علت تراکم در تهران با مدل شهر مجازی قابل ارزیابی است

مفاهیم شهر مجازی و موقعیت زیرساخت‌های تکنولوژیک ایران در یک نشست بررسی شد. این نشست که با عنوان شهر مجازی، بررسی و ارزیابی شاخص‌های فناوری اطلاعات ایران و کشورهای جهان برگزار شد، دومین نشست تخصصی انجمن ایرانی مطالعات جامعه اطلاعاتی در قالب نشست‌های ماهانه بود.

سعید رضا عاملی، عضو گروه ارتباطات و رئیس موسسه مطالعات آمریکای شمالی و اروپا دانشگاه تهران، دیدگاه‌های خود را تحت عنوان شهر و شهر نشینی مجازی، منطق و مفاهیم مجازی ارائه کرد.

وی با طرح ۶ پرسش اساسی در حوزه شهر مجازی گفت: در مسیر فهم شهر مجازی ابتدا باید بدانیم با چه منطقی شهر مجازی را درک میکنیم. دیگر اینکه منطق عام فضای مجازی و منطق خاص شهر مجازی چیست. سوم اینکه اساسا شهر مجازی را با چه متغیر‌هایی می‌توان تعریف کرد. چه نسیتی بین شهر مجازی و شهر واقعی وجود دارد. تیپ‌های قابل اجرا برای شهر مجازی چیست و آخر اینکه با توجه به شرایط موجود چه نوع تیپی برای تهران مناسب است.

عاملی با اشاره به اینکه سه فضای ارتباطی در نظام فراگیر واقعی- مجازی وجود دارد گفت: هر سه فضا به صورت جدی قابل بحث است. نظام فراگیر واقعی- مجازی از نظام فراگیر کامپیوتری گرفته شده است. در این سه نظام سه نوع ارتباط وجود دارد. ۱- فضای ارتباطی حاضر با حاضر ۲- فضای ارتباطی حاضر با غایب (زیرساختی‌ترین بنیاد جهانی شدن فضای مجازی و صنعت واقعیت مجازی همین نوع از ارتباط است و با مورس آغاز شد). نوع سوم، ارتباط غایب با غایب است به این معنا که ماشین با ماشین ارتباط برقرار می‌کند و در اینجا با یک نظام ارتباطی کاملا صنعتی و اتوماتیک و در عین حال برنامه‌ای شده مواجه هستیم.

وی افزود: براساس تقسیم متافوریک (استعاره‌ای) سه جهان به‌وجود می‌آید. ۱- جهان واقعی که می‌توان با آن تعامل برقرار کرد دنیایی که در آن بوی برف را می‌شنوید و فضای برنده سرما را حس می‌‌کنید. ۲- جهان دیگر مجاز واقعی است و این غیر از صنعت واقعیت مجازی است. مجازی است که به رقابت جهان واقعی آمده است و تلاش می‌کند تا آنچه در جهان واقعی است را تکرار کند. ۳- جهان دیگری نیز وجود دارد و آن جهان واقعی- مجازی است جهانی است که وقتی ترکیب می‌شود دیگر off و on در آن بی‌معنا می‌شود.

وقتی بخشی از تعاملات اجتماعی خود را در فضای مجازی انجام دادید و بخش دیگر در فضای واقعی قدم به جهان واقعی- مجازی گذاشته‌اید. این جهانی است ترکیبی.

وقتی از جهان مجازی صحبت می‌‌کنیم در واقع از نظام ارتباطی حاضر با غایب و غایب با غایب و همچنین از جهان دوم یعنی جهان مجاز واقعی صحبت می‌‌کنیم.

به گفته وی، براساس محتوای شهر ۷ تیپ مختلف شهر مجازی را می‌توان از هم متمایز نمود. شهرهای تاریخی، ماهواره‌ای، داده‌ای، کارگاهی، خدمات شهری (شهر کامل مجازی)، توریستی و شهر‌های انتخاب دوم: زندگی متفاوت با زندگی واقعی (زندگی دوم).

