دنیای اقتصاد:مذاکرات صلح سوریه در آستانه بعد از دو روز به کار خود پایان داد، تا گمانه‌زنی‌ها درباره تمدید این مذاکرات آنگونه که دی‌میستورا گفته بود نیز منتفی شود. به گزارش اسکای‌نیوزعربی، نشست آستانه که از ظهر دوشنبه آغاز شده بود پس از کشمکش‌های هیات‌های حاضر در مذاکرات، ظهر دیروز سه‌شنبه به‌کار خود پایان داد. پیش‌تر اخباری مبنی بر پیشرفت در مذاکرات آستانه منتشر شده بود اما هم هیات اعزامی مخالفان سوریه و هم دولت این کشور از روند مذاکرات چندان راضی نبودند. مخالفان گفته بودند که پیش‌نویس بیانیه پایانی مذاکرات آستانه را امضا نکرده‌اند. این اظهارات هیات مخالفان در حالی ایراد شده که استفان دی‌میستورا، فرستاده سازمان ملل در سوریه اعلام کرده بود که حاضران به توافق درباره پیش‌نویس بیانیه پایانی نزدیک شده‌اند. رئیس هیات روسی در نشست آستانه نیز گفت که پس از تنش و مشاجره‌های سخت میان دولت سوریه و نمایندگان مخالفان دیروز جو مثبتی بر روند مذاکرات حاکم شده بود و ظاهرا دو طرف واقع‌بینانه‌تر به این نشست نگریستند.

بیانیه پایانی و اختلاف‌ها بر سر آن

بیانیه پایانی نشست آستانه که پیش‌نویس آن از سوی روسیه، ایران و ترکیه تهیه شده بر مسائل اساسی از جمله آتش‌بس، تمامیت ارضی سوریه، امدادرسانی و ایجاد مکانیزمی برای نظارت بر اجرای آتش‌بس تاکید دارد. در این پیش‌نویس آمده: «شرکت‌کنندگان در نشست آستانه به حفظ تمامیت ارضی سوریه براساس قطعنامه‌های سازمان ملل و نیز ادامه مذاکرات سیاسی میان مخالفان و دولت سوریه بر مبنای قطعنامه ۲۳۳۶ شورای امنیت تاکید دارند.» در این بیانیه هرگونه حل و فصل نظامی بحران سوریه منسوخ اعلام شده و آمده است: «درگیری‌ها در سوریه باید براساس قطعنامه ۲۲۵۴ سازمان ملل و مصوبه‌های حاصل از نشست‌های کشورهای حامی سوریه، پایان یابد و راه برای امدادرسانی به مردم جنگ‌زده این کشور برپایه قطعنامه ۲۱۶۵ هموار شود.» در این قطعنامه همچنین به ادامه مذاکرات سیاسی برای دستیابی به مکانیزمی برای انتقال قدرت براساس قطعنامه‌های ۲۳۱۸ و ۲۲۵۴ شورای امنیت اشاره شده است که می‌تواند به درگیری‌های سوریه پایان دهد. گفته شده ایران با این بخش مخالفت کرده و خواهان تغییراتی در آن شده است.

تهیه‌کنندگان پیش‌نویس بیانیه پایانی نشست آستانه همچنین با توافق بر سر آتش‌بس در تمامی خاک سوریه با ایجاد یک هیات ناظر برای نظارت بر اجرای صحیح این آتش‌بس نیز به توافق دست یافته‌اند. آتش‌بس در سوریه شامل مناطق تحت کنترل گروه‌های تروریستی شناخته‌شده یعنی داعش و النصره نخواهد شد. در این بیانیه همچنین بر از سرگیری مذاکرات سیاسی سوریه در ژنو تحت‌نظر سازمان ملل در هشتم فوریه ۲۰۱۷ (۲۰بهمن) تاکید شده است. آن‌گونه که منابع سیاسی در آستانه می‌گویند سه کشور ایران، ترکیه و روسیه بر سر این پیش‌نویس به توافق رسیدند و سند دیروز برای تایید و واردآوردن ملاحظات دولت سوریه و مخالفان به آنها ارائه شده است. ب) ترکیه و روسیه مذاکرات را دور زدند: گفته می‌شود ترکیه و روسیه مذاکرات را دور زده و به اصطلاح «به جاده خاکی زده‌اند.» محمد الشامی، یکی از اعضای عضو هیات مخالفان سوریه در مذاکرات آستانه، در گفت‌وگوی تلفنی با خبرگزاری آلمان گفت: «براساس اطلاعاتی که به‌دست ما رسیده ترکیه و روسیه با تشکیل دولت وحدت ملی در سوریه بدون لطمه زدن به شخص بشار اسد، رئیس‌جمهوری این کشور توافق کرده‌اند.» وی گفت:«پیشنهاد این توافق به ایرانی‌ها و هیات دولت سوریه یا طرف دیگری برای بیان دیدگاهشان داده نشده و تنها صحبت از یک توافق میان ترکیه و روسیه است. صحبت‌هایی درباره توافق‌های محرمانه وجود دارد.» الشامی گفت: «روس‌ها می‌خواهند بی‌طرف باشند و به مذاکرات ادامه دهند و طی جلسه نخست با همکاری ترکیه‌ای‌ها برای نزدیک کردن دیدگاه‌ها تلاش کردند.» الشامی گفت: «مهم‌ترین مسائلی که در مذاکرات آستانه مطرح شد درباره مشخص کردن گروه‌هایی است که ماموریت مبارزه با گروه‌های تروریستی را برعهده خواهند داشت. لیست این گروه‌ها نیز بعدا صادر خواهد شد.» مخالفان با درج داعش در لیست گروه‌های تروریستی موافقند اما خواهان درج نام ۴۲ گروه دیگر نیز در این لیست شده‌اند که از جمله آنها ۴۰ گروه شیعی هستند. به نظر می‌رسد ترکیه و روسیه احتمالا خواهان به نتیجه رسیدن مذاکرات به هر قیمتی هستند تا از بار مضاعفی که بر اقتصادشان تحمیل می‌شود کاسته شود. الجزیره می‌نویسد: «نکته مهم مذاکرات آستانه مذاکرات مستقیم میان شورشیان و دولت سوریه بود.» با این حال، این گزارش نیز می‌افزاید مذاکرات بدون دستیابی به نتیجه‌ای روشن پایان یافت و لحن غیردیپلماتیک برخی طرف‌ها موجب تنش‌هایی در مذاکرات شد.