نبرد ماراتن

۱۳ سپتامبر سال ۴۹۰ پیش از میلادیکی از نبردهای بزرگ و مهم دنیای باستان در محلی به نام دشت ماراتن بین ارتش ایران هخامنشی و یونانیان به وقوع پیوست. در این نبرد ماشین جنگی هخامنشی که از زمان تاسیس این دولت به‌دست کورش بزرگ در هیچ نبردی شکست نخورده بود، متوقف و ناکام شد. به نوشته هرودوت، مورخ یونانی، در آغاز نبرد پارسیان موفق به پس زدن یونانیان در وسط سپاه شدند؛ ولی قسمت راست و چپ سپاه یونان به کمک قوای میانی آمدند و سپاه پارسیان را به طرف کشتی‌های خود عقب راندند. در این حال یونانیان موفق به نابودی یا گرفتن ۷ کشتی از جمع کلی ۶۰۰ کشتی پارسیان شدند و پارسیان با باقیمانده کشتی‌های خود به دریا گریختند. بعد سربازی از آنجا تا آتن دوید تا مژده پیروزی یونانیان را برای مردم آتن ببرد و در این راه جان داد. هرودوت نبرد ماراتن را شکستی بزرگ برای پارسیان ترسیم می‌کند. به گفته او ۶۰۰۰ سرباز پارسی و در مقابل فقط ۱۹۲سرباز یونانی کشته می‌شوند. به گفته هرودوت سپاه پارسیان از ۲۰۰ هزار سرباز تشکیل شده بود. با این حال یک مورخ دیگر بر این باور است که نوشته‌هاى یونانی‌ها درباره نبرد ماراتن و جنگ‌هاى دیگر ایران با یونان به شعر و افسانه‌گویى آمیخته است. سپاه ایران در دشت ماراتن دچار شکست نشده است، «داتیس» فرمانده سپاه ایران حین نبرد متوجه شد که به دلیل وضعیت خاص جغرافیایی میدان نبرد نمی‌تواند سواره نظام‌های لشکر خود را به‌کار گیرد. بنابراین ناچار شد که فرمان عقب‌نشینى صادر کند. «هرودوت » صدور فرمان عقب‌نشینى را به منزله شکست سپاهیان ایران قلمداد کرده است.