وی با اشاره به خصوصیات شهر واقعی گفت: شهر مجازی کاربران بومی، منطقه‌ای و جهانی دارد. هر کسی که کد شناسایی تهرانی‌ بودن را دارد عضو رسمی‌ ‌شهر تهران به حساب می‌آید. کدی که به عنوان مثال شهروندان بومی‌‌ آمستردام را با توریست‌های آنجا متفاوت می‌‌کند.

وی با تفکیک دو نوع شهر مجازی، گفت: شهر مجازی سازمان یافته و شهر مجازی غیر سازمان یافته دو نوع متفاوت از این‌گونه شهر‌ها هستند.. نوع غیر سازمان یافته را هر کس می‌تواند تولید کند. آنها شهرهایی رها شده‌اند. اما نوع سازمان یافته‌اش بایستی در اختیار دولت باشد و از یک سامان و سازمان دقیق برخوردار باشد.

وی افزود: برای رسیدن به یک منطق دقیق برای ساخت شهر مجازی تهران، مهمتر از سرشماری نفوس و مسکن، سرشماری علت حرکت ماشین در تهران است. با این کار می‌توان تراکم و علت تراکم‌ها را اندازه گیری نمود و بر اساس آن برنامه‌ریزی مجازی برایش انجام داد.

وی در پایان گفت: به دست آوردن اینکه چه تیپی برای تهران ضرورت دارد مستلزم فهم شهر واقعی است. به عبارت دیگر مستلزم تبیین منطق انتقال و ضرورت‌ها است.

وی با تاکید بر اینکه برای شناخت مساله تهران باید با تدبیر و برنامه ریزی زیرساختی دقیق برنامه‌ریزی کرد، گفت: ایران جایی است که فاصله واقعیت زندگی و انتظار از زندگی بالا است. ایرانی خود را با پکن و بنگلادش مقایسه نمی‌کند. او به دنبال استانداردهای پاریس، نیویورک و لندن است. لذا استاندارد ایرانی یک استاندارد پیشرفت گرایانه است که می‌‌تواند با ارزش‌های فرهنگی و دینی ایرانی نیز همراه باشد. شهر مجازی تهران و کلان شهر ایران، فرصتی است برای متراکم کردن تاریخ شهر، فرصتی است برای برجسته کردن، ارزش‌های فرهنگی و هنری شهر و فرصتی برای ایجاد حس عضویت شهری بومی ‌‌و ایرانی است.

زیر ساخت‌های تکنولوژیک ایران

شهر مجازی و بررسی شاخص‌های فناوری اطلاعات در ایران و جهان عنوان دومین سخنرانی نشست شهر مجازی بود.رضا رشیدی عضو هیات‌مدیره شرکت فن آوری اطلاعات با ارائه تعریفی از شهر مجازی گفت: شهر الکترونیک شهری است که در آن از ابزار ICT برای دسترسى الکترونیک شهروندان به ادارات دولتى، بنگاه‌هاى اقتصادى و کلیه خدمات فرهنگى و بهداشتى شهرى به صورت شبانه‌روزى و قابل اطمینان و امن استفاده می‌شود.این شهر از بستر پیشرفته اطلاعات مخابراتى برخوردار است، به صورتى که مى‌توان از طریق کامپیوتر با خانه‌ها، مدارس، ادارات و غیره ارتباط برقرارکرد، در یک شهر هوشمند، کلیه اطلاعات و خدمات به صورت الکترونیک به مردم ارائه می‌شود.به گزارش همشهری آنلاین، وی با اشاره به شهر‌های الکترونیک لندن، لوس آنجلس، ونکوور، توکیو گفت: شهر نیوسونگدو در کره‌جنوبی اولین شهر تمام الکترونیک جهان است در سال ۲۰۱۴ ساخت آن پایان می‌پذیرد.

