راز 750 در عیار 18
مسعود رضا طاهری
هر یک از کشورها درخصوص عیار طلا معیارهای خاص دارند، در هند، آلمان، انگلستان و ایالات متحده ، شما با استانداردهای متفاوتی در سنجش عیار طلاروبه‌رو می‌شوید

طلا فلز بسیار نرم، چکش‌خور، حالت‌پذیر با قابلیت نورد بسیار بالا است؛ به طوری که باریک‌ترین رشته‌ها را می‌توان از طلا تهیه کرد. این فلز علاوه‌بر مصارف زینتی رسانای بسیار قدرتمندی است. در تهیه و تولید قطعات و آلات دقیق و ظریف الکترونیکی مصارف ویژه‌ای دارد. از ذکر موارد مصرف مختلف پزشکی نیز که به دلیل حساسیت جذب و تطابق‌پذیری در بافت استخوانی و عروقی آن نیز که بگذریم، این فلز در دنیا بنا به کمیاب بودن و قدرت نقد شوندگی بالای آن همواره به عنوان یک مأمن امن سرمایه‌گذاری و پشتوانه مالی مورد توجه صاحبان سرمایه است. در کشورهای شرقی مصارف طلا عمدتا زینتی است که برای تقویت جنس مصنوع طلا ناگزیر از ممزوج نمودن این فلز نرم با برخی فلزات و آلیاژهای خاص است. فلز نقره و برنج که آلیاژی از مس و روی است، عمدتا این ترکیبات را تشکیل می‌دهند. طلا در معادن اصولا ممزوج با فلز مس تولید می‌شود. کشورهای مختلف دنیا هر یک درصد خلوص خاصی را برای تولید و ارائه مصنوعات طلا پذیرفته‌اند. طلا پس از استحصال، در آزمایشگاه مورد سنجش قرار می‌گیرد و درجه خلوص آن از ترکیبات اضافی دیگر که عمدتا مس است، با اعدادی مشخص می‌شود. سنجش درجه خلوص (عیار) در ایران به عیارسنجی یا «ری‌گیری» موسوم است. در حول و حوش ورودی بازار طلا و هرکجا که کارگاه‌های سازنده طلا و جواهر تجمع دارند، معمولا می‌توان تابلوی مراکز مجاز «ری‌گیری» را دید. درصد میزان طلای خالص موجود در هر قطعه بین 9/99 تا 3/33 درصد و درجه خلوص با اعداد بین 333 تا 999 مشخص شده است. درجه عیار نیز برای خالص‌ترین طلا 24 و برای کمترین حد استاندارد تعریف شده 8 است.
همانطور که اشاره شد هر یک از کشورها استاندارد خاصی را در این عرصه پذیرفته‌اند. به طور مثال طلای مورد استفاده در شبه قاره هند دارای درصد خلوص ۶/۹۱ با درجه خلوص ۹۱۶ و عیار ۲۲ است. طلا در کشورهای عربی عمدتا دارای درصد خلوص ۵/۸۷ با درجه خلوص ۸۷۵ و عیار ۲۱ است. در کشوری مثل پرتغال خلوص طلا ۸۰ درصد، عدد خلوص آن ۸۰۰ و عیار آن ۲/۱۹ است. استاندارد پذیرفته شده طلا در ایران، کشورهای جنوب اروپا و منطقه مدیترانه با درصد خلوص ۷۵ و عدد خلوص ۷۵۰ و عیار ۱۸ است که یکی از استانداردهای مهم جهانی نیز به شمار می‌آید. آمریکایی‌ها خلوص ۵/۵۸ درصد با عدد ۵۸۵ یا ۵۸۳ را نیز در قالب طلای ۱۴ عیار پذیرفته‌اند. در این کشور البته طلای ۱۰ عیار با درصد خلوص ۷/۴۱ عدد خلوص ۴۱۷ دارای جایگاه خاصی است. در آمریکا همچنین عیارهای بین ۸ تا ۱۸ را به فراخور سلیقه و قدرت خرید انتخاب می‌کنند. جالب این است که قانونا طلای ۱۲ عیار در آمریکا، طلا به حساب نمی‌آید.
در انگلیس و آلمان که این اعداد حتی پایین‌تر نیز آمده‌اند. انگلیسی‌ها عیار 9 را برای طلای 5/37 درصد با عدد 375 انتخاب کرده‌اند؛ در حالی که آلمانی‌‌ها طلای 3/33 درصدی با عدد 333 و عیار 8 را در جواهرآلات طلایی خود مورد استفاده قرار می‌دهند.
البته ذکر این طبقه‌بندی لاجرم به این معنی نیست که عیارهای مختلف را در این مناطق نمی‌توان یافت، بلکه استاندارد در ساخت جواهرآلات طبق مقررات موضوعه مورد تصویب قانونگذاران این کشورها است که عمدتا بر اساس ملاحظات استراتژیک مالی و تولیدات صنعت و همچنان قوانین گمرکی تعیین می‌شود. به طور مثال اگر گفته می‌شود پشتوانه پولی در آلمان به جای طلا، صنعت قدرتمند این کشور است، حرف گزافی نیست یا پشتوانه پولی کشورهای عربی طلای ۲۴ عیار و ۲۲ عیار است به دلیل جایگاه تعیین‌کننده طلا در حمایت از نظام‌های مالی، صنعتی و تجاری یک کشور است.
طلای 24 عیار با درجه خلوص 99/999، 995 یا 990 بین 99 تا 9/99 درصد طلای ناب دارد که عناصر مولکولی دیگری را نیز برای مستحکم نگاه داشتن ساختار خود هرچند ناچیز پذیرفته است؛ طلای 24 عیار را از این جهت صرفا برای ضرب سکه‌های طلا و تهیه و تولید شمش به کار می‌گیرد. البته برخی کشورها همچون هنگ‌کنگ، تایوان و چین نیز طلای 24 عیار را به کار می‌گیرند. هرچقدر که عیار طلا بالاتر باشد، رنگ آن زردتر با هاله‌ای از رنگ نارنجی است.
طلا اصولا در طیف سفید تا زرد و تا قرمز رنگ‌پذیری دارد. طلای سفید (پلاتین) این روزها حجم قابل توجهی از مصنوعات جواهر را به خود اختصاص داده است. در عیارهای پایین به دلیل مس بیشتر، رنگ طلا قرمزتر است. رنگ برخی گونه‌های طلا آبی، سیاه و ارغوانی نیز هست.



جدول خلوص طلا