تمدید تحریم‌های آمریکا علیه سوریه - ۱۵ اردیبهشت ۸۹

عکس: Getty Images

احسان ابطحی

باراک اوباما، رییس‌جمهوری ایالات‌متحده ضمن متهم کردن دمشق به حمایت از گروه‌های تروریستی و پیگیری برنامه‌های موشکی و ساخت سلاح‌های کشتار جمعی، تحریم‌ها علیه این کشور را تمدید کرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، کسی انتظار نداشت که اوباما برای لغو این تحریم‌ها اقدامی انجام دهد، اما تمدید این تحریم‌ها در مقطعی بسیار حساس از روابط میان ایالات‌متحده و سوریه انجام می‌شود و واشنگتن تلاش می‌کند تا سفیر خود را به دمشق بازگرداند. ایالات‌متحده همچنین اخیرا سوریه و ایران را متهم به تجهیز حزب‌الله لبنان به موشک‌های پیچیده کرده‌است. ادعایی که به گفته رییس‌جمهوری آمریکا می‌تواند امنیت منطقه را تحت‌الشعاع قرار دهد.

ایران و سوریه همواره این اتهامات را رد و تاکید کرده‌اند که حمایتشان از حزب‌الله لبنان، تنها حمایتی معنوی است.

اوباما در پیامی خطاب به کنگره آمریکا تحریم‌ها علیه سوریه را که توسط جورج بوش، رییس‌جمهوری پیشین ایالات‌متحده اعمال شده بود، تمدید کرد. اوباما با این همه در پیام خود تاکید کرده که سوریه اقداماتی برای جلوگیری از نفوذ پیکار‌جویان خارجی به عراق انجام داده‌است. رییس‌جمهوری ایالات‌متحده با این حال اضافه کرد که ادامه حمایت دمشق از سازمان‌های تروریستی و همچنین پیگیری تلاش‌ها برای ساخت سلاح‌های کشتار جمعی و برنامه‌های موشکی باعث شده است تا تهدیدی غیر‌معمول و فوق‌العاده بر‌علیه منافع ملی، سیاست‌خارجی و اقتصاد ایالات ‌متحده ایجاد شود.اوباما همچنین از سوریه خواست تا در مورد مسایلی که به اعتقاد واشنگتن بر علیه آن تحریم‌های عادلانه و توجیه شونده اعمال شده‌است پیشرفت‌هایی انجام داده و اجازه دهد تا در آینده این تحریم‌ها لغو شود.

اوباما در شرایطی تحریم‌ها علیه سوریه را تمدید می‌کند که هفته گذشته هیلاری کلینتون، وزیر‌خارجه ایالات‌متحده، به بشار اسد، رییس‌جمهوری سوریه درباره بر‌افروختن آتش جنگ در منطقه با تجهیز گروه حزب‌الله لبنان به موشک‌های دوربرد اسکاد هشدار داد.

کلینتون که در جمع کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل موسوم به آیپک سخن می‌گفت، اضافه کرد: «‌رییس‌جمهور اسد در حال اتخاذ تصمیمی است که می‌تواند به معنای جنگ یا صلح در منطقه باشد.»

آیپک، یکی از بزرگ‌ترین و قدرتمند‌ترین گروه‌های لابی در ایالات متحده آمریکا است و با ۶۰ هزار عضو، هر ساله میلیون‌ها دلار خرج سرمایه‌گذاری در نفوذ بر سیاست‌های دولتی و قانون‌گذاری آمریکا با هدف تامین منافع اسرائیل می‌کند.

سخنان هیلاری کلینتون درباره تجهیز حزب‌الله لبنان به موشک‌های اسکاد در حالی عنوان می‌شود که ماه گذشته میلادی شیمون پرز، رییس‌جمهوری اسرائیل ادعا کرده بود که سوریه حزب‌الله لبنان را به موشک‌های اسکاد تجهیز کرده است.

اما سوریه ضمن رد اتهامات پرز به واشنگتن درباره جدی گرفتن ادعا‌های اسرائیل هشدار داد.

با این همه برخی قانونگذاران آمریکایی از تبادل جنگ لفظی میان واشنگتن و دمشق استفاده کرده و بر‌علیه هرگونه بهبود روابط ایالات‌متحده و سوریه سخن گفتند.

این در حالی است که در ماه فوریه گذشته، اوباما، رابرت فورد، دیپلمات باسابقه آمریکایی را به عنوان اولین سفیر ایالات‌متحده در سوریه پس از پنج سال معرفی کرد اما انتصاب او به این سمت باید به تایید سنا برسد.

