گروه جهان: حادثه منا را فاجعه‌بارترین حادثه قرن بیست و یکم لقب داده‌اند. از سال 1990 تاکنون حادثه اخیر در منا و جان باختن دست‌کم صدها نفر از حاجیان در اثر ازدحام جمعیت، خونین‌ترین حادثه از این نوع به شمار می‌آید.


به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، کمتر از دو هفته پس از سقوط جرثقیل در محوطه مسجدالحرام که موجب کشته شدن دست‌کم 111 تن و مجروح شدن 394 تن دیگر شد، این بار حادثه خونین دیگری رقم خورد. حادثه‌ای که به گفته برخی‌ها موجب کشته شدن 717 تن از زائران خانه خدا شده است. البته در این میان برخی آمارهای متفاوتی هم اعلام کرده‌اند که تا2هزارکشته هم می‌رسد. پیش‌تر اما سقوط جرثقیل در مکه در یازدهم سپتامبر (20 شهریور) باعث کشته شدن دست‌کم 111 تن و مجروح شدن 394 تن دیگر شده بود. بنا به گفته مقامات سعودی، باد شدید و توفان عامل سقوط جرثقیل اعلام شده است؛ اما در این میان نمی‌توان سهل‌انگاری مقام‌های سعودی را نادیده گرفت. اکثر جان‌باختگان آن حادثه از اتباع کشورهای هند، پاکستان، اندونزی و ایران بودند. در باب حادثه اخیر، باوجود اینکه سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه سالخورده عربستان که خود را «خادم الحرمین» می‌نامد، مدعی است: خدمت به میهمانان خداوند افتخاری است که ما به آن می‌بالیم، ما همچنین فعالیت محافظان از کشور را که در مرزها فعالیت می‌کنند، فراموش نمی‌کنیم. این حادثه صورت گرفته در منا از اهمیت فعالیت نیروهای امنیتی ما نمی‌کاهد. نیویورک‌تایمز همچنین با اشاره به سایر حوادثی که در جریان مراسم‌ حج در عربستان رخ داد، به حادثه سال 1990 اشاره می‌کند که در جریان آن بیش از 1400تن در تونل منا کشته شدند و در ژانویه 2006 نیز ازدحام زائران خانه خدا در پل جمرات موجب جان باختن 360 تن از آنان شد. در حادثه سال 2001 در منا نیز 35 تن جان خود را از دست دادند و پیش از آن در سال 1998 ازدحام زائران در پل جمرات موجب سقوط 100 حاجی و فوت آنان شد. در سال 1997 نیز وزش باد موجب آتش‌سوزی در چادر حجاج و در نتیجه مرگ 340تن از آنان شده بود.


جنگ قدرت پس از تراژدی منا

گفته می‌شود فاجعه اخیر در منا، جنگ قدرت را در میان آل سعود بیشتر کرده است. به گزارش وب‌سایت لبنانی الدیار این جنگ موجب شده است تا مقصر اصلی این حادثه محمدبن سلمان پسر پادشاه عربستان معرفی شود. پادشاه شدن ملک سلمان پس از مرگ عبدالله، درحالی‌که از بیماری آلزایمر رنج می‌برد و کنار زده شدن رقبای جدی دیگر مانند شاهزاده مقرن ولیعهد سابق سعودی و اعطای اختیارات و قدرت بی‌حد و حصر به محمد بن سلمان فرزند پادشاه، جانشین ولیعهد کشور و وزیر دفاع، همگی زمینه‌های لازم برای آغاز یک نوع رقابت زیر پوستی و پنهان میان شاهزادگان را فراهم ساخت. خاندان سلمان که در قدرت هستند از هر فرصتی برای تضعیف و از میدان به در کردن رقبای خود بهره برده‌اند، به ویژه اینکه برخی از آنها مانند محمدبن نایف، ولیعهد کنونی پادشاه و حاکم مکه، از حمایت کشورهای قدرتمند غربی از جمله آمریکا نیز برخوردار هستند. از سوی دیگر پس‌زده شدگان از قدرت نیز به نوبه خود از هیچ تلاشی برای تضعیف ملک سلمان و دایره وی مضایقه نمی‌کنند. یکی از این افراد محمدبن نایف است که خود را در جایگاه پادشاهی عربستان می‌داند و هم اکنون ولیعهد عربستان است و شدیدا به حمایت دموکرات‌های آمریکایی برای رسیدن به این جایگاه دلخوش کرده است.گفته می‌شود یکی از اصلی‌ترین درگیری ها، میان خاندان سلمان و خاندان نایف است. یکی پسر نایف بن عبدالعزیز و دیگری پسر سلمان بن عبدالعزیز، آن یکی محمد بن نایف، ولیعهد عربستان، امیر مکه و مسوول حج و دیگری محمد بن سلمان جانشین ولیعهد عربستان و وزیر دفاع این کشور. محمد بن سلمان علاقه‌مند است که خود ولیعهد پدر باشد تا اینکه جانشین ولیعهد او. از این رو محمد بن سلمان اختلاف و رقابت شدیدی با محمد بن نایف بر سر ولیعهدی دارد و بی میل نیست که با بی کفایت نشان دادن او سمت ولیعهدی را از وی گرفته و خود جانشین پدر شود. برهمین اساس حوادث دردناک مسجدالحرام و منا که منجر به کشته شدن بیش از ۲هزار نفر از زائران بیت‌الله الحرام شد، سوای اینکه رسوایی بزرگی برای دولت سعودی در صحنه بین‌المللی و در میان کشورهای اسلامی به بار می‌آورد، به شدت موقعیت محمدبن نایف را در معرض خطر قرار داده و حتی ممکن است به خلع او از مقام امیرالحاجی و امارت مکه و حتی تزلزل موقعیت ولیعهدی او منجر شود.