آغاز مسابقه تسلیحاتی در اروپا
گروه جهان: آنها آن را «دیزنی لند نظامی روسیه» می‌خوانند و تاکید بر این ایده که روسیه به زودی ارتش مدرن و با فناوری بالا خواهد داشت،در واقع بخشی از این فانتزی است. اما رویکردهای نظامی نشان می‌دهد که چگونه رقابت نظامی جای دیپلماسی در روابط شرق و غرب را گرفته است. در پارکی در 30 مایلی خارج از مسکو، پرزیدنت ولادیمیر پوتین از اولین نمایشگاه نظامی پیشرفته این کشور استقبال کرد و در اظهارنظری عمومی اعلام کرد که سال جاری روسیه 40 موشک بالستیک قاره پیما به زرادخانه هسته‌ای‌اش خواهد افزود.

چند روز پیش اعلام شد که ایالات‌متحده در نظر دارد سلاح‌های سنگین خود را در کشورهای بالتیک و لهستان مستقر کند تا در صورت تهدید روسیه بتواند 5 هزار نیروی نظامی مستقر در این کشورها را آماده مواجهه با تهدید روسیه سازد. تحلیلگران تاکید روزافزون بر مسائل نظامی را به‌عنوان نشانه‌ای از تغییرات رخ داده پس از بحران اوکراین می‌نگرند که باعث روابطی تهاجمی‌تر میان روسیه و غرب شده است. این دسته از تحلیلگران می‌گویند احتمال وقوع مسابقه تسلیحاتی جدید می‌رود. با وجود اینکه رقابت ادامه دارد؛ اما این رقابت از نوع «Slow- Motion » است؛ چرا که علاقه اندکی برای سرمایه‌گذاری در رقابتی مانند دوران جنگ سرد وجود دارد. به گزارش نیویورک تایمز، روسیه به دلیل مشکلات اقتصادی‌اش احتمالا نمی‌تواند سلاح‌هایی را که مد نظر پوتین است تا سال 2020 تهیه کند. 6 ماه پیش، رئیس‌جمهور روسیه گفته بود که این کشور تا پایان سال 50 موشک بالستیک به زرادخانه هسته‌ای‌اش خواهد افزود؛ اما یکی از مقام‌های نظامی ارشد روسیه می‌گوید: «اشتیاق روسیه با جیبش نمی‌خواند.» او می‌گوید دخل و خرج روس‌ها با هم جور در نمی‌آید و ادعاهای پوتین با آنچه در جیب دارد نمی‌خواند. از سوی دیگر، نگرانی‌های مشترکی مانند افراط گرایی و پرونده هسته‌ای ایران دو کشور را به سوی همکاری با یکدیگر سوق داده است. اما زبان نظامی به آرامی اما با قاطعیت در حال سایه افکندن بر زبان دیپلماسی و احترام متقابل است. الکساندر.
‌ام. گولتس، تحلیلگر نظامی مستقل روس، می‌گوید: «همگان باید درک کنند که ما در دنیایی کاملا متفاوت از دو سال پیش زندگی می‌کنیم. در آن دنیا- که ما از دستش دادیم- می‌شد امنیت را با پیمان‌ها و با اقدامات اعتمادساز دوجانبه سازمان داد. اکنون ما به وضعیت کاملا متفاوتی رسیده‌ایم که در آن بهترین راه برای تضمین امنیت‌تان بازدارندگی نظامی است.»

در حاشیه نمایشگاه نظامی روسیه در روز سه‌شنبه، افسران روسی و دانشگاهیان این کشور مجموعه‌ای از سمینارها را برگزار کردند که بر این مساله متمرکز شده بود که تهدیدات بر امنیت ملی روسیه در عصر جدید چیست. یکی از تهدیدات همانا گسترش ناتو به شرق اعلام شد که به دو طریق می‌کوشد روسیه را تهدید کند: یکی از طریق ابزار نظامی و حضور در کشورهای همسایه و اقماری این کشور و دیگر از طریق برانگیختن انقلاب‌هایی داخلی مانند آنچه در اوکراین رخ داد. نیویورک‌تایمز می‌نویسد: «روس‌ها احساس تنهایی و محاصره می‌کنند؛ احساسی که دائما باعث می‌شود روس‌ها دست به تعمیرات نظامی اساسی زده و اقدام به نوسازی ارتش خود کنند، آن هم ارتشی غیرمجهز و ضعیف که در دو جنگ با چچن در دهه ۹۰ بسیار بد عمل کرد.» ایگور کوروچنکو، سردبیر مجله National Defense، می‌گوید: «ارتش روسیه در حال بازگشت به فعالیت‌ها و آموزش‌های رزمی نرمال است. ما دقیقا همان کاری را می‌کنیم که همتایان غربی‌مان انجام می‌دهند.»او انکار می‌کند که روسیه طرحی برای تهاجم به اوکراین یا اروپا داشته باشد؛ اما اذعان می‌کند که آمریکا از این بحران برای افزایش حضور و نفوذ خود استفاده می‌کند.» کوروچنکو می‌گوید: «ما می‌توانیم تنش نظامی را احساس کنیم.» از نظر غرب، روسیه نظم اروپایی پسا جنگ سرد را با تسخیر کریمه و بی ثبات کردن اوکراین بر هم زد. این باعث شد اقمار سابق شوروی احساس آسیب پذیری در برابر این کشور داشته باشند. روسیه که مدت‌ها تمرینات نظامی را متوقف کرده بود، بار دیگر بمب‌افکن‌ها و جنگنده‌های خود را برای گشت‌زنی به آسمان اروپا و آمریکا فرستاد. غرب- و به ویژه ایالات‌متحده- احساس می‌کند که این نگرش تهاجمی شایسته پاسخ نظامی است به همین دلیل صحبت از برنامه جدید مانور و اعزام تانک و سایر تجهیزات سنگین مطرح شده است. گولتس می‌گوید: «روسیه اظهارات نظامی تهاجمی را مطرح کرده است و بر این اصرار می‌ورزد که در دنیایی از بازدارندگی نظامی متقابل زندگی می‌کند.»

