پیشنهادهای نشست داووس برای اقتصاد جهانی

عکس:AFP

رییس بانک جهانی: پولدارها فقرا را به حال خود رها نکنند. پیشنهادهای نشست داووس برای اقتصاد جهان

مونا مشهدی رجبی

رابرت زولیک، رییس بانک جهانی در نشست پایانی سی‌ونهمین اجلاس داووس از رهبران سیاسی، مدیران صنعتی، اقتصاددانان و دست‌اندرکاران کشورهای مختلف خواست تا کشورهای در حال توسعه را بدون حمایت مالی رها نکنند.

او به عنوان مسوول یکی از برترین ارگان‌های اقتصادی و مالی جهان از کشورهای صنعتی و توسعه‌یافته خواست تا معادل ۷/۰درصد از مبلغی که به اقتصادشان تزریق می‌کنند را به کشورهای در حال توسعه اختصاص دهند. وی در مجمع جهانی اقتصاد گفت: «این مبلغ به صندوق آسیب‌پذیران بانک جهانی واریز خواهد شد و بانک با توجه به اطلاعات رسیده از اوضاع اقتصادی این کشورها، مبلغ را به کشورهایی که بیشترین نیاز را دارند اختصاص می‌دهد.»

وی ادامه داد: ارائه این بودجه می‌تواند کمک‌رسانی سازمان‌های جهانی از قبیل سازمان ملل متحد، بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول را به کشورهای آسیب‌پذیری دنیا سریع‌تر کند. با کمک این مبلغ کشورهای فقیر جهان ضمن تامین امکانات بهداشتی، درمانی، غذایی و آموزشی برای کشورهای فقیر، زمینه لازم برای اجرای طرح‌های زیرساختی از قبیل جاده‌سازی، پل‌سازی و راه‌اندازی مشاغل کوچک و بزرگی که برای هزاران نفر از ساکنان آنها فرصت شغلی ایجاد کند را فراهم می‌کند. رابرت زولیک با اشاره به این که تخصیص ۷/۰درصد از بودجه‌ای که هر کشور برای اصلاح اقتصاد در نظر گرفته است به این صندوق مبلغ قابل‌توجهی نخواهد بود، گفت: «این مبلغ می‌تواند تغییرات بزرگی در زندگی ساکنان کشورهای در حال توسعه ایجاد کند و هزاران نفر از ساکنان کشورهای فقیر را نجات دهد.»

تاثیر بحران روی کشورهای در حال توسعه

تمامی کشورهای صنعتی جهان مبالغ کلانی برای تزریق به اقتصاد در نظر گرفته‌اند تا با کمک آن با این سونامی اقتصادی مقابله کنند. اما کشورهلای فقیر و کم‌توسعه‌یافته جهان توانایی مالی لازم برای این کار را ندارند و همین مساله سبب عمیق‌تر شدن و بیشتر شدن تاثیر بحران اقتصادی جهانی روی اقتصاد ضعیف آنها می‌شود. کشورهای آفریقایی که در آغاز بحران اقتصادی دنیا شاهد ورشکستگی شمار زیادی از بانک‌های خود بودند، هم‌اکنون با شرایط تازه‌ای روبه‌رو هستند. آنها کاهش درون‌ریز سرمایه‌های خارجی را تجربه می‌کنند و همین مساله از سرعت رشد اقتصادی آنها کاسته است. کشورهای آفریقایی به دلیل کاهش کمک‌های خارجی و کاهش تقاضا برای تولیدات آنها در کشورهای صنعتی شاهد تنزل سطح درآمد صادراتی خود هستند و همین مساله سبب شد تا پایه‌های متزلزل اقتصاد آنها در آستانه فروپاشی باشد.

