دنیای‌اقتصاد- ساخت دومین مرکز غنی‌سازی اورانیوم در ایران واکنش‌های داخلی و خارجی متفاوت و گاه متضادی را در پی داشته است. نخستین واکنش‌ها بعد از ظهر جمعه به وقت ایران از سوی سران آمریکا، انگلیس و فرانسه در افتتاحیه اجلاس گروه ۲۰ در پیتسبورگ صورت گرفت که بار دیگر فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را زیر سوال بردند و سه ماه به مقامات تهران مهلت دادند تا غنی‌سازی اورانیوم را تعلیق کنند؛ اما محمود احمدی‌نژاد، رییس‌جمهور که برای شرکت در شصت و چهارمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل در آمریکا حضور داشت، به فاصله اندکی اظهارات رییسان‌جمهور آمریکا و فرانسه و نخست وزیر انگلیس پاسخ داد. احمدی‌نژاد گفت: طبق مقررات آژانس هر مجموعه غنی‌سازی شش ماه قبل از تزریق گاز باید به اطلاع آژانس رسانده شود. ما هنوز یکسال تا آن ۶ ماه فاصله داریم و به جای ۶ ماه ۱۸ ماه زودتر خبر داده‌ایم. در همین حال، اگر چه مقامات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرده‌اند که ایران ساخت دومین کارخانه غنی‌سازی اورانیوم خود را به طور رسمی به این آژانس اطلاع داده است و به همین دلیل نیز از مقامات ایران تقدیر کردند، اما بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل نسبت به ساخت مرکز غنی‌سازی دوم ایران ابراز نگرانی کرده است.

در این میان، واکنش‌های داخلی به تازه‌ترین خبر مربوط به پیشرفت هسته‌ای ایران از جنس دیگری است. رییس دفتر مقام معظم رهبری در همین رابطه گفته است که این تاسیسات جدید چشم دشمنان را کور کرده است.

دفاع احمدی‌نژاد

به گزارش ایرنا ،احمدی‌نژاد که روز جمعه در نشستی با خبرنگاران رسانه‌های بین‌المللی در نیویورک سخن می‌گفت در پاسخ به سوالی درباره موضع‌گیری رییسان‌جمهوری آمریکا و فرانسه و نخست وزیر انگلیس نسبت به تاسیسات جدید هسته‌ای ایران گفت: این دولت‌ها اشتباه بزرگی مرتکب شدند. وقتی گزارش آژانس در این باره منتشر شود حتما پشیمان خواهند شد.

احمدی‌نژاد تصریح کرد: این تاسیسات مجموعه‌ای بسیار عادی است و در ابتدای کار هم هست. نه جنبه مخفی دارد و نه پیچیده. اگر مخفی بود چرا یک سال زودتر اطلاع دادیم.

وی با بیان اینکه «متوجه نشدیم بالاخره باید فعالیت‌های خود را به آژانس اعلام کنیم یا نکنیم»، تصریح کرد: طبق مقررات آژانس هر مجموعه غنی‌سازی شش ماه قبل از تزریق گاز باید به اطلاع آژانس رسانده شود. ما هنوز یک سال تا آن ۶ ماه فاصله داریم و به جای ۶ ماه ۱۸ ماه زودتر خبر داده‌ایم، بالاخره این خوب است یا بد، کسی که این کار را می‌کند باید تشویق شود یا اینکه عده‌ای جمع شوند و فریاد بزنند.

وی با تاکید بر اینکه «نباید در کار آژانس دخالت کنند»، گفت: آنها باید اجازه دهند آژانس گزارش‌هایی را تهیه و در اختیار سازمان‌های ذی‌ربط قرار دهد. اشتباه بزرگی کردند بعدا که گزارش آژانس منتشر شود حتما پشیمان خواهند شد. آن تاسیساتی که می‌گویند یک مجموعه بسیار عادی است و در ابتدای کار است، نه جنبه مخفی دارد و نه پیچیده. اگر مخفی بود چرا یک سال زودتر اطلاع دادیم.

تقدیر آژانس از ایران

روز جمعه و در پی اعلام ساخت کارخانه جدید غنی‌سازی سوخت توسط ایران، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌ در بیانیه‌ای ضمن تقدیر از ایران اعلام کرد، در جریان این موضوع قرار دارد.

در تحولی دیگر دیروز، مارک ویدریکر، سخنگوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ‌گفت: ایران آغاز ساخت تاسیسات جدید اتمی ‌خود را ۲۱ سپتامبر

(۳۰ شهریور) اطلاع داده بود و هیچ گونه مواد هسته‌ای در داخل تاسیسات جدید وجود ندارد. به گزارش ایرنا، ویدریکر یکی از سخنگویان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌تصریح کرد: ایران طی نامه ای که در ۲۱ ماه سپتامبر (ماه جاری) به مقر آژانس در وین ارسال کرد، اطلاع داد که در حال تاسیس یک کارخانه جدید است و اطلاعات بیشتر در زمان مناسب ارائه خواهد شد. آژانس از ایران دریافته که هیچ گونه مواد هسته‌ای در داخل تاسیسات جدید وجود ندارند. در حالی که آژانس به عنوان زیرمجموعه سازمان ملل از ایران تقدیر کرده، دبیرکل سازمان ملل در دیدار با محمود احمدی‌نژاد نگرانی جدی خود را درباره اینکه تهران در حال ساخت یک مرکز غنی‌سازی دوم است ابراز کرده است. به گزارش ایسنا، دفتر مطبوعاتی بان‌کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل در بیانیه‌ای اعلام کرد که بان در دیدار با رییس‌جمهور ایران که روز جمعه انجام شد، «نگرانی عمیق خود را درباره فعالیت‌های ایران در زمینه تداوم غنی‌سازی اورانیوم که ساخت یک تاسیسات جدید غنی‌سازی حاکی از آن است» ابراز کرد. به گزارش خبرگزاری رویترز، در این بیانیه آمده است: دبیرکل سازمان ملل درخواست خود از ایران در زمینه به اجرا گذاشتن قطعنامه‌های مربوطه شورای امنیت و نیز همکاری کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌برای حل همه نگرانی‌های باقیمانده درباره برنامه هسته‌ای‌اش را تکرار کرد.

