مجید پورنعمت*

روش ارزش جایگزینی (Replacement value) یکی از روش‌های ارزیابی شرکت‌ها است، اما آنچه در بورس‌‌ها بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد توانایی شرکت‌ها در ایجاد سودآوری و قدرت آنها در حفظ و رشد سودهای موجود است. بنابراین در بورس تهران نیز سودآوری با توجه به میزان رشدی که مورد انتظار بازار سرمایه است، می‌تواند در قیمت سهام شرکت‌ها انعکاس یابد. با توجه به سهم بالایی که شرکت‌های پتروشیمی و فلزی در معاملات بازار دارند و تلاش سازمان بورس برای ایجاد تعامل با شرکت‌های مزبور به منظور ارسال هرچه زودتر اطلاعات، انتظار می‌رود نماد این شرکت‌ها زمان زیادی متوقف نباشند و این گروه با بازگشایی نمادهای متوقف همچنان در روزهای آتی جز لیدرهای بازار باشند و با توجه به الزام عرضه سهام توسط سهامدار عمده در رسیدن سهام شناور آزاد به حد مورد نظر بورس در برخی از آنها، حجم معاملاتی بالایی را به خود اختصاص دهند. این در حالی است که با توجه به گزارش‌های شش ماهه صنایع بورسی، صنعت دارو، بانکداری و خودرو سه صنعتی بودند که به ترتیب با بازدهی ۲/۲-، ۷/۲- و ۷/۱۸- درصدی در ۹ ماهه اول سال جاری عملکرد خوبی نداشته و به تعبیری واضح‌تر از رشد حدود ۴۰ درصدی بازار در این دوره جا ماندند که در دو گروه صنعت دارو و خودرو با توجه به وابستگی شدید ارزی و تاثیر مستقیم و غیر‌مستقیم افزایش نرخ ارز در بهای تمام شده محصولات این گروه از شرکت‌ها به نظر می‌رسد شرایط به گونه‌ای نخواهد بود که استقبال سرمایه‌گذاران را به همراه داشته باشد. مگر اینکه بر اساس دستور‌العمل‌های آینده در نرخ فروش محصولات آنها، افزایش داشته باشیم، که معمولا اینگونه متغیرها نیز در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران و فعالان بازار به صورت زودگذر تاثیر خواهد گذاشت. بنابراین با بازگشایی نمادهای متوقف و حفظ شرایط موجود انتظار متحول شدن در این گروه در روزهای باقیمانده سال دور از ذهن است. در صنعت بانکداری نیز افزایش شدید معوقات بانکی از یک طرف و محدودیت بانک‌ها در ایجاد درآمد از طریق ابزارهای مالی با توجه به تحریم‌های بانکی صورت گرفته، موجب شده که انتظار از افزایش سودآوری بانک‌ها پایین و انگیزه سهامداران برای خرید نسبت به سایر گروه‌ها کمتر باشد. صنعت سیمان هم به عنوان یکی از گروه‌های قدیمی و پرپتانسیل بازار سهام نتوانست در ۹ ماهه عملکرد خوبی داشته باشد و فقط ۳۶ درصد بازدهی داد که هرچند در این گروه به علت آزادسازی قیمت‌ها و افزایش نرخ فروش، شاهد بهبود شرایط سودآوری شرکت‌ها نسبت به گذشته بودیم، اما انتظار رشد سودآوری به گونه‌ای نیست که سهام شرکت‌های این گروه در مقایسه با سایر گروه‌ها به عنوان سهام رشدی به بازار سرمایه معرفی شوند؛ به ویژه اینکه مطرح شدن دوباره هدفمندی یارانه‌ها در سال آینده می‌تواند درکاهش سودآوری شرکت‌های این گروه تاثیر بیشتری داشته باشد. اما به تازگی صنعت مخابرات با تک سهم «اخابر» به همراه شرکت همراه اول مورد توجه بازار قرار گرفته است؛ بررسی روند قیمتی شرکت مخابرات به عنوان یکی از لیدرهای بازار، نشان می‌دهد که ضریب همبستگی منفی بین دو گروه وجود دارد. این موضوع نشان می‌دهد در شرایط آرامش نسبی در روند معاملاتی بسیاری از شرکت‌ها و نیزتوقف بسیاری از نمادهای معاملاتی، نقدینگی بازار به سمت مخابرات که در شرایط مزبور کمترین ریسک را به خود اختصاص داده حرکت می‌کند. بنابراین به نظر می‌رسد تاثیر نقدینگی موجود صرف‌نظر از شرایط بنیادین شرکت در حرکت‌های اخیر مخابرات بسیار بالا بوده است. اما همان‌طور که بعد از چند روز ملاحظه می‌شود شرایط تعادل در عرضه و تقاضای شرکت ایجاد شده بنابراین برای روزهای آینده سال نیز، ادامه این روند متعادل مورد انتظار است. افزون بر این با در نظر گرفتن شرایط موجود به نظر می‌رسد پتانسیل رشد در صنایع پتروشیمی، معادن و کانی‌های فلزی و فلزات اساسی همچنان بیشتر از سایر گروه‌ها ‌باشد و بازار توجه بیشتری به این صنایع نشان دهد.

*مدیر صندوق سرمایه‌گذاری بانک اقتصادنوین