گازوئیل تولید داخل کی مرغوب می‌شود؟
راه سخت دیزلی‌ها
حمیدرضا بهداد- این روزها در شرایطی تولید و عرضه دوباره خودروهای سواری دیزلی (گازوئیل سوز) بر سر زبان‌ها افتاده که بنا به گفته مسوولان، گازوئیل تولید داخل از کیفیتی بسیار پایین برخوردار و به هیچ وجه قابل استفاده در خودروهای سواری نیست.
بنابر گفته مسوولان وزارت نفت هم‌اکنون گوگرد موجود در گازوئیل تولید داخل به حدود هفت تا ۱۰هزار p.p.m می‌رسد، این در حالی است که استاندارد جهانی گوگرد موجود در گازوئیل، تنها ۵۰ p.p.m بوده و در نتیجه آلایندگی بسیار پایینی دارد.
در حال حاضر پالایشگاه‌هایی که به تولید گازوئیل در کشور مشغولند، بسیار قدیمی‌بوده و قدمتی تا ۶۰ سال دارند، به همین دلیل تولیدات آنها از کیفیت بسیار نازلی برخوردار است.
برخی مسوولان، گوگرد موجود در گازوئیل تولید داخل را ۲۰۰ برابر استاندارد جهانی دانسته و برخی دیگر نیز معتقدند، با در نظر گرفتن استاندارد یورو ۵، کیفیت گازوئیل ایران ۱۰۰۰ بار نازل‌تر از کشورهای اروپایی است.
هر چند در راستای اصلاح کیفیت گازوئیل، هفت پالایشگاه نظیر تهران، تبریز، اصفهان و اراک در نظر گرفته شده است اما آن طور که مسوولان عنوان می‌کنند، متوسط پیشرفت فیزیکی این پالایشگاه‌ها، بین ۳۰ تا ۷۰درصد بوده و به این زودی‌ها راه‌اندازی نخواهند شد.
کیفیت پایین گازوئیل داخلی در شرایطی است که شرکت ملی پالایش و پخش و فرآورده‌های نفتی، مسوول مستقیم ارتقای کیفی این سوخت به حساب آمده، اما تا به امروز نتوانسته آن طور که باید و شاید تعهدات خود را در این زمینه به مرحله عمل برساند.
البته شاید بتوان کم‌کاری شرکت پالایش و پخش را در ارتقای کیفیت گازوئیل، به نوعی ناشی از کم‌کاری و بی انگیزگی خودروسازان داخلی در تولید محصولات سواری دیزلی نیز دانست، زیرا خودروسازان داخلی در این زمینه تنها وعده رونمایی از موتوری دیزلی را طی هفته آینده داده‌اند.
موتوری که هر چند رونمایی از آن، امید به تولید خودروهای دیزلی و در نتیجه ارتقای کیفیت گازوئیل را افزایش می‌دهد، اما با توجه به تجربه‌ای که خودروسازی ایران در موتور پایه گازسوز(EF۷)، کسب کرد هیچ بعید نیست که موتور دیزل هم به سرنوشت موتور پایه گازسوز دچار شود.
شرکت تحقیقات موتور ایران خودرو (ایپکو) امید زیادی برای تولید انبوه EF۷ داشت، اما این موتور با وجود حمایت‌ها و تبلیغات فراوانی که دولت برای تولید و توسعه خودروهای دوگانه سوز، در نظر گرفت، تا به امروز نتوانسته به تیراژ قابل ذکری دست یابد، آن هم در شرایطی که ایران از منابع گازی فراوانی برخوردار است.
حال از این رو و با توجه به تولید نامرغوب گازوئیل در کشور، کارشناسان معتقدند باید هماهنگی لازم بین تولید موتور و خودروهای دیزلی و گازوئیل استاندارد به وجود آید تا مشتریان ایرانی خاطرات تلخ خودروهای دوگانه سوز را این بار با دیزلی‌ها تجربه نکنند.
گازوئیل به صرفه تر از بنزین
با وجود چالش بزرگی به نام گازوئیل نامرغوب، کارشناسان و مسوولان بر این باورند که گازوئیل با توجه به مصرف بهینه‌ای که دارد نه تنها باید سهمی‌عظیم را در سبد سوخت به خود اختصاص دهد، بلکه جایگزین کردن آن به جای بنزین، بسیار اقتصادی و به صرفه است.
مدیرعامل‌سازمان بهینه‌سازی در این زمینه می‌گوید: قطعا گازوئیلی که در داخل به تولید می‌رسد به هیچ وجه قابلیت استفاده در سواری‌های دیزلی را نداشته و باید کیفیت آن را بسیار بالاتر برد.
عباس کاظمی‌با اشاره به اینکه با در نظر گرفتن استاندارد یورو ۵، میزان گوگرد موجود در گازوئیل تولید داخل، ۱۰۰۰ برابر استاندارد جهانی است، می‌افزاید: با این حال نمی‌توان از گازوئیل به عنوان سوختی بهینه غافل ماند.
به گفته مدیرعامل‌سازمان بهینه‌سازی، در حال حاضر ۵۲درصد خودروهای تحت تردد در کشورهای اروپایی، دیزلی است.
وی تاکید می‌کند: اگر آمار خودروهای دیزلی کشورهای اروپای شرقی را به حساب نیاوریم، متوسط استفاده اروپایی‌ها بسیار بالاتر از ۵۲درصد خواهد بود، به نحوی که در برخی کشورها درصد استفاده از دیزلی‌ها بیش از ۹۰درصد است.
