حسابی که صدا دارد اما وزن ندارد

درحالی که رییس‌جمهور در مناظره تلویزیونی در دوره انتخابات، رییس کل بانک‌مرکزی را مکلف کرد تا موجودی حساب ذخیره ارزی را اعلام کند، اما با گذشت چهارماه از درخواست وی، بانک مرکزی موجودی حساب ذخیره ارزی را اعلام نمی‌کند.

به گزارش ایلنا، آخرین گزارش مربوط به موجودی حساب ذخیره ارزی در اسفند ماه سال گذشته به نقل از غلامرضا مصباحی‌مقدم، رییس کمیسیون ویژه تحول اقتصادی مجلس اعلام شد.

قبل از اعلام مصباحی مقدم، رییس کل بانک مرکزی با این استدلال که شرایط اقتصادی دنیا بحرانی است و کشور تحت فشار تحریم‌ها قرار دارد، در نتیجه اعلام میزان ذخایر ارزی کشور موجب افزایش فشارهای اقتصادی بر ایران خواهد شد؛ به نحوی موجودی ذخیره ارزی را در همان پرده ابهام قرار داد.

پیش از این نیز محمود احمدی‌نژاد در مصاحبه انتخاباتی موجودی حساب ذخیره ارزی را محرمانه اعلام کرد. این درحالی است که هیچ ماده قانونی برای محرمانه بودن این حساب وجود ندارد. حسابی که می‌گویند فقط از آن صحبت می‌شود، اما وزنی ندارد.

حساب ذخیره ارزی در اواخر سال ۷۹ و پس از افزایش بهای نفت با پیشنهاد مشترک بیژن‌نامدارزنگنه، وزیر وقت نفت و محمدستاری‌فر مشاور وقت اقتصادی رییس دولت اصلاحات تاسیس شد. این حساب به صورت هیات امنایی اداره می‌شد. دفتر این حساب در سازمان مدیریت‌وبرنامه‌ریزی وقت قرار داشت و بایزید مردوخی اولین و آخرین دبیر هیات امنای ذخیره ارزی به مدت ۴سال مسوولیت اداره این حساب را برعهده داشت.

با روی کار آمدن دولت اول محمود احمدی‌ن‍ژاد شیوه اداره این حساب به صورت هیات امنایی برچیده شد و از آن تاریخ تاکنون کمتر از دو بار موجودی این حساب اعلام شده است. یک‌بار در اواخر سال ۸۶ که موجودی این حساب کمتر از ۸میلیارد دلار اعلام شد و آخرین بار موجودی این حساب توسط غلامرضا مصباحی مقدم ۲۵میلیارد دلار اعلام شد.

گزارش‌های رسمی منتشر شده حاکی است، با افزایش درآمدهای نفتی موجودی نقدی ذخیره ارزی در سال ۱۳۸۶ نسبت به سال ۱۳۸۰ حدود ۲۱۷درصد رشد داشته و ۲/۳ برابر شده است.

این درحالی است که عملکرد حساب ذخیره ارزی در بخش تسهیلات پرداختی به بخش‌خصوصی در سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۶ صورت گرفته، اما از سال ۸۶ هیچ‌گونه تسهیلاتی از محل این حساب به بخش‌خصوصی پرداخت نشده است.

حساب ذخیره ارزی به منظور جلوگیری از نوسان‌ قیمت نفت در بودجه و ایجاد ثبات در میزان درآمدهای حاصل از فروش نفت خام، تبدیل دارایی‌های حاصل از فروش نفت‌خام به انواع دیگر ذخایر و توسعه فعالیت‌های تولیدی و سرمایه‌گذاری و تامین بخشی از اعتبار مورد نیاز طرح‌های تولیدی و کارآفرینی بخش غیردولتی و فراهم کردن امکان تحقق فعالیت‌های پیش‌بینی شده در برنامه سوم و چهارم منظور شد.