پرسش امروز
آنالیز بازیگر جدید تجارت
رمزارز که نمود تحول نوین در عرصه اقتصاد جهانی است، عمری نزدیک به ۱۳سال دارد. بیتکوین بهعنوان نخستین رمزارز که معروفترین رمزارز نیز به شمار میرود، از سال ۲۰۰۹ وارد عرصه اقتصاد جهانی شد. دولتهای جهان ابتدا رمزارزها را جدی نمیگرفتند؛ اما اقبال عمومی به این پدیده نوظهور اقتصادی آنچنان بالا بود که دولتها مجبور شدند در برابر آن اعلام موضع کنند. مواضع دولتها در برابر این پدیده یکسان نبوده است. برخی کشورها مانند آمریکا آن را بهعنوان دارایی به رسمیت شناختهاند و از آن مالیات بر دارایی میگیرند. برخی دیگر مانند کشورهای اتحادیه اروپا نیز آن را بهعنوان ارز به رسمیت شناختهاند و از آن بهصورت پول قانونی استفاده میکنند و آن را از مالیات ارزشافزوده معاف کردهاند. البته واکنش دولتها به رمزارزها در این حد نیز باقی نماند. بازار رمزارزها آنقدر گسترده شد و عمق پیدا کرد که برخی بانکهای مرکزی نیز وارد این بازار شدند. آنها با توجه به این موضوع که رمزارزها بخش مهم و غیرقابل انکاری از اقتصاد امروز جهان شدهاند، رمزارزهایی را با پشتوانه دولت وارد بازار کردند.
ویژگی مهم رمزارزها این است که نظارت دولتها را بر مبادلات مالی کاهش میدهد. این مساله موجب شده است تا برخی بهدنبال آن باشند که رمزارزها را جرمانگاری کنند. حال آنکه به گفته مایکل مورل، رئیس سابق سازمان سیا، ادعاهای مطرحشده در خصوص اقدامات مجرمانه از طریق رمزارزها اغراقشده است. همچنین با توجه به اینکه بازار رمزارزها گسترش چشمگیری یافته است، انکار و جرمانگاری آن تنها به گسترش اقتصاد زیرزمینی منجر میشود. از این رو، دولتهای بسیاری در جهان، رمزارزها را بهصورت دارایی یا ارز به رسمیت شناختهاند؛ در نتیجه، تکلیف فعالان اقتصادی در این خصوص نیز مشخص شده است؛ مسالهای که در سازوکار حقوقی فعالیت اقتصادی کشور ما همچنان با تناقضات و ابهاماتی روبهروست و در نتیجه، فعال اقتصادی در این حوزه تکلیف مشخصی ندارد.
حال با توجه به این مقدمه و اهمیت رمزارزها در اقتصاد امروز دنیا و همچنین خبر ثبت نخستین سفارش رسمی واردات با رمزارزها برای کشور، در پرونده امروز باشگاه اقتصاددانان به مساله رمزارزها و تاثیرات آن بر اقتصاد ایران پرداختهایم. در این پرونده، به دنبال پاسخگویی به این پرسشها هستیم که آیا تجارت با رمزارزها تسهیل میشود؟ آیا سیاستگذاران اقتصادی موافق این تصمیم هستند که پای رمزارزها به تجارت بینالملل کشور ما باز شود؟ در نهایت اینکه چه موانعی در برابر ورود این بازیگر جدید به عرصه تجارت بینالملل کشور ما وجود دارد؟