در بخش دیگری از این بیانیه آمده است که بان‌کی‌مون از ایران خواست هرچه زودتر مذاکرات سازنده «با سایر کشورها» را آغاز کند. بان‌کی‌مون علاوه بر آن بار دیگر از آنچه آن را انکار هولوکاست از جانب احمدی‌نژاد می‌خواند، انتقاد کرد. در همین حال به گزارش ایلنا آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان با بیان این که اقدام ایران خلاف مقررات سازمان ملل و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است خواستار توضیح هرچه سریع‌تر ایران درباره‌ دومین تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم این کشور شد. هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا نیز گفته است: آنچه اخیرا درباره برنامه هسته‌ای تهران اعلام شده، باید کشورهای مردد را قانع ساخته باشد که برای اتخاذ اعمال تحریم‌ها علیه ایران به آمریکا بپیوندند. به گزارش ایسنا، وی گفت: کشف وجود دومین نیروگاه غنی سازی اورانیوم در ایران باید تردید را در بین کسانی که در ضرورت پیوستن به سیاست اعمال تحریم‌ها (علیه ایران) از سوی آمریکا، مردد بودند از بین ببرد. وی با نظامی خواندن برنامه هسته‌ای ایران ادامه داد: سیاست چماق و هویجی که آمریکا در پیش گرفت در راستای اعمال تحریم‌ها علیه ایران به دلیل مخالفت با توقف برنامه‌های هسته‌ای نظامی‌اش بود.

واکنش‌های داخلی

در تحولی دیگر، حجت‌الاسلام محمد محمدی گلپایگانی، رییس دفتر مقام معظم رهبری با بیان این که ایران در حال حاضر در اوج قدرت است و از اول انقلاب تاکنون هیچ پسرفتی نداشته‌ایم، تاکید کرد: همین امروز خبر مهم تاسیس یک کارخانه جدید هسته‌ای به گوش همه رسیده و این تاسیسات جدید چشم دشمنان را کور کرده است. علاءالدین بروجردی، رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز با اشاره به اعلام پیشرفت هسته‌ای ایران و واکنش شدید سران کشورهای غربی اظهار کرد: آنچه از سوی برخی از سران کشورهای غربی صورت گرفته است، فضاسازی‌ غیرمنطقی و غیرواقعی است. ایران طبق ضوابط و مقررات آژانس عمل کرده است و به عنوان یک عضو آژانس و معاهده ان‌پی‌تی حق دارد فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای‌اش را ادامه دهد و بر همین مبنا اقدام جدید در ساخت مرکز غنی‌سازی دوم در ایران صورت گرفته است. به گزارش ایسنا، بروجردی گفت: کشورهای غربی و آمریکا ایران را از همکاری‌های فراتر از الزامات قانونی‌اش با آژانس پشیمان نکنند. حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، دیگر عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز گفت: معتقدم اگر ایران فعلا اعلام نمی‌کرد که دومین کارخانه غنی‌سازی‌اش را در حال ساخت دارد، آنها بهانه دیگری برای بر هم زدن مذاکرات به دست می‌گرفتند.

چرخش دیدگاه روسیه

مقام‌های روس با ادعای این‌که دومین مرکز غنی‌سازی اورانیوم در ایران ناقض قطعنامه‌های شورای امنیت است، از تهران خواستند حداکثر همکاری را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای بازرسی‌های هسته‌ای داشته باشند. به گزارش ایلنا به نقل از بی‌بی‌سی، دیمیتری مدودف، رییس‌جمهور روسیه طی بیانیه‌ای با ابراز نگرانی جدی از انتشار خبر ساخت دومین مرکز هسته‌ای ایران از مقام‌های تهران خواست هرچه سریع‌تر صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای تاسیسات جدید را ثابت کنند. در این بیانیه از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواسته شده است بدون هیچ تاخیری به بررسی این موضوع بپردازد. رییس‌جمهور روسیه از ایران نیز خواسته است حداکثر همکاری را با آژانس برای بازرسی‌های هسته‌ای در این کشور داشته باشد. وی ابراز امیدواری کرده است: ایران از مذاکرات هفته آینده با گروه ۱+۵ برای نشان دادن تعهد خود به حل مساله هسته‌ای استفاده کند. بیانیه مدودف لحن شدیدتری نسبت به موضع‌گیری‌های قبلی مقام‌های روسیه علیه ایران دارد. دولت چین نیز از ایران خواست با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند. به گزارش ایسنا، یانگ جیه، وزیر خارجه چین بعد از کنفرانس گروه اقتصادی۲۰ در پنسیلوانیا در کنفرانس خبری گفت، که کشورش از گفت‌وگوی هفته آینده میان کشورهای ۱+۵ استقبال می‌کند و امیدوار است که نتایج مثبتی از این مذاکرات به دست آید. وی درباره حمایت کشورش از اعمال تحریم‌های اقتصادی قوی‌تر علیه ایران گفت: کلمه تحریم را دوست ندارم و معتقدم که می‌توان تمامی مسائل را با گفت‌وگو حل کرد.