کاظمی‌با بیان اینکه اروپایی‌ها طی ۶۰ سال گازوئیل را جایگزین بنزین در باک خودروهای خود کردند، می‌گوید: به اعتقاد من سهم گازوئیل در سبد سوخت کشور باید بیش از بنزین باشد، چراکه مصرف آن بهینه تر و در نتیجه اقتصادی‌تر است.
کاظمی‌‌همچنین در زمینه میزان پیشرفت پالایشگاه‌های جدید کشور نیز تاکید می‌کند: طی سه چهار سال آینده شاهد راه‌اندازی پالایشگاه‌هایی نظیر بندرعباس و اراک خواهیم بود و با وجود آنها، می‌توان به تامین گازوئیل مورد نیاز برای خودروهای سواری کشور امیدوار بود.
به گفته مدیرعامل سازمان بهینه‌سازی پالایشگاه اراک که تا به امروز، ۶۰درصد پیشرفت فیزیکی داشته، طی سال ۹۱ به مرحله بهره‌برداری می‌رسد و با توجه به ظرفیت ۶۰هزار بشکه ای آن در روز، به راحتی می‌توان گازوئیل مورد نیاز یک پنجم خودروهای سواری تولید داخل را تامین کرد.
اظهارات کاظمی‌‌در شرایطی است که به گفته کارشناسان یک خودرو دیزلی در مقایسه با خودرویی بنزین سوز، ۳۰ الی ۴۰درصد سوخت کمتری مصرف کرده و با یک باک پر از گازوئیل، می‌توان حدود یک‌هزار و ۲۰۰ کیلومتر مسافت را طی کرد.
لزوم استاندارد‌سازی گازوئیل
اما پریچهر قزلباش، معاون اداره کل نظارت بر اجرای استاندارد نیز با اشاره به تجدیدنظر استاندارد ملی گازوئیل بر اساس استاندارد یورو ۴ می‌گوید: حداکثر مقدار گوگرد گازوئیل در استاندارد ملی موجود حدود ۲۰۰ برابر حد مجاز مقدار گوگرد در استانداردهای اروپایی است که این موضوع موجب افزایش آلودگی هوا و آسیب دیدن موتور خودروها می‌شود.
وی می‌افزاید: بر اساس استاندارد جدید، پالایشگاه‌های کشور ملزم به تولید گازوئیل مطابق با الزامات زیست محیطی، با مقدار گوگرد حداکثر ۵۰ p.p.m خواهند بود، ضمن آن که سایر فاکتورهای کیفی گازوئیل نیز بهبود خواهد یافت.
کم‌کاری شرکت پالایش و پخش
اما در مورد تاخیر وزارت نفت در عرضه گازوئیل با کیفیت، رویانیان، رییس ستاد حمل و نقل و مدیریت مصرف سوخت، با اشاره به برنامه‌ریزی‌های کلان دولت برای افزایش سهم نفت گاز (گازوئیل) در سبد سوختی خودروهای کشور می‌گوید: هم‌اکنون شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی نتوانسته به تعهد خود برای بهبود کیفیت گازوئیل تولید شده در پالایشگاه‌های داخلی عمل کند.
وی با بیان اینکه باید کیفیت گازوئیل تولید شده در پالایشگاه‌های داخلی به استاندارد یورو۴ بهبود می‌یافت، تصریح کرده که در صورت بهبود کیفیت گازوئیل تولید شده در پالایشگاه‌های داخلی، تعداد خودروهای دیزلی نیز افزایش می‌یابد.
گفته‌های رویانیان در حالی است که مشکلات مربوط به پایین بودن کیفیت بنزین و گازوئیل، صدای خودروسازان داخلی را نیز درآورده است؛ به طوری که آنها معتقدند حتی با اعمال برنامه‌های کیفی روی محصولات تولیدی، به دلیل کیفیت پایین فرآورده‌های داخلی همچون بنزین و به‌ویژه گازوئیل موجب ایجاد اشکال در محصولاتشان می‌شود. حتی گفته می‌شود که هم اکنون پژو ۲۰۶ دیزلی در ایران‌خودرو تولید می‌شود، ولی به دلیل پایین بودن کیفیت گازوئیل داخلی، این خودرو فقط برای صادرات در نظر گرفته شده
است.
یورو ۵ در دستور کار شرکت پالایش و پخش
اما امین‌الله اسکندری، مدیرهماهنگی و نظارت بر تولید شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، در زمینه تولید گازوئیل مرغوب می‌گوید: ارتقای کیفیت فرآورده‌های نفتی براساس استاندارد یورو ۵ در دستور کار قرار دارد که در این میان پالایشگاه آبادان در بخش بنزین به تولیدی معادل کیفیت یاد شده خواهد رسید.
اسکندری همچنین درباره کیفیت فعلی گازوئیل تولیدی می‌افزاید: برای ارتقای کیفیت گازوئیل به سرمایه‌گذاری بیشتری نیاز است، چرا که کار پیچیده‌تر است.
در حال حاضر متوسط گوگرد گازوئیل بیشتر از‌هزار p.p.m است، ولی در استاندارد EURO۵؛
۱۰ p.p.m در نظر گرفته شده است که طبق برنامه زمان‌بندی و در صورت تامین منابع مالی مورد نیاز، تا سال ۱۳۹۰ به این استاندارد دست می‌یابیم.
ارسال نظر