور حساب شده است یا نه؟»
گفته می‌شود خانه‌های خالی در آمار ۲۰ میلیونی محاسبه نشده به این معنی که تعداد کل واحدهای مسکونی در کشور با احتساب خانه‌های خالی ۲۱ میلیون و ۶۶۶ هزار واحد می‌شود. در این حالت، این گونه تفسیر می‌شود که در کشور عرضه مسکن حدود ۵۰۰ هزار واحد از حجم تقاضای ساکن در کشور، بیشتر است و عملا شاخص تراکم خانوار در واحدمسکونی زیر یک قرار می‌گیرد که چنین اتفاقی از نظر مسوولان بخش مسکن مردود و نادرست است.
«دنیای‌اقتصاد» برای پاسخ به پرسش‌هایی که درباره شمارش خانه‌های خالی برای کارشناسان به‌وجود آمده است، آماده و منتظر دریافت استدلال، پاسخ و اظهارنظر مسوولان مرکز آمار می‌ماند.
ارسال نظر