صدور فرمان مشروطیت - ۱۴ مرداد ۹۴

روز ۱۴ مردادماه سال ۱۲۸۵ سرانجام پس از ماه‌ها منازعه میان مشروطه خواهان و درباریان، فرمان مشروطه از سوی مظفرالدین شاه قاجار امضا شد.

این فرمان به خط قوام السلطنه و خطاب به مشیرالدوله، صدراعظم نوشته شده بود و در آن آمده بود؛ «...در این موقع که اراده همایون ما براین تعلق گرفت که برای رفاهیت و امنیت قاطبه اهالی ایران و تشیید مبانی دولت اصلاحات مقننه به مرور در دوائر دولتی و مملکتی به موقع اجرا گذارده شود چنان مصمم شدیم که مجلس شورای ملی از منتخبین شاهزادگان قاجاریه، علما، اعیان، اشراف، ملاکین و تجار و اصناف به انتخاب طبقات مرقومه در دارالخلافه تهران تشکیل و تنظیم شود که در مهام امور دولتی و مملکتی و مصالح عامه مشاوره و مداقه لازمه را به عمل آورده به هیات وزرای دولت خواه ما در اصلاحاتی که برای سعادت و خوشبختی ایران خواهد شد اعانت و کمک لازم را بنماید و در کمال امنیت و اطمینان عقاید خود را در خیر دولت و ملت و مصالح عامه و احتیاجات قاطبه اهالی مملکت به توسط شخص اول دولت به عرض برساند که به صحه همایونی موشح و به موقع اجرا گذارده شود...»

تاریخ صدور فرمان مشروطیت مقارن با روز تولد مظفرالدین شاه بود. فرمان مشروطه از سوی مظفرالدین شاه دو بار صادر شد. چون در فرمان مشروطیت با ذکر عبارت «شاهزادگان قاجاریه و علماء و اعیان و اشراف و ملاکین و تجار و اصناف» ذکری از دیگر طبقات مردم مانند کشاورزان و کارگران که اکثریت مردم ایران بودند، به میان نیامده بود، به در خواست نمایندگان پناهندگان در سفارت انگلیس، فرمان دیگری صادر شد که در این فرمان عبارت «منتخبین ملت» جایگزین شد.

انقلاب مشروطیت ایران حدود یکصد و بیست و پنج سال پس از انقلاب کبیر فرانسه به وقوع پیوست.