چالش همیشگی سینمای ایران

عکس:صحنه‌ای از فیلم درباره‌الی، ساخته اصغرفرهادی، گزینه محتمل سینمای ایران برای مراسم اسکار سال ۲۰۱۰

با نزدیک شدن به زمان معرفی فیلمی از سینمای ایران به اسکار، بحث و بررسی اینکه چه فیلمی با چه ویژگی‌هایی می‌تواند نماینده‌ سینمای ایران در اسکار باشد، حائز اهمیت است و در ارزیابی برگزاری جلساتی که برای معرفی فیلم به اسکار هر ساله برگزار می‌شود، برخی از هنرمندان در گفت‌وگو با ایسنا مواردی را مطرح و پیشنهادهایی را ارائه کردند.

کارشناسان نباید فیلم‌ها را داوری کنند

علیرضا ریسییان، رییس کانون کارگردانان سینمای ایران در ارزیابی سینمای ایران در معرفی فیلم به اسکار گفت: برای معرفی فیلم به اسکار، یکسری معیار و ملاک وجود دارد که خود قوانین اسکار تعیین می‌کنند، از جمله این‌که باید در یک محدوده تاریخی حتما اکران عمومی شده باشد و کارشناسان سینمایی آن کشور، نه مقامات رسمی و دولتی، آن فیلم را معرفی کنند. او ادامه داد: در غیر این صورت امسال هم اگر قرار باشد با همان اعمال نظرهای دولت و فارابی، معرفی فیلم به اسکار اتفاق بیفتد، من خیلی خوشبین نیستم که جریان درستی حاکم شود. ولی اگر خانه سینما این موضوع را مدیریت بکند، من فکر می‌کنم فیلم که دارای بیشترین شانس است، معرفی خواهد شد.

سو‌ءتفاهم و توهم ایران در مورد اسکار

علیرضا شجاع‌نوری نیز با اعتقاد بر اینکه؛ جلسات برای معرفی فیلم به اسکار باید به سمتی پیش برود که مناسب‌‌ترین فیلم انتخاب شود، ادامه داد: مناسب‌ترین هم، فیلمی است که بیشترین شانس را برای برنده‌شدن و برای گزیده‌شده توسط آکادمی اسکار داشته باشد.

او ادامه داد: متاسفانه سوءتفاهمی و توهمی در ایران در مورد اسکار و انتخاب فیلم برای اسکار وجود دارد و خیلی از رسانه‌ها هم به آن دامن زده‌اند و آن توهم این است که اگر فیلمی از ایران به آکادمی اسکار معرفی شد، حتما باید آنجا جزو نامزدها و برنده‌ها باشد، در صورتی‌که اصلا این‌گونه نیست. چون این‌ همه فیلم از سراسر دنیا به اسکار می‌رود و در یک رقابت شرکت می‌کنند و ممکن است انتخاب بشوند یا نشوند. شجاع‌نوری با اشاره به جلسه‌ سال گذشته که برای اسکار شرکت داشته‌است، تصریح کرد: می‌توانم شهادت بدهم در آن جلسه تمام تلاش و تمرکز تمام افرادی که شرکت کرده بودند، این بود که مناسب‌ترین فیلم و فیلمی را که به نظرمان مناسب‌ترین شانس را برای برنده‌شدن داشت، معرفی کنند و هر فردی دلایلش را مطرح می‌کرد.

«درباره‌الی...» همخوان با استاندارد‌های سینمایی

علی معلم، تهیه‌کننده سینما نیز در ارزیابی‌اش در چگونگی معرفی فیلم به اسکار در ایران گفت: متاسفانه به رغم توانایی‌هایی که درون صنعت سینمای ایران وجود دارد، اما سینمای ما فاقد هرگونه سازمان‌دهی و تشکیلات منسجم برای پیشبرد اهدافش است. نظام سینمایی ما یک نظام کاملا مفعولانه است و هیچ نقش فاعلانه‌ای بازی نمی‌کند و مدیریت سینمایی و سازمان‌های مرتبط با جریان سینما، آن قوت لازم را برای پیشبرد اهداف این سینما ندارند.