کارشناس امور آفریقا در بانک جهانی معتقد است این بحران اقتصادی در دنیا سبب می‌شود تا برنامه‌های توسعه انسانی که در عرض سال‌های گذشته برای ارتقای استانداردهای زندگی مردم این کشورها به‌کار گرفته شد، تاثیر خود را از دست بدهد. رییس بانک جهانی در سخنرانی خود در مقابل ۲۵۰۰ نفر از حضار در اجلاس داووس اقدام به ارائه گزارشی در مورد وضعیت اقتصادی دنیا کرد و گفت: «در سه ماه آخر سال قبل ارزش تولید ناخالص داخلی جهان و رشد آن کاهش یافت. در این بازه زمانی رشد تولید ناخالص داخلی ۵‌درصد کمتر از برآوردها شد و همین مساله سبب شد تا پیش‌بینی‌ها از ادامه روند کاهش رشد اقتصادی در سال ۲۰۰۹ میلادی خبر دهد. مطالعات نشان می‌دهد در سال ۲۰۰۸ میلادی از حجم تبادلات تجاری در جهان کاسته شد و این روند در سال ۲۰۰۹ میلادی ادامه می‌یابد. در سال ۲۰۰۹ میلادی برای اولین بار طی ۲۷ سال اخیر نرخ رشد تبادلات تجاری در جهان منفی خواهد بود. بحران اقتصادی جهانی سبب می‌شود تا سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای در حال توسعه کمتر شود. انتظار می‌رود در سال ۲۰۰۹ میلادی نرخ رشد سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای در حال توسعه ۵/۳ درصد باشد در حالی که در سال ۲۰۰۷ میلادی ۱۳‌درصد بود.

افزایش بیکاری

انتظار می‌رود تا انتهای سال جاری میلادی ۵۱‌میلیون فرصت شغلی در جهان از بین برود و نرخ بیکاری در جهان با ۴/۱درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۰۷ میلادی به ۱/۷درصد برسد. در این سال نرخ بیکاری در کشورهای توسعه یافته و صنعتی برابر با ۹/۷درصد خواهد بود.اما با توجه به بودجه‌های کلانی که به اقتصاد این کشورها تزریق می‌شود احتمال باز‌سازی اقتصاد و ایجاد فرصت‌های شغلی در سال ۲۰۱۰ میلادی بسیار زیاد است، ولی در کشورهای در حال توسعه و بعضا فقیر دنیا از دست رفتن این فرصت‌های شغلی به معنای تخریب زندگی هزاران نفر و بیکاری آنها برای مدت زمان نامعلوم است. برای مثال در ماه دسامبر سال قبل ۳۰‌هزار نفر از کارگران بخش معدن در کنگو اخراج شدند و در کشور برزیل ۶۵۴‌هزار نفر شغل خود را از دست دادند. کشور چین که بودجه‌ای به ارزش ۵۸۶‌میلیارد دلار برای تزریق به اقتصاد در نظر گرفته است در عرض یک سال گذشته بیشتر از ۴۰۰‌هزار فرصت شغلی را از دست داده است و پیش‌بینی می‌شود در سال‌جاری میلادی بیشتر از یک میلیون فرصت شغلی در این کشور از بین برود.

زولیک با اشاره به ابعاد گسترده بحران اقتصادی در جهان از تمامی کشورهای صنعتی خواست تا کشورهای فقیر دنیا را در این بحران تنها نگذارند و بدانند که در صورت مواجهه اقتصاد کشورهای فقیر با مشکلات لاینحل مشکلات اقتصادی و اجتماعی زیادی برای کشورهای صنعتی ایجاد می‌شود. وی برای تایید سخنان خود به این نکته اشاره کرد که اقتصاد جهان همچون حلقه‌های یک زنجیر است. برخی از حلقه‌ها بزرگ‌تر و قوی‌تر هستند و برخی از آنها ضعیف‌تر هستند و سریع‌تر شکسته می‌شوند. به هر حال هر یکی از این حلقه‌ها که شکسته شود زنجیر کارآیی خود را از دست می‌دهد.