ابزار درک اهمیت رعایت ادب و احترام در محیط کار
سید محمد اعظمی‌نژاد* منبع: Mindtools آیا رفتارها در محیط کاری مهم هستند؟ آیا باید همیشه ادب و اخلاق را مد نظر داشته باشید یا اینکه به نام بهره‌وری یا برای حفظ موقعیت خود بعضی موارد را نادیده بگیرید.
اگر رییس شما در میان جلسه‌ای که با همکاران خود دارید به تلفن همراه شما زنگ بزند، بلافاصله به آن پاسخ می‌دهید؟ هرگز فراموش نباید کرد علاوه بر رییس، همکارانی هم که در جلسه حضور دارند مهم و قابل احترام هستند.
رفتارهایی مشابه آنچه اشاره شد، کاری بی‌ادبانه به شمار می‌آید و احتمالا بسیاری از افراد در خارج از محل کار این رفتار را از خود بروز نمی‌دهند. پس چرا بیشتر افراد این موارد را در محیط کار نادیده می‌گیرند و رفتارهای نامناسبی از خود نشان می‌دهند؟ بی‌احترامی و رفتارهای بی‌ادبانه در محیط کار موجب نارضایتی و ازهم‌گسیختگی کارکنان در یک تیم کاری می‌شود و تمام تلاش‌های شما را برای ایجاد انگیزه در کارکنان خنثی می‌کند. باید همه افراد در یک سازمان به ادبیات مشترک برسند و هیچ دلیل و بهانه‌ای برای بروز رفتاری ناشایست نداشته باشند. در هر تعاملی در سازمان رفتار خوب یک ضرورت است.

معرفی ابزار
برای حصول اطمینان از رعایت رفتار مناسب در سازمان نیاز به رویکرد دوجانبه تشویق و تنبیه خواهید داشت که در این نوشتار به صورت ابزار ذهنی دیگری معرفی می‌شود:
 رفتارهای مناسب را مورد تشویق قرار دهید: در اغلب موارد رفتارهای نامناسب به طور غیرعمدی بروز می‌کند. برای مثال زمانی که پروژه یا فعالیتی به نقطه بحرانی می‌رسد، فرد به اندازه‌ای درگیر مسائل کاری می‌شود که تاثیر کلمات و اعمال خود را با بقیه افراد فراموش می‌کند، اما باید به خاطر داشت امروزه بروز رفتار خشونت‌آمیز و نامناسب در محیط کار غیرقابل قبول است.
اگر افراد خوب سازمان به دلیل چالش‌های روزانه کاری، دچار تنش و بروز رفتارهای ناهنجار شوند، باید به سرعت دلایل این موضوع بررسی و برطرف شود، چراکه هزینه‌ها و فرصت‌های ازدست‌رفته ناشی از چنین رفتارهایی گاهی غیرقابل جبران است. هنگامی‌که رفتارهای نامناسب و بی‌احترامی در یک سازمان شروع به شکل‌گیری می‌کند یا مدیران یا سایر افراد کلیدی سازمان از رفتارهای نامناسب برای پیشرفت کارها استفاده می‌کنند، به تدریج این موضوع تبدیل به بخشی از فرهنگ سازمان می‌شود. بداخلاقی و بی‌احترامی می‌تواند به سرعت به هنجاری فرهنگی در سازمان تبدیل شود، به ویژه زمانی که هیچ یک از نفرات کلیدی خواستار رعایت احترام و ادب در سازمان نباشد.
سوال اینجا است که اگر خشونت و رفتارهای بی‌ادبانه بخشی از فرهنگ قالب سازمان شما شده است، شما چه کاری می‌توانید انجام دهید؟
روی مشکلات رفتاری همکاران تمرکز کنید و لیستی از رفتارهای مورد انتظار خود تهیه کنید. سعی کنید از خود رفتاری ویژه به نمایش بگذارید تا کارکنان درک کنند ادب و احترام برای شما اهمیت دارد.
• در هرسطحی از سازمان قرار دارید، رفتاری مناسب در تمامی اقدامات از خود نشان دهید. ایفای نقش یک الگوی رفتاری می‌تواند موثرترین روش برای پذیرش رفتارهای خوب در سازمان باشد.
• تا زمانی که وضعیت بهبود پیدا کند، در دستور تمامی جلسات کاری بخشی به عنوان «رفتارها» اختصاص دهید و در آن به طور منظم به اهمیت تغییر به سمت رفتارهای خوب و مناسب تاکید کنید.
• رفتار مودبانه و احترام آمیز افراد را مورد تشویق قرار دهید. برای مثال از کسانی که در جلسه تلفن همراه خود را خاموش می‌کنند تشکر کنید.
• تا زمان بهبود اوضاع رفتاری در سازمان، رفتار مناسب را به عنوان بخشی از ارزیابی عملکرد کارکنان قرار دهید، این موضوع باعث می‌شود تا کارکنان اهمیت رفتار استاندارد و قابل قبول در سازمان را درک کنند.
 رفتارهای نامناسب را به انزوا بکشید: تشویق رفتارهای خوب یک روی سکه است. باید برای از بین بردن رفتارهای بد در سازمان ساز و کار و استراتژی‌های مشخصی داشته باشید. وقتی رفتارها در سازمان به افول می‌رود جلوگیری و تحت کنترل در آوردن شرایط دشوار می‌شود. تقویت ارتباطات و همدلی بین افراد شاید قوی‌ترین سلاح برای کنترل رفتارهای ناهنجار در سازمان باشد. وقتی افراد گفت‌وگو، به اشتراک‌گذاری تجارب یا دغدغه‌های خود و تاثیر رفتارهای خود را بر دیگران متوقف می‌کنند، رفتارهای ناهنجار شروع به بروز می‌کند و می‌تواند به تار و پود فرهنگ سازمان رسوخ پیدا کند. برای مثال فرض کنید در شبکه داخلی سازمان چند جوک منتشر می‌شود. همه از خواندن آن لذت می‌برند. به مرور جوک‌های ارسالی بعدی همراه با واژه‌های بی‌ادبانه و توهین‌آمیز پخش می‌شود. همین‌جا است که کسانی که این مطالب را مشاهده می‌کنند آرزو می‌کنند کاش در همان نقطه شروع به این موضوع اعتراض می‌کردند.
برای پیشگیری از رفتارهای ناهنجار این فعالیت‌ها را انجام دهید:
• با کارکنان برنامه ارائه بازخورد نظام‌مند داشته باشید.
• به طور شفاف اعلام کنید که چه رفتارهایی در محل کار قابل قبول نیست. می‌توانید سندی تحت عنوان «استانداردهای رفتاری» در سازمان تهیه و به کارکنان ابلاغ کنید.
• راهکاری برای حل تعارضات احتمالی داخل سازمان داشته باشید تا تعارضات به نقطه بحرانی نرسند.
• سعی کنید فرهنگ عذرخواهی را در سازمان ترویج کنید.
به خاطر داشته باشید سه اصل مهم را نباید فراموش کرد؛ احترام به خود، احترام به دیگران و پذیرش مسوولیت تمامی اعمالی که انجام می‌دهیم، به این ترتیب می‌توان انتظار محیط کاری نزدیک به ایده‌آل برای خود و دیگران داشت.
*عضو هیات رییسه کمیته تخصصی توسعه- انجمن مدیریت منابع انسانی ایران (hrjournalist.blogfa.com)