معلم با اشاره به حضور دو ساله‌اش در برخی جلسات معرفی فیلم به اسکار گفت: چند سال قبل که در خانه سینما بودم در دو دوره در کمیته‌های انتخاب فیلم برای اسکار شرکت داشتم و به خاطر دارم یک دوره‌اش، بحث جدی مطرح شد و توان‌سنجی شد، اما اخیرا این ماجرا به ماجرا‌های حیدری، نعمتی سینمای ایران افزوده شده است و متاسفانه، کارشناسی کمترین نقش را بازی می‌کند. به همین دلیل توفیقی هم دراین سال‌ها به دست نیامده است، در حالی‌که همان سال‌ها، حداقل دوتا از فیلم‌های ما به مرز دیده‌شدن در اسکار رسید. معلم گفت: اسکار یک جریان بزرگ و پربیننده است و تبلیغات یک فیلم در معرفی فیلم به بازارهای جهانی بسیار موثر است، در حالی که ما بی‌توجه هستیم و عمدتا کارشناسان ناکارآمد انتخاب می‌کنیم و همچنان هم معلوم نیست خانه سینما مسوول یا فارابی و هیچ کدام در واقع به‌طور کامل پشت قضیه قرار نمی‌گیرند.

وی در پاسخ به اینکه امسال رقابت فیلم برای معرفی به اسکار در سینمای ایران وجود دارد، نیز گفت: امسال دایره گزینش فیلم برای اسکار، شاید به تعداد انگشتان دست هم نرسد و به‌طور طبیعی فکر می‌کنم اگر در این شرایط گزینه‌ نامناسبی را انتخاب بکنیم، دیگر بدتر است. به هر حال یکی از معدود فیلم‌هایی که قابلیت معرفی به اسکار را دارد فیلم «درباره‌الی» است که نمایش موفقی در جشنواره‌ها داشته است و فیلم به لحاظ تکنیکی و با استاندارد‌های سینمایی همخوانی دارد.

تاریخ و زمانبندی معرفی فیلم برای اسکار

طبق آنچه در سایت آکادمی اسکار آمده است، انتخاب فیلم‌ها در هر کشوری توسط یک سازمان یا یک هیات داوری متشکل از هنرمندان و اهالی صنعت سینما، انجام می‌شود که فهرست اعضای این کمیته انتخاب باید تا تاریخ ۱۳ آگوست (۱۲ مرداد‌ماه) به آکادمی معرفی شده باشد سپس تا اول اکتبر (۹ مهرماه) یعنی کمتر از یک ماه و نیم دیگر، باید فیلم به همراه پوستر و عکس‌ها به آکادمی ارسال شود. طی چند ماه گذشته پیش‌بینی می‌شد، براساس سفری که اعضای هیات آکادمی اسکار به دعوت خانه سینما به ایران داشته‌اند، امسال این کار برعهده خانه سینما باشد و طبق پیگیری‌ها طرحی از سوی خانه سینما برای تشکیل جلسات معرفی فیلم به آکادمی اسکار وجود دارد که با توجه به فضای ماه‌های اخیر، هنوز به معاونت سینمایی وزارت ارشاد ارسال نشده است.

گفته می‌شود در طرحی که از سوی خانه سینما آماده شده است، تشکیل جلساتی با ترکیب ۷ نفره به مسوولیت مدیریت جشنواره و مجامع سینمایی وزارت ارشاد پیش‌بینی شده است که دو نفر از سازمان‌های عرضه بین‌المللی که یکی می‌تواند فارابی باشد و دیگری حوزه هنری و ... چهار نفر نماینده خانه سینما، یک نفر صاحبنظر سینمایی در عرضه بین‌المللی به انتخاب معاونت سینمایی در این جلسات حضور دارند.

در این طرح پیشنهاد شده است در جلسه اول هر کدام از نمایندگان ۱۰فیلم را معرفی کنند و به یک مخرج مشترک که رسیدند، به مدت یک هفته، همگی فیلم‌ها را با هم می‌بینند و سپس جلسه‌ای برگزار شود تا فیلم به اسکار معرفی شود.