گروه تاریخ و اقتصاد: مساله قحطی و مرگ و میر در اسناد آرشیو بریتانیا به‌طور آشکار وجود دارد. یعنی غیر از زد و خوردهای نظامی و تنش‌های سیاسی، مسائل اجتماعی- اقتصادی زندگی مردم در این اسناد وجود دارد. آنچه در مقایسه میان کتاب آقای مجد و اسناد ملی بریتانیا و اسناد آرشیوهای ملی ایران وجود دارد این است که باید توجه داشت در این کتاب اشتباهی رخ داده است. اشتباهی که نمی‌دانم عامدانه بوده یا ناآگاهانه. ایشان در جاهای مختلف کتابشان هرگونه کاهش جمعیتی را در هر شهر و ولایتی ناشی از مرگ و میر تلقی کرده‌است. در حالی که مطابق اسنادی که در آرشیوها موجود است در آن زمان در صفحات مختلف ایران، به‌ویژه صفحات جنوبی مثل بندرعباس و لنگه ما مرتبا با مساله مهاجرت روبه‌رو بودیم یعنی به دلایل مختلفی، از جمله قحطی، فشارهای حکومت و فشارهای دولت‌های خارجی اشغالگر ایران مردم مناطق زندگی خود را ترک می‌کردند و این کاهش جمعیت خیلی اوقات به این دلایل بوده است. مثال اینکه بندر لنگه در دو نوبت طی جنگ‌های جهانی اول و دوم خالی از سکنه شده است. اگر به این نکته توجه نداشته باشیم که مردمان این منطقه به صفحات مرکزی ایران یا مناطق عمان و سایر نقاط خلیج فارس مهاجرت کردند و آمار و اسناد آن را نبینیم ممکن است تصور کنیم همه این افراد کشته شدند یا یک شهر به‌طور کامل قتل عام شدند، در صورتی که این‌طور نبوده است.

مجید تفرشی، پژوهشگر و سندپژوه، به نقل از نشست بررسی قحطی بزرگ ایران در دوره جنگ جهانی اول