ترور رزم‌آرا - ۱۷ اسفند ۹۵

رزم آرا در روز ۱۶ اسفند ۱۳۲۹در مجلس ختم آیت‌الله فیض به دست یکی از افراد جمعیت فداییان اسلام به نام «خلیل طهماسبی» ترور شد. علی رزم‌آرا در روز دهم فروردین سال ۱۲۸۰ش. در تهران به دنیا آمد. او بعدها به نام سپهبد رزم‌آرا در تاریخ سیاسی ایران شهرت یافت. پدرش از افسران تحصیل‌کرده قزاقخانه بود، از این‌رو فرزندش را برای تحصیلات ابتدا به مکتب‌خانه و سپس به مدارس الیانس، اقدسیه و دارالفنون فرستاد. در هفده‌سالگی وارد مدرسه نظام مشیرالدوله شد و بعد از آن موفق شد به خدمت بریگاد مرکزی در آید.

در عملیاتی در شمال برای مقابله با جنگلی‌ها (طرفداران میرزا کوچک خان جنگلی) و در سرکوب اسماعیل آقا سیمیتقو در آذربایجان نیز شرکت موثر داشت و در ۱۲۹۹ درجه نایب دومی (ستوان دومی) گرفت. در همین جریان بود که با سردار سپه آشنا شد و رضا خان به زیرکی و استعداد او پی برد. بنابراین پس از احراز افسری در اثر اقداماتی که کرده بود به درجه سلطانی (سروانی) ترفیع یافت و در سال ۱۳۰۲ همراه با افسران جوان به‌منظور فراگیری فنون نظامی، عازم فرانسه شد و تحصیلات نظامی را در دانشگاه نظامی سن سیر به پایان رساند و پس از دو سال به ایران بازگشت و به فرماندهی گردان و درجه سرگردی نائل شد. او در کرمانشاه و لرستان در سمت فرماندهی فوج مشغول به‌کار شد و در این دوره به نبرد با عشایر منطقه پرداخت، البته همین دوران خدمت بود که موجب شد پرونده‌ای علیه وی در دادسرا بازشود که وی را متهم به کم‌کاری در خدمت و عدم اعدام یکی از عشایر می‌کرد. همین امر نیز موجب شد نتواند به درجات بالای نظامی دست پیدا کند.

رزم‌آرا در سال ۱۳۱۴ به تهران منتقل شد و با انورالملوک هدایت خواهر صادق هدایت ازدواج کرد و مدتی را در سمت استادی و معاونت دانشگاه جنگ به تدریس مشغول شد. درخشان‌ترین کار رزم‌آرا در ارتش تاسیس اداره جغرافیایی برای تهیه نقشه‌های دقیق از سراسر ایران در سال ۱۳۱۶ش. بود که به خاطر موفقیت در این کار به درجه سرتیپی رسید و در رأس این اداره قرار گرفت. با خروج رضاشاه از ایران و برکناری افراد بلندپایه ارتش فرصتی برای ارتقای او پدید آمد و فرماندهی دانشکده افسری و ریاست دفتر نظامی شاه به وی واگذار شد. در سال ۱۳۲۳ به درجه سرلشکری و ریاست ستاد ارتش رسید. وی پس از اخذ مدارج عالی نظامی زمانی که به‌وسیله شاه به‌عنوان چهارمین نفر در تاریخ ارتش شاهنشاهی موفق به اخذ درجه سپهبدی شد، به حضور و نقش‌آفرینی در سیاست روی آورد و آن‌چنان در این زمینه زیرکانه عمل کرد که هر سه دولت خارجی فعال در عرصه سیاسی ایران یعنی روسیه، آمریکا و انگلیس به قدرت رسیدن او را در راستای منافع خود ارزیابی کردند. با کشته شدن هژیر و برگزاری مجدد انتخابات و به‌رغم دخالت‌های رئیس وقت شهربانی فضل‌الله زاهدی در جریان انتخابات، اما باز هم مجلس در دست اکثریتی بود که از هواداران رزم‌آرا بودند و رأی به نخست‌وزیری‌اش دادند.