گولتس می‌افزاید: «غرب توجه کرد اما روسیه آماده نیست.» او می‌گوید استفاده از ادوات نظامی پیشرفته و لشکری ۱۰۰ هزار نفره برای تسخیر کریمه یک مساله است؛ اما اتخاذ چنین موضعی در برابر ناتو مساله‌ای بسیار متفاوت است. نیویورک‌تایمز به نقل از تحلیلگران می‌نویسد: «روسیه که فاقد نیروی نظامی مورد نیاز و سیستم‌های نظامی است به این زودی‌ها آمادگی پیدا نخواهد کرد. این در حالی است که پوتین چنان داد سخن سر می‌دهد که گویی همین فردا آماده پاسخ هسته‌ای است.» سی.ان.ان می‌نویسد در واکنش به مانورهای نظامی پوتین و لفاظی‌های او ایالات‌متحده تصمیم به ارسال تعدادی از جدیدترین جنگنده‌های خود به اروپا را دارد. این گزارش می‌افزاید هر دو کشور مانور قدرت را برگزار کرده‌اند؛ اما این بار قاره اروپا محل نمایش قدرت آنهاست. «دبورا جیمز»، فرمانده نیروی هوایی در دیداری که از نمایشگاه نظامی پاریس داشت، می‌گوید: «بزرگ‌ترین تهدید در ذهن من آن چیزی است که از فعالیت‌های روسیه نشأت می‌گیرد. آنچه در اوکراین می‌گذرد بسیار ناامیدکننده است.» سی.ان.ان می‌افزاید برای مواجهه با تهدیدات روسیه، ایالات‌متحده بنا دارد جنگنده‌های اف ۲۲ را به اروپا بفرستد. این گزارش می‌گوید: ماه‌ها است پنتاگون تمرینات نظامی را در اروپا با متحدان خود برگزار می‌کند تا پیامی به روسیه دهد مبنی بر اینکه مانورهای نظامی این کشور بی‌پاسخ نخواهد ماند.

جنگ در اوکراین باعث کاهش و بعضا قطع همکاری روسیه با صنایع دفاعی مهم در غرب شد؛ در حالی که تحریم‌های غرب بر شدت مشکلات افزود؛ به این معنا که روسیه از برخی فناوری‌های حساس و مهم در صنایع نظامی مانند ریزتراشه‌ها محروم شد. روسیه در سال گذشته ۱۶ میلیارد دلار فروش نظامی داشت. بنابراین سوال مهم این است که آیا این تحریم‌ها می‌توانند باعث کاهش فروش نظامی روسیه شوند یا خیر؟ شیب کاهش قیمت نفت و افت ارزش روبل به این معناست که روسیه سال جاری با رکود مواجه می‌شود؛هرچند این رکود آن‌گونه که پیش بینی می‌شد نیست. پوتین می‌گوید به وعده خود مبنی بر نوسازی نظامی و امنیت اجتماعی که در آغاز دور سوم ریاست جمهوری خود در سال ۲۰۱۲ وعده داده بود، پایبند است. او روز سه شنبه در نمایشگاه نظامی روسیه اعلام کرد که دست کم تا سال ۲۰۲۰ باید ۷۰ درصد از تمام تسلیحات مورد نیاز این کشور نوسازی شود؛ اما به گزارش نیویورک‌تایمز، برخی پیش‌بینی‌ها می‌گوید تا آن سال ممکن است «در گام اول پول‌های روسیه تمام شود.» به گزارش منابع خبری روسی، بودجه نظامی پاییز گذشته ۳۲ درصد افزایش داشت، اما سال جاری ۴ درصد کاهش خواهد یافت.