ابزار کنترل خرید اعتباری، راهی برای پوشش ریسک کارگزاران

سنا- ابزار کنترل خرید اعتباری برای کارگزاران هفته گذشته راه‌اندازی شد. ابزار کنترل خرید اعتباری این امکان را به کارگزاران می‌دهد که پیش از تسویه خریدهای اعتباری اوراق بهادار، امکان فروش همان اوراق بهادار در کارگزاری دیگر سلب شود. مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه با بیان مطلب بالا گفت: در بازارهای مالی دو عامل «انجام معاملات اعتباری» و «سرمایه‌گذاری خارجی در بازارهای مالی» باعث افزایش نقدشوندگی بازار شده‌اند.

حامد سلطانی‌نژاد با اشاره به اینکه تاکنون ابزاری که بتواند معاملات اعتباری در بازار را مدیریت کند، در بازار سرمایه ایران وجود نداشت، ادامه داد: از همین رو ابزار کنترل خرید اعتباری برای کارگزاران در شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه طراحی شد. بر این اساس، معاملاتی که به‌صورت اعتباری برای مشتری خریداری می‌شود، تحت نظر کارگزار خریدار باقی می‌ماند تا زمانی که مشتری با کارگزار اعتبار‌دهنده تسویه کند.

وی در پاسخ به این سوال که ابزار کنترل خرید اعتباری چه کارکردهایی در بازار سرمایه دارد، گفت: همواره این نگرانی در بازار وجود داشت که دارایی‌ای که به صورت اعتباری خرید می‌شود، نزد کارگزار دیگر به فروش رود. از همین رو، ابزار کنترل خرید اعتباری طراحی شد تا کارگزاری که به صورت اعتباری به مشتری اعتبار می‌دهد، از وثیقه بودن سهام مطمئن باشد، چراکه با توجه به راه‌اندازی این ابزار، مشتری ملزم است تا سهام را نزد همان کارگزاری بفروشد که از وی اعتبار گرفته است.

سلطانی‌نژاد تصریح کرد: در واقع هدف این ابزار کاهش نگرانی کارگزار اعتباردهنده برای جلوگیری از فروش سهام توسط مشتری اعتبار گیرنده است.

وی درخصوص تاثیر این ابزار بر بازار سرمایه ایران گفت: ابزار کنترل خرید اعتباری موجب رونق معاملات اعتباری می‌شود.

وی با اشاره به اینکه یکی از وظایف و اهدافی که شرکت‌هایی مانند سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه در بازار سرمایه ایفا می‌کنند کاهش ریسک بازار است، ابراز داشت: تدوین و استفاده چنین ابزارهایی، موجب کاهش ریسک در بازار می‌شود.

مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه با بیان اینکه همزمان با بهره‌گیری از این ابزار، ریسک فروش سهام اعتباری توسط مشتری به صفر می‌رسد، گفت: بر این اساس شرکت‌های کارگزاری می‌توانند اعتبار را با خیال راحت در اختیار مشتریان خود قرار دهند و مشتریان هم می‌توانند بیش از شرایط فعلی اعتبار استفاده کنند.

سلطانی نژاد با اشاره به اینکه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه یک نهاد خود انتظام است، اظهار کرد: نهادهای خود انتظام در بسیاری از بازارهای سرمایه جهان عضو می‌پذیرند و هم اکنون نیز شرکت‌های کارگزاری، اعضای شرکت سپرده‌گذاری هستند و چنین نهادی می‌تواند قوانینی برای اعضای خود وضع کند که استفاده از این ابزار هم در قالب همین مساله است تا با استفاده از ضوابط تعیین شده، کارگزاران به راحتی بتوانند برای مدیریت ریسک اعتبارهایشان از آن استفاده کنند. مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری در پاسخ به این سوال که شرایط استفاده کارگزاران از این ابزار به چه صورت است، گفت: کارگزاران با استفاده از رابط نرم‌افزاری که با شرکت CSDدارند، می‌توانند پس از امضای قرارداد با مشتری طی فرمت‌های مشخص، وارد رابط نرم‌افزاری شوند و در آن رابط نرم‌افزاری، مشتری و دارایی‌اش را نگه دارند.

توصیه‌ای به کارگزاران

مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری به کارگزاران توصیه کرد تا از این ابزار براساس قواعد و مقررات تدوین شده استفاده کنند و حتما هنگام استفاده از این ابزار، دارایی را براساس مدارک لازم و مستندات حقوقی و قراردادهای خودشان و مشتری نگهداری کنند تا اگر اختلافی بین مشتری و کارگزار پیش آمد، هر دو بتوانند از حقوق خود دفاع کنند.

وی در پایان تاکید کرد: قراردادهای بین اشخاص، برای مراجع قضایی کاملا معتبر است و می‌تواند موجب استیفای حقوق طرفین در این مراجع شود.