مناقشه درباره لایحه مهاجرتی رواندا چه چیزی را نشان داد؟
چرخش سوناک به راست افراطی
اینکه دولت‌هایی که متکی به اکثریت بزرگی در پارلمان هستند، نباید درمراحل اولیه قانون‌گذاری دچار مشکل شوند. بدیهی است؛ اما تصویب لایحه مهاجرتی رواندا در دومین جلسه بررسی در هفته گذشته به‌عنوان پیروزی حزب توری جشن گرفته می‌شود.اینکه دولتی در بریتانیا قانون‌گذاری درباره امور حقوق بشری را به تعویق اندازد، به قوانین بین‌المللی بی‌توجهی کند یا پارلمان را دربرابر دستگاه قضایی قراردهد، امری عادی نیست، با این وجود نمایندگان معتدل وابسته به حزب توری بزدلانه با این اقدامات همراهی کرده‌اند. بریتانیا نیاز به ثبات دارد؛ اما مناقشه درباره لایحه مهاجرتی رواندا نشان می‌دهد که نه سوناک و نه توری‌ها توانایی ایجاد چنین ثباتی را ندارند.
سیاست مربوط به رواندا غیرعملی و غیراخلاقی است. دولت بوریس جانسون با رواندا تواقفی امضا کرد که براساس آن پناه‌جویانی که با قایق‌های کوچک به بریتانیا می‌رسند، به روندا فرستاده شوند. هدف این برنامه آن است که پناه‌جویان غیرقانونی از عبور از کانال مانش منصرف شوند. البته دیوان عالی بریتانیا این برنامه را به علت ناامن بودن مقصد برای پناه‌جویان، غیرقانونی اعلام کرده است. نگرانی درباره مهاجرت قانونی دغدغه معقولی است، اما تمایل دولت بریتانیا برای فرستادن پناه‌جویان به کشوری فقیر و ناامن، شرم‌آور است. دولت کار را بدتر هم کرده است و ادعا می‌کند که توافق جدید با رواندا دغدغه‌های دیوان عالی را درنظر گرفته است. اما طبق طرح جدید دادگاه‌های بریتانیا نمی توانند به «قانون حقوق بشر» که ضامن اجرای «کنوانسیون اروپایی حقوق بشر» در این کشور است، درباره پرونده‌های مربوط به رواندا استناد کنند.
توجیه آنها این است که پارلمان می‌تواند هرقانونی که بخواهد را وضع یا لغو کند. درست است که پارلمان می‌تواند این کار را انجام دهد، اما این به آن معنا نیست که چنین کاری درست است؛ زیرا در فرآیند قانون‌گذاری در پارلمان به اصول دیگری که برای حفظ حاکمیت قانون ضروری است نیز همیشه توجه شده است.اگر نخست‌وزیر معقولی رهبر یک حزب معقول در بریتانیا بود، مدت‌ها قبل درباره موضوع رواندا عقب‌نشینی می‌کرد؛ اما متاسفانه نه سوناک چنین نخست‌وزیری است و نه حزب محافظه‌کار این‌گونه است. سوناک حتما موفقیت‌هایی داشته است، مانند توافق با اتحادیه اروپا درباره ترتیبات تجارت با ایرلند شمالی، اما این امر دو حقیقت را درباره او تغییر نمی‌دهد. اول اینکه او مستعد پذیرش ایده‌های نابخردانه همچون موضوع رواندا است. دومین حقیقت این است که او سیاست‌باز خوبی نیست. مجادله بیهوده اخیر او با نخست‌وزیر یونان شاهدی براین مدعاست.
شکست احتمالی در انتخابات بعدی، توری‌ها را تشویق به اتخاذ سیاست‌های افراطی می‌کند. تندروی درباره موضوع رواندا به جلب نظر اعضای حزب توری که درنهایت رهبر را تعیین می‌کنند، کمک می‌کند. همه این تلاش‌ها در حالی است که عموم مردم موافق سیاست افراطی دولت درباره موضوع پناه‌جویان نیستند. سوناک با استفاده از لایحه‌ای به‌شدت معیوب به دنبال آن است که یک سیاست بد را به زور جلو ببرد. موضوع رواندا اکسیژن لازم برای زنده ماندن فضای سیاسی را تحلیل برده و دولت را از انجام امور مفیدتر بازداشته است. این وضعیت نرمال نیست و تنها این دولت می‌تواند آن را نرمال نشان دهد.