رضا رشیدی با اشاره به فواید ایجاد شهرهای الکترونیک گفت: در ایجاد شهر الکترونیک ایجاد سه بخش دولت الکترونیک، تجارت الکترونیک و آموزش الکترونیک الزامی‌است.

وی افزود: دولت الکترونیک عبارت است از متحول کردن دولت و فرایند کشورداری از طریق قابل دسترس تر، کارآمدتر و پاسخگوتر کردن آن و ارائه اطلاعات و خدمات به شهروندان و سایر نهادهای دولتی با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) است.

وی در ادامه آماری را در مورد زیرساخت‌های موجود در عرصه فناوری اطلاعات ارائه کرد و گفت: در انتهای سال گذشته تعداد پورت‌های پرسرعت ۲۲۰‌هزار عدد بود. دولت به دنبال افزایش این تعداد به ۵/۱‌میلیون پورت در برنامه چهارم توسعه است.

آنچه در برنامه پنج‌ساله چهارم پیش‌بینی و هدف گذاری شده است ضریب نفوذ ۳۰درصد جهت کاربران اینترنت (۲۲۰۴۲۸۴۷ نفر) و ضریب نفوذ ۴۳درصد جهت کاربران دیتا است.

وی افزود: تعداد کاربران اینترنت از ۲۰۰‌هزار نفر در سال ۷۹ به ۱۱‌میلیون ۲۶۰‌هزار نفر در آذر امسال رسیده است.

وی در مورد مقایسه ضریب نفوذ کاربران اینترنت در سال‌های ۸۴ گفت: در آن سال ضریب نفوذ اینترنت در برخی از کشورهای آسیا ۹/۹‌درصد، در برخی از کشورهای اروپا ۲/۱۱ و در ایران ۱۱‌درصد بوده است.

وی در مورد جایگاه فناوری اطلاعات در اقتصاد کشورها گفت: بازار IT در سال ۲۰۰۴ در چهار حوزه سخت افزار، نرم‌افزار، سخت‌افزار، شبکه و محتوا ۹۷۰‌میلیارد یورو در آمد کسب شده است.

آمریکا ۹/۴۱‌درصد، اروپا۶/۳۱، ژاپن ۲/۱۲ و سایر کشورها ۴/۱۴درصد از این در‌آمد را کسب کرده‌اند.

وی در مورد سهم استفاده از IT در تولید ناخالص داخلی گفت: IT در ایران با ۳/۰‌درصد از تولید ناخالص داخلی (۱۰کمتر از دلار) در رتبه ۱۵ قرار دارد.

وی با اشاره به رتبه‌بندی کشور‌ها براساس شاخص فرصت‌های دیجیتال در سال ۲۰۰۶ گفت: شاخص فرصتهای دیجیتال، پیشرفت به سمت ایجاد جامعه اطلاعاتی را در پرتوی اهداف WSIS و اهداف توسعه‌هزاره ترسیم می‌کند. شاخص مذکور دسترسی به مخابرات و فرصت‌های دیجیتال در ۱۸۰ کشور جهان را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و تاثیر سیاست‌ها را برای تحویل بیشتر جامعه اطلاعاتی از طریق شاخص فرصت‌های دیجیتال بررسی می‌کند.

شاخص فرصت‌های دیجیتال یک شاخص ترکیبی است که یک ساختار انعطاف پذیر و چند منظوره دارد و بر مبنای سه مقوله فرصت (میزان دسترسی و توانایی مالی مورد نیاز به پوشش جمعیت سیار قیمت‌های دسترسی به اینترنت و موبایل برای مشارکت در جامعه اطلاعاتی)، زیر ساخت (شامل معیارهای شبکه‌های مختلف و امکانات) و استفاده ۰ارزیابی نحوه‌ی کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کاربران اینترنت و مشترکین باند پهن (ثابت و سیار) استوار شده است.بر این اساس ایران با امتیاز ۳۶/۰ در رتبه ۹۴ جهان قرار دارد. این در حالی است که براساس همین آمار رتبه ایران درIP‌های ثبت شده در جهان ۵۵ است.