جورج بوش، رییس‌جمهوری پیشین ایالات‌متحده در یازدهم ماه مه سال ۲۰۰۴ میلادی با اعمال وضعیت اضطراری ملی و با ادعای اینکه سوریه دولتی حامی تروریسم است، تحریم‌های اقتصادی علیه این کشور اعمال کرد. این تحریم‌ها در سال ۲۰۰۶ میلادی تمدید، در سال ۲۰۰۷ تشدید و در سال ۲۰۰۸ تجدید شد.

این دومین باری است که دولت اوباما، تحریم‌ها علیه سوریه را تمدید می‌کند.

روابط میان واشنگتن و دمشق پس حمله سال ۲۰۰۳ میلادی به عراق که به رهبری ایالات‌متحده انجام شد، رو به تیرگی گذاشت. ترور رفیق حریری، نخست‌وزیر پیشین لبنان هم روابط میان آمریکا و سوریه را تیره‌تر کرد. ایالات‌متحده و غرب دمشق را متهم به ترور رفیق حریری می‌کردند، ادعایی که بار‌ها و بارها از سوی مقامات سوری تکذیب شد.

به دنبال ترور حریری در فوریه سال ۲۰۰۵ میلادی، واشنگتن سفیر خود را از دمشق فرا‌خواند و پنج سال در سوریه سفیر نداشت تا آنکه رابرت فورد به عنوان نامزد تصدی سمت سفارت ایالات‌متحده در سوریه به سنای آمریکا معرفی شد.

از سوی دیگر روابط دمشق و واشنگتن به دلیل سه دهه روابط نزدیک ایران و سوریه و به دلیل آنچه ایالات‌متحده آن را دخالت دمشق در عراق می‌خواند، همواره دچار تنش بوده است.

اما معرفی فورد به عنوان سفیر ایالات‌متحده در دمشق با انتقاد‌های تندی از سوی برخی از محافل آمریکایی از جمله جمهوری‌خواهان همراه بود که نسبت به تاثیر سیاست اوباما درباره همکاری با کشورهایی که به عنوان دشمن آمریکا شناخته می‌شوند، ابراز نگرانی کردند.

خانم ایلینا راس‌-‌لتینن، یکی از جمهوری‌خواهان بلند‌پایه و عضو کمیته سیاست‌خارجی مجلس نمایندگان ایالات‌متحده سه ماه پیش و پس از اقدام دولت این کشور در معرفی سفیر در سوریه به شدت از این اقدام انتقاد و آن را «‌مشارکتی بی‌پروا» که پاداشی برای دشمن ایالات‌متحده به شمار می‌رود، توصیف کرد.

او در بیانیه‌ای که در همین ارتباط منتشر کرد، آورده‌ است: «‌با معرفی سفیر در سوریه، سیاست‌خارجی ما دچار این مخاطره می‌شود که پیامی ارسال کند که به جای آنکه متحد وفا‌دار و همکار ایالات‌متحده باشید، بهتر است دشمن لجوج این کشور باشید.»

این نماینده مجلس نمایندگان ایالات‌متحده در بخش دیگری از بیانیه‌اش ادعا کرد که علی‌رغم این اقدام دولت آمریکا، سوریه همچنان به حمایت از گروه حزب‌الله و حماس ادامه می‌دهد، حاکمیت ملی لبنان را تحت‌الشعاع قرار داده‌است و برنامه ساخت تسلیحات غیر‌متعارف و افزایش توانایی‌های موشکی خود را تعقیب می‌کند. اما باراک اوباما که در سال اول ریاست‌جمهوری‌اش موفق نشد با ایران رابطه برقرار کند و میان رژیم اسرائیل و فلسطینیان میانجی‌گری نماید، به دنبال بهبود رابطه با سوریه است تا شاید بتواند راهی جدید برای خروج از بن‌بست‌های دیپلماتیک خود بیابد.

این تحولات در شرایطی رخ می‌دهد که حدود سه ماه پیش ویلیام برنز، معاون وزارت‌خارجه ایالات‌متحده در امور سیاسی که دیپلمات شماره ۳ این کشور به شمار می‌رود، به دمشق سفر و با بشار اسد، رییس‌جمهوری سوریه دیدار و گفت‌و‌گو کرد. این دیدار هم در شرایطی انجام شد که بسیاری در داخل آمریکا به دلیل آنچه مذاکره و همکاری واشنگتن با یکی از دشمنان اسرائیل خواندند، با این دیدار مخالفت کردند.

اما کاخ سفید در آن زمان اعلام کرد که این دیدار با هدف تقویت گفت‌و‌گو در همه چشم‌انداز‌های سیاسی با سوریه انجام می‌شود.