فائق آمدن بر چالشهای آینده
در این میان، برخی رخدادهای ژئوپلیتیک و شرایط اضطراری اخیر از جمله جنگ تجاری چین و آمریکا و همچنین وضعیت اوکراین موجب شده است تا مکزیک به عنوان مقصد مناسب «نزدیکسپاری» شناخته شود. در واقع این رویدادها موجب شده است تا کسبوکارها در نوع نگاه و تکیه به زنجیرههای ارزش تجدیدنظر کنند. در فاصله سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳، مشارکت چین در بازار ایالاتمتحده، نزدیک به ۸درصد کاهش یافت؛ شرایطی که به سود مکزیک تمام شده است. برعکس مکزیک توانسته است طی این مدت، ارزش صادرات خود به ایالاتمتحده را ۲درصد افزایش دهد. بسیاری از شرکتهای آمریکایی به دنبال این تحولات ژئوپلیتیک، کارخانههای خود -یا حداقل بخشی از زنجیره تولید خود را- به مکزیک منتقل کردهاند. با این حال، عوامل دیگری در پدیده آمدن «نزدیکسپاری» نقش داشتهاند.
حوزههای دارای مزیت
طی دوره گذشته، صنعت خودروی مکزیک با بدلشدن این کشور به خانه برخی از بزرگترین شرکتهای خودروسازی جهان بهعنوان پیروز قطعی «نزدیکسپاری» ظهور کرده است. بهعلاوه بسیاری از بخشهای دیگر نیز از «نزدیکسپاری» منتفع شدهاند. یکی از نمونههای مهم این ادعا، بخش کشاورزی مکزیک است. در کنار حوزههای دیگر، بخش کشاورزی مکزیک طی دهه گذشته توسعه یافته است. ارزش صادرات محصولات کشاورزی مکزیک در سال 2023 حدود 77میلیارد دلار بوده که این کشور را به یکی از صادرکنندگان برتر محصولات کشاورزی در جهان تبدیل کرده است. این تحولی بیسابقه است و در کنار عوامل دیگر به پویایی بیشتر اقتصاد مکزیک کمک کرده است.
با وجود فرصتهای مشهودی که «نزدیکسپاری» در اختیار شرکتهای خارجی قرار میدهد تا فعالیتهای خود را به مکزیک منتقل کنند و مزایای فراوان این امر برای سایر بخشهای صنعت و بازار کشور، مکزیک در این حوزه در آینده با چالشهایی مواجه خواهد بود. از جمله این چالشها میتوان به دسترسی به منابع انرژی پاک و مقرونبهصرفه بهخصوص در سایه تعهدات توسعه پایدار جهانی و حفظ محیطزیست که بسیاری از تولیدکنندگان جهانی متعهد به رعایت آنها شدهاند، اشاره کرد.
چالش دیگر به موضوع سرمایه انسانی مربوط میشود. مکزیک کشوری است که در حال حاضر از نظر سرمایه انسانی و کیفیت نیروی کار در وضعیت مطلوبی قرار دارد و دارای مزیت رقابتی با سایر کشورهای جهان است. اما به عقیده صاحبنظران، این کشور اگر بخواهد نسبت به ورود بخشهایی از زنجیره ارزش که از نظر فناوری پیچیدهتر هستند گام بردارد، با چالش آموزش و روزآمدکردن نیروی کار مواجه خواهد شد. بااینحال، وقتی نوبت به بازی در بازارهای نوظهور میرسد، ممکن است سرمایهگذاران باز هم به سمت این کشور کشیده شوند؛ زیرا این کشور همچنان به بهرهبرداری از مزایای رقابتی موجود به سود خود ادامه میدهد و همه این عوامل میتواند علایق بینالمللی را به سمت مکزیک جذب کند. مکزیک کشوری باز است و ارز هیچ کشوری در میان بازارهای نوظهور بهاندازه پزوی مکزیک قابلمعامله نیست.
طبق گزارشها، در سال 2023 حدود 40میلیارد دلار سرمایهگذاری مستقیم خارج در مکزیک انجام شد که در نوع خود یک رکورد محسوب میشود. در واقع مکزیک توانسته است با خلق یکاکوسیستم در حوزه لجستیک، کارخانهها و نیروی تمرکز خود را به سمت صادرات و تجارت با جهان معطوف کند. با وجود تمام امتیازاتی که مکزیک از آن برخوردار است، شرکتها باید نسبت به برخی موانع، بهویژه شهرت این کشور بهخاطر اشکال مختلف فساد آگاه باشند. انحلال اداره گمرک مکزیک به دلیل فساد و جایگزینی این نهاد با یک آژانس جدید در سال 2021، به جایگاه و شهرت این کشور لطمه بسیاری زد. از طرف دیگر هرچند نزدیکی و سهولت دسترسی به بازار ایالاتمتحده مطمئنا یک مزیت بزرگ برای مناطق شمالی مکزیک که به طور سنتی قطبهای تولیدی و تجاری کشور هستند محسوب میشود، اما مخاطرات امنیتی بهویژه بر ترانزیت کالا در بزرگراههای مرکز و جنوب کشور تاثیر گذاشته و موجب شده است تا سرمایهگذاران از سرمایهگذاری در این مناطق که دورتر از مرز با ایالاتمتحده هستند، امتناع کنند.