مسیر سخت
در این حال باوجودآنکه فیلترینگ ازلحاظ فنی امکان‌پذیر است اما باید این نکته هم در نظر گرفته شود که چه میزان آسیب بر مخاطبان این فضا به‌ویژه صاحبان کسب‌وکار وارد می‌آید.
و البته هرچند امکاناتی هم برای دور زدن همین فیلترها وجود دارد اما محبوبیت یک شبکه تا زمانی است که بتوان به سهولت از آن بهره برد همانند تلگرام که پس از فیلتر شدن هنوز هم با راهکارهایی کاربران خود را حفظ کرده است اما نه به آن میزان که قبل از فیلترینگ مخاطب داشت.
و اکنون نیز که اظهاراتی شایعه و یا واقعیت ،در مورد فیلتر اینستاگرام و واتس آپ منتشرشده است با توجه با کاربران تجاری این شبکه‌ها قطعاً تأثیراتی منفی براین فعالیت‌ها وارد می‌آید.
اما اینکه چه میزان مخاطب استفاده‌کننده این پیام‌رسان‌ها هستند موضوعی است که هنوز آمار دقیق و جدیدی از آن وجود ندارد اما چنین تخمین زده می‌شود که بیش از ۹۰ درصد از مردم با حوزه آی تی ارتباط دارند و از این اپلیکیشن ها استفاده می‌کنند که از هر ۱۰ نفر این کاربران ، یک کاربر،هم فعالیت تجاری انجام می‌دهد به‌این‌ترتیب هر نوع اختلالی درروند اینترنت ، این کسب‌وکارها را با مشکل روبرو می‌کند.
حال اگر نرم‌افزارهایی داخلی بتوانند به‌عنوان جایگزینی مناسب مشکل کسب‌وکارهای مجازی را حل کنند ، شاید تا حدودی بتوان با موضوع فیلتر کنار آمد.
همان‌گونه که کشوری مانند چین هم‌سال‌هاست اقدام به فیلتر همه پیام‌رسان‌های خارجی کرده است اما توانسته است نمونه مشابه داخلی را برای امنیت کاربران خود فراهم سازد. چین با سیستم‌های جایگزین خود موفق شده که ۹۰ درصد از مردمش را مخاطب خود قرار دهد .
در ایران نیز با فیلتر شدن تلگرام زمینه توجه به شبکه‌های داخلی و بومی‌سازی تقویت شد و در همین مدت هم با تبلیغاتی بر استفاده از شبکه‌های داخلی تأکید فراوان می‌شد اما عملکرد مردم در مواجه با شبکه‌های داخلی بی‌اعتمادی عموم به این شبکه‌ها را نشان داده است. همان‌طور که سیاست فیلتر کردن تلگرام ،چندان جواب نداد چون کاربران ایرانی به‌جای استفاده از پیام‌رسان جدید ایرانی، بازهم با استفاده از راهکارهایی توانستند به پیام‌رسان تلگرام روی‌آورند اگرچه تلگرام مانند گذشته پررونق نشد اما پیام‌رسان‌های داخلی هم رونقی نگرفتند بلکه کوچ به شبکه‌های اجتماعی دیگر مانند اینستاگرام و واتس آپ داغ‌تر شد.
در این شرایط ،اگر پیام‌رسان‌هایی داخلی به تولید برسند که برای مخاطب جذابیت داشته باشد در آن زمان می‌شود با فیلتر شبکه‌های اجتماعی خارجی بهتر ، سازگار شد. زیرا مهم آن نیست که فضای مجازی داخلی و یا خارجی باشد مهم فراهم‌سازی شرایط مناسب برای ادامه فعالیت مشاغل فضای مجازی بدون موانع ، محدودیت و اختلال است که ظاهراً تاکنون، چنین اتفاقی را شاهد نبوده‌ایم.
قطعا ازلحاظ نرم‌افزاری این امکان وجود دارد که در فضای مجازی داخلی فعالیت‌های کسب‌وکاری انجام گیرد زمانی که کشورهای دیگر موفق به این اقدام شده‌اند ایران هم می‌تواند ولی به آن شرط که نرم‌افزار با امکانات مناسب و اجرای دقیق و کامل همراه باشد . شرکت‌های تولید نرم‌افزار داخلی باید به این مرحله برسند که نرم‌افزاری تولید کنند که مخاطب در حین استفاده از آن مدام با قطعی و اختلال مواجه نباشد از طرفی هم کاربری که از این شبکه استفاده می‌کند اعتماد کامل نسبت به حفظ اطلاعات خود داشته باشد و به‌تدریج کاربران جذب داخلی‌ها خواهند شد .
